Jeoloji Mühendisleri Odası: “Ülkede sarsıntı şuuru oluşturulmalı”

Jeoloji Mühendisleri Odası Balıkesir Vilayet Temsilcisi Aysun Aykan, birçok kentimizi etkileyen Mw=7,7 ve Mw=7,6 büyüklüğündeki zelzele ile Türkiye’de çok büyük afet yaşanan sarsıntısı kıymetlendirdi. Konferansta Türkiye’nin dünyanın en etkin tektonik nesillerinin üzerinde olduğu, bu yüzden sarsıntı tehlikesi ve riski altında olduğuna dikkat çeken Aysun Aykan, Türkiye’de zelzele şuurunun oluşturulması gerektiğini tabir etti.

“100 yılın en büyük zelzelesini yaşadık”

Özel bir aktiflikte konuşan Jeoloji Mühendisleri Odası Balıkesir Şube Lideri Aysun Aykan, “Kahramanmaraş Pazarcık ve Elbistan ilçelerimizde yaşanan ve birçok kentimizi etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki zelzele ile Türkiye çok büyük afet yaşadı; şuana kadar yaklaşık 30 bin kişi hayatını kaybetti. Yapılan tespitlere nazaran maalesef hayli büyük bir hasar yarattı ve daha fazla can kaybı olma mümkünlüğü var. Son 100 yıldaki en büyük sarsıntılardan birini yaşadık. Türkiye’de bugüne kadar olan en büyük aletsel devir sarsıntısı 1939 tarihinde,7,9 büyüklüğünde olan Erzincan Sarsıntısıdır. Kuzey Anadolu Fay Zonunun üzerinde oldu o vakit yaklaşık 33 bin kişi hayatını yitirdi. Kuzey Anadolu Fay Zonu üzerinde 1939 da, doğudan batıya yanlışsız başlayarak 1942, 1943, 1944, 1951, 1957, 1967 ve 1999’da Gölcük Depremi’ne kadar olan zelzelelerde birçok kişi hayatını yitirdi” diye konuştu.

“Yapı kontrolü yapılan ruhsatlı yapılarda risk var”

Kuzey Anadolu Fay Zonu üzerinde yeniden büyük sarsıntılar olacağına dikkat çeken Aysun Aykan, “Doğu Anadolu Fay zonu üzerinde Elazığ-Sivrice’de 2020 yılında meydana gelen Mw=6,8 büyüklüğündeki sarsıntıda 41 kişi hayatını kaybetti. Ege Denizi’nde meydana gelen sarsıntıda 80 kilometre uzağında İzmir’in Bayraklı ilçesinde 117 kişi hayatını kaybetti. İran- Khoy, Van-Başkale sarsıntılarında de can ve mal kayıpları yaşandı. Bu zelzeleler, ülkemizde zelzele risklerinin azalmadığını göstermektedir. Bilhassa Ege Denizi ve Kahramanmaraş Zelzeleleri sonrasında, yapı kontrolü yapılan çok sayıdaki ruhsatlı yapının yıkılması ve ağır hasar görmesi ile sarsıntı riskinin yalnızca ruhsatsız ve kaçak yapılarda olmadığını da açıkça ortaya koymuştur. Yapı kontrolü yapılan ruhsatlı yapılarda da risk var” dedi.

“Zaman vakit zelzele haberlerini duymamız normal”

Türkiye’de sarsıntı üretecek birçok canlı fay çizgisinin bulunduğu bilgisini de veren Aysun Aykan, “Ülkemiz, Dünyanın en etkin tektonik nesillerinden Alp-Himalaya tektonik nesli içinde yer almakta olup, jeolojik yapısı nedeniyle her vakit yıkıcı zelzelelerle karşı karşıya bulunmaktadır; Münasebetiyle vakit zaman sarsıntı haberlerini duymamız olağan. Bugün bu haberleri Kahramanmaraş’tan duyarız, Yarın Bingöl’den, Balıkesir’den, İzmir’den, Bursa’dan, ülkemizin birçok yerinden duyabiliriz. Zira ülkemizde çok sayıda zelzele üretecek canlı fay çizgileri vardır ve yerleşim ünitelerinin çoğunluğu, bu fay çizgilerinin üzerinde, yakınında yahut tesir alanında kurulmuş bulunmaktadır” sözlerini kullandı.

“Depreme karşı sağlıklı kent oluşturulmalı

Ülkenin değerli bir kısmının sarsıntı tehlikesi ve riski altında bulunduğunu kaydeden Jeoloji Mühendisleri Balıkesir Vilayet Temsilcisi Aysun Aykan, “Ülkemizin kıymetli bir kısmı zelzele tehlikesi ve riski altındadır. Bu yüzden gerekli önlemleri vakit geçirmeden almamız gerekiyor. Sarsıntıya karşı sağlıklı bir kent oluşturmamız gerekiyor. Günümüz teknolojisi ve bilim ile her büyülükte zelzeleye karşı sağlam yapı oluşturmak mümkündür. Japonya’da ülkemizden daha fazla ve daha büyük sarsıntılar meydana geliyor; lakin binalar yıkılmıyor can kaybı yaşanmıyor! Zira orada sarsıntı şuuru 60 yıldır var! Sarsıntıya sağlam sağlam bina yapıyorlar! İlkokuldan itibaren çocuklara sarsıntı ve tabiat kaynaklı afetler ile ilgili bilgiler veriliyor. En değerlisi Zelzelenin ne olduğunu biliyorlar! Bizim ülkemizde maalesef sarsıntı şuuru yok, zelzele şuurunu oluşturmak zorundayız! İlkokul düzeyinden itibaren çocuklarımıza sarsıntı ve tabiat kaynaklı afetler ile ait bilgiler eğitim yoluyla verilmelidir” dedi.