“Ekmek fiyatları, artık 19 Mart’a kilitlendi”

ALB Yatırım Yurt Dışı Piyasalar Yöneticisi Meryem Gürsoy, “ABD’nin sıkı para siyaseti ve navlun fiyatlarının gerilemesine ek olarak; Tahıl Koridoru Mutabakatı ve dünyada ekim alanlarının artması, buğday fiyatlarını da düşürdü. Buna karşın ‘koridor’ üzerindeki polemikler ve kuraklık faktörü, fiyatlar için vakit zaman risk ögesi olabiliyor” formunda konuştu.

Rusya-Ukrayna savaşının birinci yılı geride kalırken, bu süreçte besin güvenliği dünya gündeminde birinci sıralarda yer aldı. Her iki ülkenin üretimdeki tartısı sebebiyle savaşın başlarında buğday fiyatları tepe yaptı. Fakat Türkiye’nin katkılarıyla açılan ‘Tahıl Koridoru’ ile birlikte, fiyatlar da süratle gerilemeye başladı. ALB Yatırım Yurt Dışı Piyasalar Yöneticisi Meryem Gürsoy, husus hakkında açıklamalarda bulundu.

1350 dolar sonundan döndü

Bundan sonraki sürece dair beklentilerini paylaşan Meryem Gürsoy, “Buğday fiyatları geçen yıl şubat başında, ABD vadeli piyasalarında 755 dolar düzeyinde bulunuyordu. 24 Şubat’ta savaşın resmen başlamasıyla birlikte, mart ayının birinci haftasında 1350 dolar hududuna kadar yükseliş yaşandı. Haziran ortalarına kadar buğdayda, yüklü olarak 1000 doların üzerinde bir fiyatlama gördük. Akabinde Türkiye’nin gayretleriyle hayata geçirilen Tahıl Koridoru Muahedesi meyvelerini vermeye başladı. 2022’nin ikinci yarısı ile birlikte fiyatlar süratle gerilemeye başladı. Buğday, bu yılın ocak ayında 700 dolar hududuna kadar geriledi. Böylelikle dünya da rahat bir nefes aldı” dedi.

“Tahıl koridoru, fonksiyonunu sürdürmeli”

Tahıl Koridoru Anlaşması’nın mart ayında tekrar güncellenmesinin büyük değer taşıdığını vurgulayan Gürsoy, “Hatırlanacağı üzere 19 Kasım 2022’de bu mutabakat, ikinci kez 120 gün mühlet ile uzatılmıştı. Takvimler, 19 Mart’ı işaret ediyor. Bu tarihte kelam konusu mutabakatın üçüncü sefer güncellenmesi halinde, buğday fiyatlarında sakin seyrin devamını bekleyebiliriz. Buğday fiyatlarının düşük seyretmesi, bilindiği üzere ekmek fiyatları ile direkt ilgili. Bu manada Türkiye’nin gayretleri ile hayat bulan Tahıl Koridoru Muahedesi, bilhassa besine erişim sorunu yaşayan ülke ve bölgeler için de çok kritik” diye konuştu.

“Ukrayna’da rekolte azalacak”

Buğday fiyatlarının son 3 aydır yaklaşık 700-790 dolar bandında yatay seyrettiğini ve savaş öncesi düzeylere gerilediğini anlatan Meryem Gürsoy, “Pandemi sonrası dünyada navlun maliyetlerinin düşmesi ve bilhassa rezerv para olan dolarda uygulanan sıkı para siyaseti da, bütün emtialar üzere buğdayı da zayıflattı. Buğday özelinde Rusya, ABD ve Kanada başta olmak üzere birçok bölge ve ülkede ekim alanlarının artması da, bu eserin fiyatını dizginledi. Rusya’da, son yılların ortalamasına yakın, 80 milyon ton rekolte bekleniyor. Ukrayna’da ise 10 milyon ton civarı bir kayıp öngörülüyor” tabirlerini kullandı.

“Ekim alanları artsa da, riskler var”

Buğday fiyatları için iki ögenin risk teşkil edebileceğini hatırlatan Gürsoy, şöyle devam etti: “Bunlardan birincisi; savaşın devam ediyor olması ve Tahıl Koridoru Anlaşması’nın bu süreçte daima bir koz olarak kullanılması İkincisi de kuraklık faktörü Her ne kadar ekim alanları artsa da, kuraklığın, bir ölçü rekolte yahut kalite kaybına sebep olma ihtimali var. Global buğday üretimi, ABD Tarım Bakanlığı’nın (USDA) son bilgilerine nazaran, 2023’te 781 milyon ton olarak öngörülüyor. Tüketim ise 788 milyon ton varsayım ediliyor. Burada da arz aleyhine bir açıklık kelam konusu ve kaçınılmaz olarak stoklar devreye girecektir. Bu riskler, devir periyot fiyatlar üzerinde de tesirli olabilir. Burada tahıl ticareti yapan ve eserlerinde tahıl ham unsuru kullanan sanayicilerimizin, fiyat risklerine karşı kendilerini kesinlikle muhafaza altına almalarını tavsiye ediyoruz. İşletmelerimiz, vadeli süreçler piyasalarında mevcut stok ve ileriki periyot gereksinim durumlarına nazaran hedge (korunma) süreci yaparsa, fiyat hareketlerinden de olumsuz etkilenmezler. Bunu, bilhassa son bir yıllık süreçte daha net gördük.