Depremzedeler ile ilgili terapi dayanağı için akut periyodunun geçmesi lazım

Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz, sarsıntılardan etkilenen vatandaşların akut devri sonrasında terapi takviyesi alması gerektiğini söyledi.

Dr. Yavuz, Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan etkilenen vatandaşların nasıl bir ruhsal dayanak almaları gerektiğiyle ilgili açıklamalarda bulundu.

“6 Şubat günü yüreğimizden iki kere vurulduk” diyerek kelamlarına başlayan Dr. Yavuz, “10 vilayetimizde peş peşe büyük bir yıkım oldu. Bu kadar büyük bir zelzelesi kimse kestirim etmiyordu. Her şeyden evvel kesinlikle ruhsal dayanak lazım. Maddi yardımların yanı sıra ruhsal yardımlar da düzenleyebilmemiz lazım. İnanç, insan hayatında çok kıymetli bir mevzudur. Ruhsal dayanak için de yardım kampanyaları düzenlemek zorundayız. Meskenini, yakınlarını yitirenler kesinlikle ruhsal dayanak alması lazım. 10 vilayetimizde beşerler travmatik bir durum yaşadı. Kolunu, bacağını kaybeden beşerler var. Bunları gören çocuklar var. Hiçbir akrabası sağ kalmayanlar var. Travmaların tesirleri birinci günlerde anlaşılmaz. 10 gün, 1 ay sonra ortaya çıkarlar. İntihara kadar varabilecek ağır depresyon hadiselerine dönüşmemesi için insanlara kesinlikle motivasyonlarını da yükseltmeyi, hayata tutunmayı öğretmeliyiz. Bilhassa zelzelesi yaşayan, sarsıntıya şahit olan, enkaz altından kurtarılan, enkaz altında bir yakını olan şahıslar için ruhsal takviyeler daha kıymetli. Psikososyal dayanak manasında yardımlar çok kıymetli. Terapi dayanakları bu biçim travmaların çabucak birinci günlerinde çok hakikat olmayan durum. Öncelikle akut devri geçmesi lazım. Akut devir geçtikten sonra terapi programları başlar. Şu devirde birinci olarak psikososyal takviyeler kıymetli. Çocukların bu travmalardan etkilenmemesi için ben ferdî olarak yurtlar, yuvalar yerine uygun ailelere evlatlık verilmesi yahut herkesin kendi akrabasını, eşini dostunu sahiplenip desteklemesi gerektiğini düşünüyorum” tabirlerini kullandı.

“Kötü senaryolardan uzak durmalıyız”

İnsanların sakinleştirilmesi gereken bir devirde olduğumuzu belirten Mehmet Yavuz, “Bizler ferdi olarak makûs senaryolardan uzak durmalıyız. Tenkit, hüzün şikayet konusunda müsabakayı bırakmalıyız. Daima birlikte hangi sorunu nasıl çözeriz, kime nasıl dayanak olabiliriz diye düşünmeliyiz. Bu süreç elbette çabucak bitmeyecek, öteki kentlerde yaşayanlar takviyelerini gönderebilirler. Şikayet etmeyi bırakıp, dayanağı daha da arttırmalıyız. Depremzedeler açısından nerede nasıl süreksiz olarak barınacakları çok değerli bir mevzu. Konutunu kaybeden beşerler nerede yaşayacak? Bu durumdaki bir insanın çabucak moralini yükseltmesini bekleyemeyiz. Onların memnun olmasını beklemek merhametsizlik olur lakin depremzedelere ilgi göstereceğim derken meskeninizde kalan konuklara daima ne olduğunu sormanız da yeterli değil. Konuk ettiğiniz insanları daima tıpkı öyküleri anlatmaya zorlamayın yahut daima birebir kıssayı tekrar ediyorlarsa anlayışla dinleyin. Bırakın bir müddet nasıl rahat edeceklerse o denli davransınlar. Zelzeleden çıkan insan günlerce durmak da isteyebilir çabucak yeni hayatını inşa etmeye de girişebilir. Bunlar bireyden bireye değişir. Kimseyi zorlamamak gerekir. İtimat, insan hayatında çok temel bir husustur. Bütün felaket senaryolarını, komplo teorilerini ve bunlarla paranoyak hale dönmeyi lakin bu inançla önleyebiliriz. Burada biz neyi gördük? Türk halkı her zorluğu yenebileceğine inanıyor. Başkalarına karşı çok hassas bir halkımız var. Bu birliktelik ve ünlü, ünsüz herkesin, sanatkarların, iş adamlarının, yardımsever ve hayırsever insanlarımızın duruşu, içimizi ısıttı. Fakat yardım konvoylarının yağmalanması kadar dayak imgeleri de dahili manada inancı zedeledi. Ayrıyeten yabancı düşmanlığı da oluşmaya başladı ki bunları daima çok düzgün yönetmek gerekir. Şu ülkeden gelenler çıkıp gitsin diye bağıranlar, yurt dışında yaşayan Türk vatandaşların halini düşünüp biraz empati yapabilmeliler. Ülkemize göçmen gelenler de başı boş çete imgesi vermekten uzak durmalı, çetevari davrananlara da derhal ülkeden çıkartılmalılar bence” dedi.

“Deprem uzmanlarının, halkın psikolojisini düşünerek, ileti verirken çok dikkatli olmaları gerekiyor”

Dr. Yavuz, zelzele uzmanlarıyla ilgili ise, “Depremin birinci gününden itibaren sarsıntı uzamanı arkadaşlarımız, dostlarımız sıklıkla televizyonlara davet edildiler. Elbette ki sarsıntıdan sonraki, bilhassa bu türlü yıkıcı sarsıntılardan sonra halkımız bundan sonra nerelerde sarsıntı olabilir, nasıl sarsıntı olabilir epey merak ediyor. Alışılmış ki bu şekil durumlarda sarsıntı uzmanlarının, halkımızı yeri ve vaktine nazaran ikazlarda bulunması ve önlemlerinin alınması için uğraş göstermeleri çok hoş bir davranış. Ben de takdir ediyorum bunu. Lakin, daima sürekli, her kanalda bir çok sarsıntı uzmanının sarsıntı hakkında konuşması, bundan sonra şu noktada zelzele olacak, şu kadar yıkım olacak üzere yorumlarda bulunmaları zati şu anda mevcut olan yüksek tasamızı daha da fazlalaştırıyor. Bu sebepten ötürü, sarsıntı uzmanı arkadaşlarımızın halkın ruhsal durumlarını göz önünde bulundurarak, ileti verirken çok dikkatli olmaları gerekiyor. Esasen artık depresyon ve panik bozukluk çok önemli manada potansiyel olarak hastalık seviyesine gelen insanımızı daha fazla hasta etmeyelim. Bu yüzden ellerindeki bilimsel dataları daha çok devlet yöneticilerine ya da belediye yetkililerine lisana getirsinler. Halkımızı bunları daima lisana getirmek, insanın ve toplumun telaşlarını çok fazla yükseltiyor. Travmalar bilhassa insan için, bizler için iki formda kendini gösterebiliyor. Birincisi, her şeyden evvel bu travmalar insanların şuuraltına yükleniyor. Beyin unutuyor fakat vücut unutmuyor. Travmaların sonraki tesirleri, bedensel yansımalarla kendini gösteriyor. Bunlar daha çok panik ataklar formunda oluyor. Çok sonraları kronik bedensel reaksiyonları ortaya çıkabiliyor. İnsanlarımıza, yıllar uzunluğu çok sonradan çeşitli formda görülmemesi için de bilhassa bu usul sarsıntılarla ilgili haberler konusunda etkileyecek bahislere çok dikkat edilmesi gerekiyor. Söylenecek bir söz, şuuraltı kayıt olup yıllarca kişi için bir hastalık durumu oluşturur. Bu nedenden ötürü, herkesin telaffuzlarına dikkat etmesi gereken bir noktadayız” formunda konuştu.

“Psikologların çabucak bölgeye inip terapilere başlamaları üzere bir durum kelam konusu olamaz”

Mehmet Yavuz, depremzedelere yapılması gereken terapilerin zamanlamasıyla alakalı, “Her şeyden evvel akut devirde, bu travmalar belirlenmeden rastgele bir terapi konumu uygulanmaz. Daha çok psikososyal dayanak yapılır. Akut periyot sonrasında tramvaya nazaran terapi metotları uygulanmaya başlanır. Dolasıyla psikologların çabucak bölgeye inip terapilere başlamaları üzere bir durum kelam konusu olamaz. Bu sebepten ötürü, psikolog ve sosyologlarımızın yapması gereken şey; psikososyal takviye, insanlara yardımcı olmak. Biz Türk halkı olarak yardımsever bir milletiz. Bu zelzelenin yıkıcı tesirleri çok büyük fakat bizim de şefkatimiz, merhametimiz çok büyük. İnşallah bununda üstesinden geleceğiz” cümlelerine yer verdi.

“Sportif faaliyetlere dönülmesi gerekildiğinin kanaatindeyim”

Sportif faaliyetlerin başlamasının zelzele sonrası insan psikolojisine tesirine de değinen Yavuz, “Bunun olumlu yanları da var, olumsuz yanları da var. Halk olarak çok üzücü ve çok yıkıcı bir sarsıntı yaşadık. Bunu yüreğimizde hissediyoruz fakat insanlarımızın da bir an evvel rutine dönmeleri gerekiyor. Bir insanı kendi haline bırakmak, o acısı daha çok hissetmesini sağlıyor. Artık yavaş yavaş rutine dönmemiz gerekiyor. İnsanları meşgul edecek şeylerle, mesela futbol karşılaşmaları insanları meşgul eden bir uğraş. Dolasıyla bu acıyı artık yüreğimizde her vakit hissedeceğiz lakin bir yandan da olağanlaşma gayretlerine dönüp bir an evvel bu usul sportif faaliyetlere dönülmesi gerekildiğinin kanaatindeyim. Bir yandan yardım görevlerimizi, olabilecek en üst seviyede yerine getirirken, bir yandan da halkımızın zihnini zelzeleden uzaklaştırmaya çalışmalıyız. Bu demek değil ki takviyeler yardımlar bitecek. Yardımları da, takviyeleri de sonuna kadar yapacağız ancak artık zihinleri öbür tarafa almamız gerekiyor. Yoksa halkımız ruhsal manada daha çok etkilenecek. Bu ruhsal etkilenmelerin faturaları çabucak ortaya çıkmıyor. Yıllar sonra çıkabiliyor ve yıllarca sürebiliyor. O yüzden toplumumuzun zihin sıhhati da bizim için çok önemli” diye konuştu.

Mehmet Yavuz, bu sene içerisinde depremzede vatandaşların sportif faaliyetlere fiyatsız katılmalarının çok manalı olacağını söyleyerek, “Bu sportif faaliyetleri canlı olarak yayınlayan televizyon kanallı afet bölgesindeki kentlere karşılaşmaları fiyatsız bir formda verebilir. O vilayetlerde yaşayan insanlarımız, futbol karşılaşmalarını ya da öteki sportif faaliyetleri fiyatsız takip edebilirler. Birçok insan yaralı, yakınını kaybeden beşerler var lakin bu vatandaşları acılarıyla baş başa bırakmamak ve takviye olmak gerekiyor. Depremzedelerin zihinlerini öteki tarafa yönlendirmek için bu üslup yapılacak yardımlar ve dayanaklar de kesinlikle bölge halkı için çok kıymetli olacaktır” dedi.