HIV nedir, nasıl bulaşır, belirtileri neler?

HIV nedir? Aslında birçok insanın korktuğu ve bir o kadarda korkmadığı bir hastalık olan HIV AIDS’e sebebiyet veren virüsün adıdır. HIV belirtileri genellikle erkenden kendini gösteremeyebilir. Dolayısıyla HIV testi burada kendisini gösteriyor. Yazımızda HIV nasıl bulaşır? Ve HIV nasıl bulaşmaz? Gibi soruların cevaplarını kaleme aldık.

İlginizi çekebilir: Yüzüklerin Efendisi Hakkında 50 İlginç Gerçek

HIV nedir?

HIV, AIDS’e yol açan virüsün adıdır ve bilimsel olarak İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü olarak bilinir. Enfekte bir kişinin kan ve/veya vücut sıvıları ile temas yoluyla vücuda girebilen ve o andan itibaren kişi HIV pozitif veya “seropozitif” olarak kabul edilen bir durumdur.

Normalde HIV vücutta yaklaşık 10 yıl boyunca yavaşça çoğalır ve vücuttaki önemli savunma hücreleri olan CD4+ T lenfositlerini kademeli olarak etkiler. Sonuç olarak, bağışıklık sistemi enfeksiyonlara tepki verme yeteneğini yavaş yavaş kaybeder ve bu da kişiyi ciddi enfeksiyonlara karşı daha savunmasız hale getirir. Ancak organizma kendini savunma yeteneğini kaybettiğinde ve ilk semptomlar ortaya çıktığında kişinin AIDS olduğu kabul edilir.

HIV belirtileri

HIV olup olmadığınızı aşağıdaki belirtilerden de anlayabilirsiniz. Lakin kesin bir sonuç için doktora başvurmanız önemlidir. Bu belirtiler şu şekildedir:

• Kalıcı ateş
• Uzun süreli kuru öksürük ve cızırtılı boğaz
• Gece terlemeleri
• 3 aydan uzun süredir lenf düğümlerinin şişmesi
• Baş ağrısı ve konsantrasyon güçlüğü
• Kaslarda ve eklemlerde ağrı
• Yorgunluk, bitkinlik ve enerji kaybı
• Hızlı kilo kaybı
• Geçmeyen oral veya genital pamukçuk
• 1 aydan uzun süren ishal, bulantı ve kusma
• Deride kırmızı lekeler ve küçük kırmızı şişlikler veya yaralar

Bu belirtiler HIV ile ilk enfeksiyondan 8 ila 10 yıl sonra ortaya çıkar, ancak özellikle bağışıklık sistemini ciddi şekilde etkileyen ve zayıflatan bir durum varsa daha erken de ortaya çıkabilir.

HIV nasıl bulaşır?

HIV aslında bilinenin aksine temas yolu vs ile bulaşmamaktadır. Sizi daha kapsamlı bilgilendirmek adına HIV nasıl bulaşır? Sorusunu kaleme aldık.

Kondomsuz cinsel ilişki

Prezervatifsiz cinsel ilişki HIV virüsünün ana bulaşma yoludur. Çünkü cinsel ilişki sırasında genital mukozada küçük yaralanmalar meydana gelebilir ve ayrıca vücut sıvılarıyla temas enfeksiyon riskini artırır. Ayrıca, nadir olmakla birlikte, özellikle ağızda uçuk gibi bir yara varsa, HIV oral seks yoluyla da bulaşabilir.

Bu nedenle cinsel ilişki boyunca prezervatif kullanılması ve korunması önemlidir.

İğne ve şırıngaları paylaşmak

Bu materyaller kanla doğrudan temas ettiğinden, iğneleri ve şırıngaları paylaşmak da HIV bulaşmanın en yaygın biçimlerinden biridir. Bu nedenle, virüs kanda bulunduğunda, iğneyi veya şırıngayı kullanan ilk kişi enfekte olursa, virüsü bir sonraki kişiye kolayca geçirebilirler.

Bu nedenle şeker hastaları gibi sıklıkla iğne veya şırınga kullanma ihtiyacı duyan kişiler her zaman daha önce kullanılmamış yeni bir iğne kullanmalıdır.

Anneden çocuğa direkt olarak

Direkt olarak bulaşma, virüsün hamilelik, doğum veya emzirme döneminde gerçekleşebilen anneden çocuğa bulaşmasını ifade eder ve bu durum HIV virüsü tanısı almamış ve/veya uygun tedavi ve/veya tedavi görmemiş kadınlarda daha sık görülür.

Bu nedenle, HIV virüsünü taşıyan hamile kadınlar, viral yükü azaltmak ve virüsü fetüse veya yenidoğana geçirme şansını azaltmak için tavsiye edildiğinde, tedaviyi doğru bir şekilde geçirmeli, ayrıca sezaryen doğumun temas şansını azalttığı da belirtilmelidir.

Organ nakli ve kan bağışında

Son derece nadir olmakla birlikte, artan güvenlik ve özel laboratuvarlarda numunelerin test edilmesi nedeniyle HIV virüsü, HIV bulaşmış başka bir kişiden organ veya kan alan kişilere de bulaşabilir. Bu risk, biyogüvenlik ve enfeksiyon kontrol düzenlemelerinin daha az olduğu daha az gelişmiş ülkelerde daha fazladır.

HIV nasıl bulaşmaz?

HIV virüsünü vücut sıvıları ile temas nedeniyle geçebilecek birkaç durum olmasına rağmen, virüsün geçmediği başka durumlar da vardır. Bunlar şu şekildedir:

• AIDS virüslü bir kişiye yakın olmak, onu kucaklamak veya öpmekle selamlamak
• Prezervatifle yakın ilişki ve mastürbasyon
• Aynı tabak, çatal ve/veya bardakların kullanılması
• Ter, tükürük veya gözyaşı gibi zararsız salgılar
• Sabun, havlu veya çarşaf gibi aynı kişisel hijyen malzemesinin kullanılması

HIV ayrıca böcek ısırıkları, hava, havuz veya deniz suyu yoluyla bulaşmaz.

HIV tedavisi

HIV tedavisi olmayan bir hastalıktır ve bu nedenle tedavisinin yaşam boyu sürdürülmesi gerekir, tedavinin temel amacı bağışıklık sistemini güçlendirmek ve virüsle savaşmak, kandaki miktarını kontrol etmek ve azaltmaktır. 

İdeal olarak, HIV tedavisi belirtiler ortaya çıkmadan önce başlamalıdır. Bu tedavi, devlet tarafından ücretsiz olarak sağlanmaktadır.

HIV testi

HIV testi, vücutta HIV virüsünün varlığını tespit etmek amacıyla yapılır ve virüsü taşıyan kişilerin korunmasız cinsel ilişki veya kan veya salgılarıyla temas gibi riskli durumlara maruz kaldıktan en az 30 gün sonra yapılmalıdır.

HIV testi basittir ve esas olarak bir kan örneğini analiz ederek yapılır, ancak vücutta virüsün varlığını kontrol etmek için tükürük de kullanılabilir. Tüm HIV testleri, vücut tarafından var olan iki tür virüse, HIV 1 ve HIV 2’ye karşı üretilen antikorların varlığını arar.

Test sonucuna göre doktor, enfeksiyonu doğrulamak ve vücuttaki viral yükü kontrol etmek için daha spesifik testler yapılmasını önerebilir, böylece AIDS’in gelişmesini önlemek için en uygun tedaviye başlanabilir.