Bakan Kurum: “10 binadan biri ya yıkılacak, ya yıkık ya da oturulamaz durumda”

Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, ’’İncelenen bina sayısı ile yıkık ya da ağır hasarlı bina sayısı ortasında oran 10’da 1 düzeyinde. Yani dokunduğumuz, hasar tespitini yaptığımız 10 binadan biri artık ya yıkılacak, ya yıkık ya da oturulamaz durumda” dedi.

Bakan Kurum, 112 Acil Davet Merkezi’nde ‘Deprem Bölgesi Fay Sınırları ve Yer Sıvılaşması’ bahisli toplantıda konuştu. Bakan Kurum, ’’Deprem bölgesindeki vilayetlerimizde 4 milyon bağımsız kısımdan oluşan 1 milyon 40 bin binayı inceledik. 130 bin binada yer alan 430 bin bağımsız kısmı yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı olarak tespit ettik. Ben tüm vilayetlerimizdeki hasar tespit sayılarını tek tek vermek istiyorum. Gaziantep’te 37 bin bağımsız kısımdan oluşan 16 bin bina, Kahramanmaraş’ta 91 bin bağımsız kısımdan oluşan 25 bin bina, Malatya’da 67 bin bağımsız kısımdan oluşan 19 bin bina, Hatay’da 143 bin bağımsız kısımdan oluşan 37 bin bina, Adıyaman’da 50 bin bağımsız kısımdan oluşan 17 bin bina, Kilis’te 2 bin 100 bağımsız kısımdan oluşan bin 400 bina, Elazığ’da 5 bin 800 bağımsız kısımdan oluşan bin 300 bina, Adana’da bin 775 bağımsız kısımdan oluşan 113 bina, Osmaniye’de 14 bin bağımsız kısımdan oluşan 4 bin 300 bina, Şanlıurfa’da 3 bin 900 bağımsız kısımdan oluşan 775 bina ve Diyarbakır’da 9 bin bağımsız kısımdan oluşan bin 300 binayı yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı olarak tespit ettik’’ dedi.

“10 binadan biri ya yıkılacak, ya yıkık ya da oturulamaz durumda”

Bakan Kurum, ’’İncelenen bina sayısı ile yıkık ya da ağır hasarlı bina sayısı ortasında oran 10’da 1 düzeyinde. Yani dokunduğumuz, hasar tespitini yaptığımız 10 binadan biri artık ya yıkılacak, ya yıkık ya da oturulamaz durumda. Yıkımın boyutlarını, görevimizin ne kadar güçlü ve çetin olduğunu görmemiz açısından bu oranın bilhassa altını çizmek istedim’’ biçiminde konuştu.

“Jeofizik, jeoteknik, jeoloji, sismoloji hocaları, sarsıntı bilimi uzmanlarıyla görüşüyoruz”

Bakan Kurum, “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olarak konutlarımızın bilimsel normlara ve yeni teknolojilere uygunluğunu en yüksek düzeyde sağlamak ismine bir ortaya geldik, hocalarımızı dinledik. Üniversitelerimizle, hocalarımızla, Türkiye’nin en saygın jeofizik, jeoteknik, jeoloji, sismoloji hocalarıyla, tekrar öbür sarsıntı bilimi uzmanlarıyla ağır bir trafik içerisinde görüşmelerimizi, istişarelerimizi sürdürüyor, kararlarımızı burada yapacağımız istişarelere nazaran alıyoruz. Bundan sonra da bu istişareleri gerçekleştirmeye devam edeceğiz. Gerek yeni yerleşim alanları gerekse de kent içinde yıkılan alanlara ait kentsel projelerin en sağlıklı biçimde uygulanabilmesi milletimizin geleceği için çok değerli. Bu manada öncelikli olarak yapıların yerlerine dair jeolojik-jeoteknik ve jeofizik özelliklerin tahlil edilmesi gerekmektedir. Ülkemiz jeolojik pozisyonu, tektonik ve morfolojik yapısı ile iklim özellikleri nedeniyle doğal kökenli olayların sık gözlendiği bir pozisyonda yer almaktadır. Maalesef yüzlerce yıllık yerleşim tertibimiz ve yapılaşma alışkanlıklarımız da bu olayların afete dönüşmesinde kıymetli rol oynamaktadır. Yerleşime açılacak alanlarda sarsıntı, heyelan, taşkın, kaya düşmesi ve başka afet risklerinin tespitini beraberce yapıyoruz. Yeni yerleşim yeri seçimi, yıkılan ve ağır hasar gören mevcut yerleşim alanlarının morfolojik, jeolojik, jeofizik, jeoteknik, hidrojeolojik, sismotektonik, arazi kullanımı ve afet risk durumunu inceliyoruz. İnançlı bir yerleşim alanı, ‘dirençli şehirler’ için gereksinim duyulan planlama ve tasarım süreçlerini yürütüyoruz. Bu manada mikro-bölgeleme olarak tanım edilen tabanın zelzeleye dayanıklılığını ortaya koyan, bölgedeki toprak yapısını etüt eden çalışmalarımızı 7/24 sürdürüyoruz. Detaylı jeolojik etüt çalışmalarımız da bir yandan devam ediyor. Eski yerleşim alanlarının tabanlarını de en ayrıntılı formda inceliyoruz. Şayet bu yerlerde sorun varsa, fay çizgisine yakınlığı kelam konusu ise burada da vatandaşımızı mağdur etmeyecek biçimiyle imar kısıtlaması, bina yüksekliği ve yoğunluğunda azaltım dahil her türlü kısıtlamayı da içeren bir süreci milletimizin can ve mal güvenliği için yürüteceğiz. Bilimsel manada önceliğimiz, sağlam taban, yanlışsız teknik. Bunun için de bir seferberlik anlayışıyla tüm üniversitelerimiz, bilim insanlarımız, mimarlarımız, mühendislerimiz, kent plancılarımız inşallah yeni inşa edeceğimiz kentlerimizde çok kıymetli misyonlar üstlenecekler. Sarsıntı sürecinde en çok gündeme gelen husus olan, radye temel üzerine tünel kalıp sistemini tüm yapılarımızda titizlikle uygulayacağız. Yerleşim alanlarımızı ovadan dağlara yanlışsız yerleşim tipinde kuracak, birçok alanda yıkıma sebep olan yerdeki sıvılaşmanın olmayacağı yerlerde inşa edeceğiz. Yerinde ya da kent merkezinde yapacağımız konutlarımızı yeni bir kent planı çerçevesinde taban kalitesine, fay çizgilerine olan aralığına bakarak tamamlayacağız’’ sözlerini kullandı.

İl vilayet yapılacak konut sayısını açıkladı

Bakan Kurum, ’’Önümüzdeki iki ay içerisinde toplamda Adana’da 2 bin 500, Adıyaman’da 25 bin 882, Diyarbakır’da 6 bin, Gaziantep’te 18 bin 544, Hatay’da 40 bin 426, Kahramanmaraş’ta 45 bin 67, Kilis’te 250, Malatya’da 44 bin 770, Osmaniye’de 9 bin 550, Şanlıurfa’da 3 bin, Elazığ’da 3 bin 750 olmak üzere toplamda 200 bin konutun inşasına başlıyoruz. Hasar tespit çalışmaları bittikçe konut sayılarımızı artıracağız. Konutlarımızın hiçbiri taban artı 3-4 katı geçmeyecek. 1 yıl içerisinde yeni yuvasına kavuşmayan tek bir depremzede kardeşimizi bırakmayacağız’’ diye konuştu.

Toplantıya Bakan Kurum’un yanı sıra, TÜBİTAK Lideri Prof. Dr. Hasan Mandal, AFAD Sarsıntı ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar, Kandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener ve inşaat, jeoteknik, jeoloji, jeofizik ve sanayi mühendisliği kısımlarından çok sayıda akademisyen katıldı.