“Hipotermisi olan şahsa direkt ısı uygulamayın”

Hipoterminin bedenin ısı üretebileceğinden daha süratli ısı kaybettiğinde ortaya çıkan ve beden sıcaklığının tehlikeli derecede düşük olmasına neden olan acil tıbbi bir durum olduğunu belirten İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Tarık Ekber, “Normal beden ısısı yaklaşık 37 derecededir. Hipotermi, beden sıcaklığı 35 derecenin altına düştüğünde meydana gelir. Belirti ve semptomları beden sıcaklığının düşüklüğüne nazaran değişmektedir. Hipotermisi olan bir bireye yardım ederken, direkt ısı uygulamayın. Kişiyi ısıtmak için sıcak su, ısıtma yastığı yahut ısıtma lambası kullanmayın” dedi.

Depremzedeleri zelzelenin kendisinden sonra bekleyen en büyük tehlikenin soğuk ve hipotermi olduğuna dikkat çeken İSÜ Medical Park Gaziosmanpaşa Hastanesi İç Hastalıkları Kliniği’nden Uzm. Dr. Mehmet Tarık Ekber, değerli ihtarlarda bulundu.

“Bu belirtilere dikkat edilmeli”

Uzm. Dr. Mehmet Tarık Ekber, hipotermi olaylarına ekseriyetle soğuk havaya maruz kalma yahut kaza nedeniyle beklenmedik biçimde suya düşmek, soğuk havada ıslanmak, ıslak kıyafetleri çıkarmamak üzere durumlar sonucunda rastlanıldığını söyledi. Uzm. Dr. Ekber, hipoterminin belirtilerini ve semptomlarını şöyle sıraladı: “Titreme, Geveleyerek konuşma yahut mırıldanma, Yavaş, sığ nefes alma, Zayıf nabız, Uyum eksikliği, Uyuşukluk yahut çok düşük güç, Karışıklık yahut hafıza kaybı, Şuur kaybı, Parlak kırmızı, soğuk cilt (bebeklerde).”

“Sarsıcı hareketlerden kaçınılmalı”

Hipotermisi olan bir kişinin ekseriyetle durumunun farkında olmadığını tabir eden Uzm. Dr. Ekber, “Çünkü semptomlar çoklukla yavaş yavaş başlar. Ayrıyeten, hipotermi ile bağlı karışık düşünme, öz farkındalığı pürüzler. Karışık düşünme, risk alma davranışına da yol açabilir. Acil yardımın gelmesini beklerken, mümkünse kişiyi nazikçe içeri taşıyın. Sarsıcı hareketlerden kaçının zira sistemsiz kalp atışlarını tetikleyebilir. Islak giysilerini dikkatlice çıkarın ve yerine sıcak, kuru paltolar yahut battaniyeler koyun” halinde konuştu.

“Isı kaybına neden olan etmenler”

Uzm. Dr. Ekber, bedenimizden ısı kaybı oluşabilecek durumları şu biçimde sıraladı: “Yayılan ısı: Birçok ısı kaybı, bedeninizin korunmasız yüzeylerinden yayılan ısıdan kaynaklanır. Direkt temas: Soğuk su yahut soğuk taban üzere çok soğuk bir şeyle direkt temas halindeyseniz, ısı bedeninizden uzağa iletilir. Su, bedeninizden ısıyı transfer etmede çok güzel olduğundan, beden ısısı soğuk suda soğuk havaya nazaran çok daha süratli kaybolur. Emsal biçimde, yağmura yakalandığınızda olduğu üzere, giysileriniz ıslakken bedeninizden ısı kaybı çok daha süratli olur. Rüzgâr: Rüzgâr, cildinizin yüzeyindeki ince sıcak hava katmanını uzaklaştırarak beden ısısını uzaklaştırır.”

“Evsizler risk altında”

Hipotermi için risk kümelerine değinen Uzm. Dr. Ekber, “Bitkin, yorgun şahıslar, yaşlılar, çocuklar, bebekler zihinsel engelli bireyler, evsizler, önemli hipotiroidizm, yetersiz beslenme yahut anoreksiya nervoza, diyabet, inme, şiddetli artrit, Parkinson hastalığı, travma ve omurilik yaralanmaları yahut bedenin sıcaklığını düzenleme yeteneğini etkileyen antidepresanlar, antipsikotikler, narkotik ağrı kesici ilaç kullananlar daha çok risk altında olan gruplardır” sözlerini kullandı.

“Şiddetli ve çok hareketler kalp durmasını tetikleyebilir”

Deprem bölgesinde meskenine giremeyen binlerce kişinin risk altında olduğunu ve kurtarılanlara da hipotermi riski gözetilerek yardım edilmesi gerektiğinin altını çizen Uzm. Dr. Ekber, hipotermiye sahip üzere görünen herkes için derhal tıbbi yardım çağırılması gerektiğinin altını çizdi. Uzm. Dr. Ekber, tıbbi yardım sağlanana kadar hipotermi için uygulanabilecek birinci yardım yönergeleriyle ilgili şu bilgileri paylaştı: “Nazik olmak hayli değerlidir. Hipotermisi olan bir bireye yardım ederken, ona nazik davranın. Hareketleri sırf gerekli olanlarla sınırlayın. Çok, şiddetli yahut sarsıcı hareketler kalp durmasını tetikleyebilir. Kişiyi soğuktan uzaklaştırın. Mümkünse kişiyi sıcak ve kuru bir yere taşıyın. Kişiyi soğuktan uzaklaştıramıyorsanız, onu soğuktan ve rüzgârdan mümkün olduğunca koruyun. Mümkünse onu yatay pozisyonda tutun. Kişi ıslak giysiler giyiyorsa çıkarın. Çok hareketten kaçınmak için gerekirse giysileri kesin. Kişiyi ısıtmak için kuru battaniye yahut palto katmanları kullanın. Yalnızca yüzünü açıkta bırakarak kişinin başını örtün. Kişinin bedenini soğuk tabandan izole edin. Dışarıdaysanız, kişiyi bir battaniyeye yahut diğer bir sıcak yüzeye sırtüstü yatırın. Nefes almayı izleyin. Şiddetli hipotermisi olan bir kişi, görünür bir nabız yahut nefes alma belirtisi olmadan bilinçsiz görünebilir. Kişinin teneffüsü durmuşsa yahut tehlikeli derecede düşük yahut sığ görünüyorsa, eğitim aldıysanız çabucak kalp masajına (CPR) başlayın. Etkilenen kişi uyanıksa ve yutabiliyorsa, bedenin ısınmasına yardımcı olması için sıcak, tatlı, kafeinsiz bir içecek verin. Isıtılmış havlu ile yalnızca boyun, göğüs duvarı yahut kasık bölgesine kompres uygulayın. Kollara yahut bacaklara sıcak kompres uygulamayın. Direkt ısı uygulamayın. Kişiyi ısıtmak için sıcak su, ısıtma yastığı yahut ısıtma lambası kullanmayın.”