Amilaz Nedir? Amilaz Neden Yükselir?

Amilaz Nedir? Amilaz Neden Yükselir?
Amilaz Nedir? Amilaz Neden Yükselir?
13 Eylül 2022

Amilaz, nişastadaki 1-4 glikozit bağlarını parçalayarak, nişastayı monosakkarit isimli daha küçük karbonhidratlara parçalayan, vücutta bulunan bir enzim olması amilaz nedir sorusuna cevaptır.

ÖZETLE: Amilaz testi, bir damardan veya idrar örneğinden alınan kan örneğinde amilaz enziminin miktarını ölçer.Normalde, kan veya idrarda düşük seviyelerde amilaz bulunur. Ancak, pankreas veya tükrük bezleri zarar görürse veya tıkanırsa, daha fazla amilaz genellikle kan ve idrar içine salınır. Kan içinde, amilaz seviyeleri yalnızca kısa süre artar. İdrar içinde, amilaz birkaç gün boyunca yüksek kalabilir.

Sağlıklı kişilerde, pankreas ve tükürük bezleri serum bulunması gereken amilazın tamamını üretir. Serum amilazının, %40-45’i pankreas tarafından, %55-60’ı tükürük bezleri tarafından karşılanır. Serum amilazının miktarı, pankreası hasta olan kişilerin %75’inde artar. Buna rağmen, ciddi şekildeki pankreas nekrozunda bile, serum amilazının seviyesi normal olabilir. Pankreatitin tanısında serum amilazının ölçümünün kullanılmasındaki en büyük sınırlama bu ölçümün spesifik olmamasıdır. Vücutta çeşitli organlar ve salgılar amilaz aktivitesi içerir. Pankreas ve tükürük bezlerinin içerdiği amilaz miktarı, diğer organların içerdiğinden çok daha fazladır. Elektroforez yöntemi, amilaz nedir denildiğinde iki tip serum amilazının olduğunu göstermiştir. Bunlar: pankreastan salgılan P-tipi amilaz ve tükürük bezlerinden salgılanan S-tipi amilazdır. Amilazın vücutta bulunduğu diğer yerler; fallop tüpleri, kist sıvısı, testisler, akciğer, trioid bezi, bademcikler, anne sütü, ter, gözyaşı ve bazı kötü huylu tümörlerdir. Bu organlardaki amilaz, serum amilaz seviyesine çok az katkı yapar.
 

Serum Amilazının Metabolik Yoldan Atılımı

Serum amilaz metabolizmasının kesin yolağı henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Bu durumda amilaz neden yükselir diye sorulduğunda, amilazın metabolik yoldan nasıl atıldığı düşünülür. Nefrektomi ya da böbrek yetmezliği olan hastalarda serum amilaz seviyesi, sağlıklı kişilerden %50 daha fazladır. Bu nedenle, böbreklerin amilaz metabolizması için önemli bir rolü olduğu düşünülebilir. Buna rağmen, böbrekler, amilaz atılımından sorumlu tek organ değildir. Böbrek dışındaki, amilaz atılımı mekanizması henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Çünkü yüksek serum amilaz seviyeleri karaciğer nekrozunda ve sirozda da görülür. Bu nedenle, karaciğerin de amilaz metabolizmasında önemli bir rolü olduğu düşünülür.

Serum Amilaz Seviyesini Etkileyen Faktörler

Çok sayıda koşulun hiperamilaza (amilaz yüksekliği) neden olduğu rapor edilmiştir. Hiperamilazın, hasta organdan seruma amilaz salınımı sonucu ortaya çıktığı düşünülse de hiperamilaz ve etkileyen koşulları henüz kesin değildir. Hiperamilaz en yaygın olarak, pankreatit ya da parotitin, metabolik amilazın atılımının azalmasının ya da ilgili organdan amilaz atılmasının sonucudur. Çok sayıda hastalık amilaz yüksekliği nedenleri arasındadır.

Pankreatik Hastalıklar

Akut ya da kronik pankreatit P-tipi amilazın artmasıyla ilişkilidir. Akut pankreatitte, serum amilazı normal seviyenin 3 katına çıkar ve 3-7 güne kadar normal seviyeye döner. Hipertriglisemi ile ilişkili pankreatit hastalarında ve kronik pankreatit hastalarında hiperamilaz görülmeyebilir.

Hiperamilazın pankreatitle ilişkili diğer sebepleri, yalancı kistler, pankreatik travmalar ve koledokolityazis (safra keselerinde birden fazla taş bulunması hali)dir. Pankreatik travma, kunt travmasının, abdominal ameliyatın bir sonucu olabilir. Pankreas beziyle ilgili travma, amilazın kandan regürjitasyonu sonucu olabilir. Pankreas bezi travmasından 4 saat sonra, serum amilaz seviyesindeki 3-4 kat artış, pankreatit prosedüründen sonra meydana gelen komplikasyonları gösterir. Safra ile ilişkili abdominal ağrısı olan hastalarda serum amilaz seviyesindeki 3 kat artış, 48-72 saat içerisinde normale döner.

Tükürük Bezi Hastalıkları

Parotit, S-tipi amilazdaki artış ile ilgilidir. Travma, tükürük bezi ameliyatı ve boyun bölgesinin radyasyona maruz kalması genellikle parotite yol açar. Tükürük bezinin hasar gördüğü diğer bir durum ise kronik alkol kullanımıdır. Kronik alkol kullanan kişilerin ’ununda tükürük bezinden salgılanan amilaz seviyesi normal seviyenin 3 katından fazladır. Ayrıca, bu durum kronik karaciğer rahatsızlığıyla ilgili olabilir.

Düşen Metabolik Atılım

Vücuttan amilaz atılımının gerçekleştirilememesi amilaz neden yükselir sorusunun yanıtlarından biridir. Böbrek hasarları artan P-tipi amilaz ve S-tipi amilaz ile sonuçlanır. Hepatit ve siroz sonucu oluşan karaciğer hastalıkları, iki tip amilazın seviyesini arttırır.

Makroamilazemi

Makroamilasemi, amilaz molekülünün daha büyük bir moleküle (immünoglobulin, polisakkarıt gibi) bağlanması sonucu ortaya çıkan zararsız bir durumdur. Böylece, amilazın böbrek tarafından atılımı azalır ve yarılanma ömrü artar. Hiperamilaz hastalarının yaklaşık %2-5’inde makroamilasemi vardır.

Bağırsak Hastalıkları

İnce bağırsağın mukosal inflamatuar hastalıkları, mezenterik enfarktüs, bağırsak obstrüksiyonu, apandisit, karın zarı iltihabı gibi hastalıklar P-tipi amilazın yükselmesine neden olur. Çünkü bu hastalıklarda, bağırsağın içerisinden amilaz emilimi artar. Bağırsak perforasyonu ise, bağırsak içeriğinin karın boşluğuna yayıldığı bir durumdur ve bu durum iltihaba ve amilazın iltihaplı karın zarından geçmesine neden olur. Bunun sonucunda hiperamilaz görülür.

Kadın Üreme Sistemi Hastalıkları

Ektopik gebelik, fallop tüplerinde ya da yumurtalıklarda kistler ve salpenjit (uterus borusu iltihabı) rahatsızlıkları S-tipi amilazın seviyesinin artmasıyla sonuçlanır.

Diğer Hastalıklar

Akciğer, yumurtalık, pankreas ve kolon tümörleri tarafından ektopik amilaz üretilmesi, böbrek üstü bezinin medulla kısmındaki tümörler, timus tümörü, çoklu miyeloma ve meme kanseri hiperamilazın çeşitli nedenleridir.

P-tipi ve S-tipi amilazın artışı ameliyat sonrası meydana gelebilir. Tükürük amilazının artışı daha yaygındır. Ekstrakorporeal (vücudun dışında kalan) dolaşım ya da abdominal olmayan ameliyatlardan sonra da gözlemlenebilir. Örneğin; kalp ameliyatı geçiren hastaların %30’unda S-tipi amilazın miktarında artış görülmüştür. Daha nadir vakalarda, sistemik lupus eritematazus hastalarında ve siprofloksasin tedavisinde amilaz seviyesinde artış olmuştur. Zatürre, serebral travma, yanıklar, anoreksi nevroza, organofosfat zehirlenmesi, abdominal aort anevrizması, bulimia (doymama hastalığı) ve ameliyat sonrası enterkopi amilaz yüksekliği nedenleri arasındadır.

Bu gönderi için yorumlar kapalı.

deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler mizah.org moversvip.com deneme bonusu veren siteler 2023 deneme bonusu veren siteler sweet bonanza sweet bonanza deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler