Çocuk gelişimini desteklemenin 12 mükemmel yolu

Çocuk gelişimini desteklemenin 12 mükemmel yolu sorusuna yanıt arıyorsanız yazımızı okumaya devam edin. Hayatın ilk yıllarında bebekler oturmaya, çeşitli uyaranlara yanıt verme, emekleme ve jestleri taklit etme gibi eylemlerini geliştirir. Ancak bebeği bir çocuğa dönüştüren temel motor, bilişsel ve sosyal beceriler gerçekleşmeye başlar. İşte tam bu sırada attığı adımlarda daha fazla sağlamlık ve iletişimde daha fazla netlik oluşur. Bu yazımızda tam olarak şunları göreceksiniz:

1 ila 3 yaş arası bir çocuğun gelişiminden ne beklenir?

Çocuğa doğru gelişmekte olan bebekle birlikte birçok keşif ve öğrenme dönemine geçişe hazırlanın. Bu hızlı zamanda, ilk birkaç adım kısa sürede yarışlara ve bir takım oyunlara dönüştü; aşırı konuşma eylemlerinin sonucu artık cümleleşmeye başlar; ve isteklerin belirtmeler daha güçlü ve çok daha farklılaşma haline gelir.

12 ila 18 ay arasında: Bebeğin dengeli yürümesi, ayağının önündeki topa tekme atması, bardağı kendi eliyle tutarak su içebilmesi, iletişim kurmak için birkaç hecelemesi ve minik kelimeler üretebilmesi, kutuları ya da tencereleri açıp kapatabilmesi ve iki kule inşa veya üç parça çalışmaları yapabilecek beceriler geliştirmesi beklenir.

18 ila 24 ay arası: Bu yaş grubu çocuklarda, çocuk zaten yüksek olmayan basamaklardan iner ve çıkar, küçük engellerden kaçmayı bilir, kendi eliyle tutarak kaşıkla yemek yiyebilir, gündelik hayattaki nesneleri isimlendirir, 3 kelimeye kadar cümleler kurar (yetişkin düzeyinde olmaz), başlar ben sen o gibi kelimeleri kullanır, yürürken elinde bir yandan oyuncak tutabilir, vidalı kapakları açar ve kapatabilir, renk ve şekilleri birbirinden ayırt edebilir.

24 ila 36 ay arasında: iki ve üç yaş arasında, bacak uzvunun meydana getirdiği hareketlere daha çok hakim olabilir, çocuğunuz atlayabilir ve üç tekerlekli bisiklete bu dönemde binebilir. Bardakları ve çatal bıçakları daha ustaca tutabilir, üçten fazla elemanla kuleler inşa edin. Bireyleşme sürecine başlarken daha fazla bağımsızlık talep etmeye, ebeveynlerinin “hayır” demelerine karşı çıkma, giyinme, yemek yeme, diş fırçalama gibi şeyleri kendi başına yapmak istemeye başlar. İstediğiniz her şeyi istediğiniz zamanda yapamayarak, hayal kırıklığına uğramış hissedebilir ve ünlü “öfke atakları”nda tezahür edebilirsiniz.

Bunun nedeni, söylenen hemen hemen her şeyi anlayabilmesine rağmen, bebek/çocuk hala tüm duygularla başa çıkma yeteneğine sahip değildir. “Öfke”, kendini hırpalamak, çığlık atmak veya ağlamak gibi kötü duygulardan kurtarmaya çalıştığı yoldur. Bu nedenle, aşama “korkunç iki” veya “korkunç iki yıl” olarak da bilinir. Ancak sakin olun, yetişkin neler olduğunu anladığında ve bunu çocuğun duygusal gelişiminin önemli bir parçası olarak gördüğünde daha az korkunç hale gelirler.

“Saldırılar” karşısında, çocuğun yaralanmaması için yetişkinin sakin ve dikkatli kalması önemlidir. Birkaç dakika sonra karşılanabilir ve tetikleyici olay veya duygu hakkında ne söyleyeceğinizi duyabilir. Yaklaşık 30 aylıkken gerçekleşebilecek bir diğer önemli dönüm noktası, çocuğun idrarını yaparken veya kakasını yaparken uyardığı sfinkter kontrolüdür. Lazımlık eğitiminin olgunlaşması bu zamanda gerçekleşebilir, ancak yalnızca dört yaş civarında tamamlanması da yaygındır.

Motor, bilişsel ve sosyal gelişim nasıl teşvik edilir

Bebeğin gelişimi için en iyi teşvik, keşfetme özgürlüğü ve tek başına bir şeyler yapmaya çalışma özerkliği ile sevecen, güvenli bir ortam sunmaktır. Bir yetişkinin sevgi dolu ve özenli desteği tek ihtiyacı olan şeydir. Sadece oyun olarak anladığımız etkinlikler değil, bütün bu etkinlikler çocuğu teşvik etme amaçlı imkanlardır. 12 maddeye göz gezdirin:

1. Aktiviteler sırasında onunla iletişime geçin ve ağız hareketlerinizi gözlemleyebilmesi için net bir biçimde iletişimi sürdürün.
2. Banyo yapmak vücudun bölümlerini isimlendirmek için kaliteli bir süreçtir, komutları tam olarak burada test edin: şimdi ayağı, dizini ve boynu yıkayalım. Haydi sen bacağını lifle temizle gibi.
3. Yemek yeme sürecinde, tatlar hakkında iletişime geçin, çocuğu besinin ismini söylemeye ve sadece yemeye teşvik edin. Etrafı kirletir belki, ancak daha fazla bağımsızlık geliştirir
4. Doğa ile teması için onu destekleyin. Toprakta, çimlerde, düz olmayan zeminlerde yalın ayakla yürümek ayak kaslarının güçlenmesine desteklemek gerekir.
5. Olabildiğince, çocuğu giysi giydirmek için daha fazla süre ayırın. Kendi başına denemesine müsade edin, ancak baskı olmadan: tüm hayal kırıklıklarını sevgiyle karşılayın, sizden yardım istendiğinde yardım edin ve her başarıyı destekleyin.
6. Çocuğa kitap okuyun ve kitaplara ilgi göstermesine, kitapta bulunan resimler hakkında iletişime geçmesine, örneğin hayvanların seslerini ve hareketlerini taklit ederek oynamasına müsade edin.
7. Top oyuncak aktivite ayakların, bacakların, ellerin ve kolların motor koordinasyonunu uyarır. Ayrıca, paylaşma (“sıra bende”, “sıra sende!”) ve sosyallik kavramının gelişmesini sağlar.
8. Aşırı uyarılma karşısında dikkatli olun! Oyunların her birine olan ilgi çocuğun kişiliğine göre değişim gösterir. Henüz hazır olmadığı bir şey için çocuğu zorlamamak adına tepkilerine saygı gösterin ve onu gözlemleyin.
9. Çocuğunuzun taklitlerini gözlemleyin. Ellerin ince motor koordinasyonunu uyarmanın yanı sıra kumla yemek yapmak veya kil modellemek gibi sembolik oyunlar da çocuğunuzun gerçekleri kendi algısınca nasıl algıladığını ve bu olayları nasıl taklit ettiğini gözlemlemenin en iyi yollarından biridir.
10. Mutfakta tencerelerle oynamasına müsade edin. Tencere kapaklarını açıp kapatmak, bazı eşyalardan kuleler inşa etmek, üst üste dizmek ve bunları yıkmak, planlama ve çeşitli motor koordinasyonunu teşvik eden faaliyetlerdir.
11. Oyuncakları paylaşma kaygısı olmadan bir diğer çocuklarla arkadaşlıklar kurmasına destek olun. Paldır küldür kapıyı çalmamak, sırası geldiğinde sırasını beklemek, kendi dışındaki kişilerin alanına saygı duymak gibi sosyal bir arada yaşama kurallarını öğrenirler. Çatışmaları hafifletirken, her iki taraftan gelen herhangi bir ağlamayı memnuniyetle karşılamak ve her iki tarafın da dahil olduğu duyguları açıklamak önem arz eder. Empatiyi destelemeyi tekrarlama eylemidir.
12. Sanat etkinliklerini “süper sonuçlar” ya da mükemmel işler yapacağın beklentisine girmeden öğretin . Karalama faaliyeti ise düş gücünü artırır, düşüncelerini ifade etmesine ve küçük kas motor kontrolünü dengeler. Kağıt, yırtılabilir boyalar, boya kalemleri (en küçüğü için bir çubukla) ile temas ettiğinde, çocuk dokunmayı, renkleri, herhangi kullandığı nesneyi tutma şekillerini deneyimlemektedir. Dil gelişimi düzeyine de bağlı olarak, hikaye anlatmayı ve yaratıcı olmaya destek olmak adına ne çizdiğini detaylar sorarak açıklamasını isteyin. (Örneğin bir bebek çizmiştir ve bu bebeğin kim olduğunu sorabilirsiniz. Mavi ağaç çizmiştir ve neden ağacın mavi olduğunu ya da hangi meyveleri verdiğini sorabilirsiniz.)

Şüpheli gelişimsel gecikme durumunda ne yapılmalı?

Geliştirme süresi, ilgi alanları gibi kişisel olarak değişmekte. Çok yüksek arzulara ya da diğer çocuklarla karşılaştırma eylemlerinden kaçınılmalı. Her neyse, evde gözlemlemeye ek olarak, evladınızın kreş veya okuldaki eylemleri ve gelişimi hakkında öğretmenleri ile iletişime geçmek önem arz eder. Çocuk doktoru ile iletişim kurmak, çocuğun gelişimi değerlendirmek için önem arz etmeye devam etmektedir. Fakat her ay olması yerine üç aylık olarak değiştirilebilir veya profesyonel ve çocuğun ihtiyaçlarına göre değişebilir. Konuşma veya motor gecikme durumlarında bazı nörolojik veya işitme testleri istenilebilir ve uygun uyaranlar konusunda ailelere yardımcı olması amaçlı psiko terapi, konuşma terapisi ya da fizyoterapi uzmanlarının yakından ilgilenmesi gözetim altında tutması önerilebilir. Önemli olan gelişmekte olan çocuğunuz için desteklerin eksikliği olmaması, büyümesi, kendini tanıması ve potansiyeline güvenmesidir.