17 Ağustos’ta tek bir tuğlanın bile düşmediği mahalle: Tavşancıl

Kahramanmaraş merkezli meydana gelen ve 10 ili etkileyerek büyük kayıplara sebep olan zelzele felaketi, 17 Ağustos 1999 sarsıntısının yaşandığı Kocaeli’de hasar görmeyen Tavşancıl’ı akıllara getirdi. Mahalle sakinleri, Tavşancıl’ın zelzeleden neden etkilenmediğini anlattı.

17 Ağustos 1999’da saat 03.02’de 7,4 büyüklüğünde meydana gelen ve 45 saniye süren Marmara Zelzelesi; Kocaeli, Yalova, Sakarya ve Düzce’de yıkıma sebep olmuştu. 2010 yılında yayımlanan Meclis araştırma raporuna nazaran, 18 bin 373 kişi öldü, 48 bin 901 kişi yaralandı. Büyük kayıplara sebep olan zelzelede 285 bin 211 konut ile 42 bin 902 iş yeri hasar gördü.

O felaket geceden birçok ilçe büyük hasar alırken, Dilovası ilçesine bağlı Tavşancıl’da hiçbir kayıp yaşanmadı. Çabucak yanı başında bulunan Körfez’de çok sayıda bina yıkıldı lakin Tavşancıl’da bir tuğla bile yerinden oynamadı.

Kahramanmaraş merkezli iki büyük zelzelenin 10 vilayette büyük hasar oluşturması ve birtakım yeni binaların yıkılması, 1999 zelzelesinde fay çizgisi üzerindeki Tavşancıl’da tek bir binanın bile yıkılmamasını akıllara getirdi.

Tavşancıl, 1989 yılında belediye lideri seçilen Salih Gün’ün bilim insanlarıyla birlikte hazırladığı imar planı sayesinde dimdik ayakta kalmıştı.

“Buraya çok hoş bir imar bıraktı”

1999 yılında meydana gelen sarsıntı sonrasında Tavşancıl’da yaşamaya başlayan Yusuf Ekici, “1989 yılında Salih Gün isminde bir belediye liderimiz geldi. Lider Gün, buraya çok hoş bir imar bıraktı. Lider yalnızca 2.5 kat çıkmaya müsaade veriyordu. O katın üstüne kimse çıkamıyordu. Bunun sebebini 1999 sarsıntısında şahitlik ettik. 1999 sarsıntısında her yer yıkılırken yalnızca tavşancıl sağlam çıktı. Salih Gün çok hoş bir eser bizlere bıraktı. Allah ondan bin kat razı olsun. Babasına, amcasının oğluna, yakın arkadaşına kimseye fazladan kat çıkmasına müsaade vermemiş. Yalnızca ailesine değil hiç kimseye müsaade vermemiş. Tahminen Lider Salih Gün, 1999 sarsıntısının olacağını hissetti. Bu bölgede hala çok fazla 2.5 katın üstüne çıkmamaya çalışıyorlar. 1999 zelzelesinde Dilovası üst bölgede yaşıyorduk. O bölgede sarsıntıda büsbütün yıkıldı fakat burası hiçbir formda yıkılmadı. Buranın imar planı her yere aktarılması gerekiyor. Artık 2.5 katın üstüne hiçbir yerde konut yapılmaması lazım. Mesken yapacaksak da sağlam yapalım, hiçbir can ziyan görmesin” dedi.

“Evin üstüne kat çıkmak isteyen babasına bile müsaade vermedi”

1989 yılında Tavşancıl Belediyesi’nin Toplumsal Tesisler Müdürü olarak misyon yapan Mehmet Servet Akkor ise “Başkan Salih Akgün’ün unutamadığım bir kelamı vardı; ’Deprem insanları öldürmez, konut öldürür’ sıkıntısı. Zelzeleden evvel meskeninin üstüne kat çıkmak isteyenlere müsaade vermedi. Hatta konutun üstüne kat çıkmak isteyen babasına bile müsaade vermedi. Buranın zelzele bölgesinde olduğunu söyledi. Tavşancıl’da da İstanbul üzere 7-8-10 katlı binalar olsaydı burası da yıkılırdı. Kahramanmaraş’taki sarsıntıda çok büyük acemilik olduğunu düşünüyorum. Salih Gün belediye lideri olunca birinci projesi sarsıntıyla ilgili oldu. Bu projeyi Kocaeli Üniversitesi bilim insanları, öğretim üyeleriyle yaptı. Salih Gün zelzeleye her vakit hassastı, ‘Türkiye’de zelzele olacak, kaçınılmaz’ sıkıntısı. Salih Beyefendi kimseye kat çıkmasına müsaade vermediği için ona çok kızanlar oldu. Vaktinde burada mesken yaparken ustaların başında bekledik, gereçten çalmalarına mahzur olduk. Doğuda meydana gelen sarsıntı sebebiyle üzgünüz, Türkiye’nin başı sağ olsun. Beşerler, fizik ve yer bilimi uzmanlarıyla müracaattan artık mesken almasın. Doğudaki sarsıntıda meskenlerde beton gözükmüyor. Bizim Tavşancıl Mahallesi de fay çizgisi üzerinde. Artık tedbir alınmak zorunda. Deniz kumuyla mesken yaparsanız yıkılırsınız. Biz konutlarımızın hepsini çakılla yaptırdık” diye konuştu.