Kahramanmaraş depremindeki fecî gerçeği açıkladılar: Bölge yaklaşık 4 metre yer değiştirdi

Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Afet Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Geomatik Mühendisliği Bölümü’nün SAR uydu manzaralarıyla ortaya çıkardığı gerçekte, Kahramanmaraş ve etrafındaki 10 ili etkileyen sarsıntılar sonrası yaklaşık 4 metre yer değiştirme tespit edildi.

Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Afet Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Geomatik Mühendisliği Kısmı geçen 6 Şubat günü Kahramanmaraş ve etrafındaki 10 ili etkileyen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki zelzeleler sonrası SAR uydu manzaraları aracılığıyla yüzeydeki hareketlenmeleri inceledi. Uydular vasıtasıyla metrik olarak hesaplanan bilgilere nazaran fay çizgisinin üstte kalan kısmının güneybatı istikametinde altta kalan kısmının ise kuzey doğu istikametinde toplam 3,8 metre hareket ederek yer değiştirdiği tespit edildi.

Uzaktan algılama tekniğiyle yapılan çalışmada yatay ve düşey hareketlerin net bir biçimde ortaya çıkartıldığını anlatan Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Afet Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Geomatik Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çağlar Bayık, “Uzaktan algılama afet izleme ve tespit etme konusunda epeyce değerli bir teknolojidir. Uzaktan algılama teknolojisi pek çok data sağlar bunlardan biri de radar uydu manzaralarıdır. Uydular günün her saati ve atmosferden bağımsız her şartta imaj alabilmektedir. Bu uydular dünya yer kabuğuna 700-800 kilometre aradan ölçümler yapmaktadır. SAR sistemlerinin kuzeyden güneye ve güneyden kuzeye yan bir uçuş yaptığı için yükselen ve alçalan uydu imajlarından tahliller gerçekleştirdik. Sarsıntıdan evvelki ve sonraki imgelerin faz ölçümlerini yaparak ortalarındaki uzaklık değişimini elde ettik. Zelzeledeki tesirleri şöyle söyleyebiliriz, (Kahramanmaraş- Gaziantep ortasını işaret ederek) sıcaktan soğuğa geçiş çizgisi belirmekte. Burada fayın kırılma çizgisi olarak belirledik. Yaklaşık olarak 3.8-4 metre civarında bir yer yüzeyi değiştirmesi olduğunu söyleyebiliriz. Sol yanal atımlı bir fay olduğu için kuzey kısımlarının güneybatıya, fayın altında kalan bölgelerin ise kuzeydoğu istikametinde hareket ettiğini görmekteyiz. İkinci sarsıntıda, farklı desen ve renkler görünmekte. İkinci zelzelenin bize verdiği yer değiştirme ölçüsü 3 ila 3.5 metre ortasında değişmekte. Fay sınırının üstte kalan kısmı güneybatıya yanlışsız, altta kalan kısım ise tam aksisi hareket ediyor. Tam sayıları vermek gerekirse fayın altında kalan (Hatay, Kilis, Gaziantep, Adıyaman vilayetlerini kapsayan bölge) bölgede 2.7 metre kuzeydoğuya hareket varken, fayın üstünde kalan bölgede 1.1 metre güneybatıya bir hareket var. 3.8, kusurlarla birlikte 4 metreyi bulduğunu söyleyebiliriz. Altta kalan kısım daha fazla hareket etmiş. Gaziantep ve Kilis’te olan genel katman kuzeydoğuya hareket etmiş ancak Malatya, Kahramanmaraş ve Osmaniye güneybatıya hakikat hareketini gerçekleştiriyor. Arap levhası, Van-Diyarbakır üzerine bir hareket yapıyor. Kahramanmaraş ile Gaziantep ortasında birbirinden uzaklaşma var” dedi.

“Depremden en fazla etkilenen alan Hatay bölgesi”

Hatay’ın yer yapısı sebebiyle sarsıntıdan en çok etkilenen alan olduğuna vurgu yapan Bayık, “Renklerden görüldüğü üzere en fazla etkilenen alan Hatay bölgesi olmuştur. Bu da taban yapısıyla ilgili bir durum. Fayın kuzeyinde kalan vilayetlere genel olarak baktığımızda Osmaniye, Kahramanmaraş ve Adıyaman’ın güneybatıya yaptığı hareket çok bariz muhakkak. Öteki vilayetler de kuzeybatıya hareket ediyor. Bu cins fayların özelliği yatay hareketlerin fazla olması lakin düşey hareketler de olabiliyor. Fayın bir bıçak üzere kestiğini düşünürsek üst tarafta kalan kısımlar bir buçuk 2 metre ortası yükselme gösterirken, Antep ve Kilis tarafı da yarım metre yükselme göstermiştir. Yani ortalarında 1 metreye yakın düşeyde bir fark ortaya çıkmıştır” sözlerine yer verdi.