Kınama Cezası Nedir?

İşlenen suçlara karşılığı olarak verilen kınama cezası nedir? bu fiile neden olan kişilerce sorgulanmaktadır. Bu ceza özellikle 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununa göre çalışan memurlar için uygulanan bir idari yaptırımdır. Suçu teşkil eden hususlar 657 DMK ile 125. maddede ayrıntıları olarak değerlendirmeye alınmıştır.

Kınama cezasının verilmesini gerektiren fiiller kadar bir üst ceza ile bir alt ceza söz konusu olabilir. Zira ceza sadece memurlara verilmemektedir. Öğrenciler de okullarında yaptıkları suçlar nedeniyle bu cezayı alabilmektedir. Ancak buradaki asıl konu memurlar ile ilgili olanıdır.

657 DMK’nın 125 nci maddesi memurların disiplin cezaları ile hukuki düzenlemelerine yer vermektedir. Böylelikle memura davranış ve çalışmasında kusurlu olduğu yazılı olarak verilmektedir. Bu anlamda memurların alabileceği disiplin cezaları;

• Uyarma
• Kınama
• Aylıktan Kesme
• Kademe Durdurma Cezası
• Devlet Memurluğundan çıkarma

Memurun alabileceği cezaların derecelendirmesi yapıldığında kınama cezası hafif derecelerde yer almaktadır. Bu anlamda ceza öncesi memur için tutulan tutanak ile soruşturma başlatılmaktadır. Soruşturma için memurun unvanı üzerinde bir unvanlı bir kişi muhakkik olarak görevlendirilir. Muhakkik ise aldığı dosya ile birlikte şikayetçi varsa şikayetçinin ifadesini alarak araştırmaya başlar. Soruşturma başlatılmasında iki neden bulunur. Biri şikayet dilekçesi ile memura yapılan şikayet, diğeri ise memurun idarecileri tarafından yapılan talepler olmaktadır.

Kınama Cezası Nedir?

Kınama Cezası Nedir? Gerektiren Filler

Özellikle devlet memurlarına kınama cezası verilmesini gerektiren hususlar soruşturmanın gidişatı açısından önem kazanmaktadır. Böylelikle bir devlet memurunun kınama cezası alabilmesi için işlediği hususlar şunlar olmalıdır.

• Görevin yerine getirilmesi ile yerine getirilmesinde kullanılan araçlar ve belgelerin korunması ile kullanılmasında memurun kusurlu davranması,
• Eşi ve çocuklarının kazanç getiren işlerini kanunda belirtilen sürede idareye bildirmemek,
• Amirine hal, hareket ile saygısız davranmak
• Hizmeti dışında dahi olsa devlet memurunun itibar ve güvenini sarsacak davranışlar sergilemek,
• Devletin eş, araç ve benzeri eşyalarını özel işlerinde kullanmak
• Devletin araç, belge ve benzeri eşyasını kaybetmek
• İş arkadaşlarına, iş sahiplerine ve mahiyetindeki personele kötü davranmak
• İş arkadaşı ve sahiplerine sözlü hakaretle sataşmak
• Görev yerinde uygun olmayan çizimler yapmak, yazılar yazmak
• Borçlarını kasten ödememek,
• Kurumlarda çalışma düzene ve huzuru bozmak
• Yetkisi olmamasına rağmen haber ajanslarına bilgi ve demeçler vermek,

Memur Soruşturmalarında Muhakkik Görevlendirilmesi

Memurlar için verilen şikayet dilekçeleri ile soruşturma yapılmasında iki husus söz konusu olur. Birincisi inceleme araştırma iken diğeri ön incelemedir. İnceleme ve araştırmaların süresinde sorun olmadığı gibi 6 ay gibi bir süre zarfından gerçekleştirilebilir. Ancak Ön İnceleme görevlendirmesinde süre sınırlı olmaktadır.

Muhakkik için 30 gün süre verilir. Bu süre içerisinde muhakkik gerekli soruşturmayı yapar ve nedenleri ile birlikte hazırladığı iki adet raporu bağlı olduğu birime sunar. Bu aşamada muhakkik 30 gün içinde soruşturmayı tamamlayamamış olması halinde idareden 15 günlük ek süre talep edebilir. Bu süre için idare onay aldıktan sonra durumu Muhakkike bildirmektedir. Ancak 15 günün üzerinde süre aşımı olması mümkün değildir. Böylelikle bir memur hakkında yapılacak soruşturma 30 + 15 ile maksimum 45 gün olabilmektedir. Bu süre içinde gerekli soruşturmalar yapılır ve idareye suç teşkil edip etmediği, suç teşkil ettiği takdirde hangi suçu teşkil ettiğine dair teklif Muhakkik tarafından yapılmaktadır.

Kınama Cezası Nedir?

Devlet Memurlarında Soruşturma İşleyişi Nasıl Olur?

Memurlarda disiplin soruşturmalarında genel işleyiş muhakkik raporu ile idareye ulaşmasından sonra idarenin memurdan savunma istemesidir. Memura ceza verilmesi kesinleştiği takdirde idare memurdan yazılı olarak savunmasını ister. Burada savunmada süre 7 gün ile sınırlıdır. 7 gün sonra verilecek savunma kabul görmek ve memurun suçu kabul ettiği anlamı taşır. Bunun yanında hiçbir memura savunması alınmadan ceza verilemez.

İdare savunması memurdan aldıktan sonra incelemeye alır. Bu aşamadan sonra muhakkik raporunda teklif edilen suç memura verilebilir. Bu suçlardan biri kınama cezası olmaktadır. Ancak idare raporda verilen suçun bir altını vermeye kanaat getirebilir. Bu durumun gerçekleşmesinde en önemli sebep ise memurun daha önce aldığı başarılardır. Özellikle memur başarı belgesi almışsa ya da üstün başarı belgesi almışsa bu belgelere istinaden bir alt suç verilebilmektedir. Kınama cezasının bir alt cezası ise uyarı cezası olmaktadır. Ceza memura yazılı olarak bildirilir. Bu bildirim ile kişiye tebliğ edilen tebellüğ belgesi ile memurun sicil dosyasına işlenmektedir. Özellikle bu durumda olan memur Kınama cezası sicile işler mi? Endişesi taşır.

Kınama Cezası İtirazı Nereye Yapılır?

Memura Kınama Cezası verilmesi halinde memur bu cezaya itiraz edebilir. Zira her ceza için itiraz hakkı bulunan memur itirazını bir üst disiplin kuruluna yapmaktadır. Kamu kurum ve kuruluşlarında disiplin amiri ve üst disiplin amiri farklı olarak görev yapar. Örnekle açıklamak gerekirse bir ilçede Nüfus Müdürlüğünde memur olarak çalışan bir görevlinin soruşturmasında muhakkik görevlendirmesi en az Şef unvanına sahip biri tarafından yapılmaktadır. Bu anlamda Şube Müdürü veya kurum müdürleri de görevlendirilebilir. Görevlendirme işlemi Kaymakamlıklarda Yazı İşleri Müdürlüğü bünyesinde kurulu olan Hukuk İşleri Şefliğince yapılırken görevi veren Kaymakam olmaktadır.

Kınama cezası alan memur bu cezanın kendisine tebliğ edilmesinden itibaren 7 gün içerisinde üst disiplin kurulana itirazını yapabilmektedir. Bu süreyi geçirmesi halinde ceza kesinleşir. Üst disiplin kurulu kendisine gelen itirazı 1 ay içerisinde değerlendirmek ve karar vermekle yükümlüdür.

Kınama Cezasını Kim Verir?

Nüfus Müdürlüğünde çalışan bir memurun disiplin memuru Kaymakamdır. Üst Disiplin Amiri ise Valilikler olmaktadır. Yapılan soruşturmalar neticesinde verilen cezalar Kaymakam tarafından verilmektedir. Bu cezaya itiraz ise bir üst disiplin kuruluna verilmektedir. Verilen ceza ile kurul toplanır, dosyayı inceler. Bu aşamada cezanın iptalini isteyebilir. Ya da bir alt ceza verilmesini talep edebilir. Kendisine tebliğ edilen yazı ile memur Kınama cezası alınca ne olur sorusuna yanıt aramaktadır. Ceza kişinin sicil dosyasına kayıt altına alınır. Bu kayıt ile beş yıllık süre ile dosyada kalır. Beş yılın sonunda disiplin amirine yapılan başvuru ile yine aynı suç işlenmediği takdirde ceza dosyadan silinmektedir.

Kınama Cezası Zaman Aşımı Süresi

Memurun işlediği suç öğrenilmesi ile birlikte gerekti soruşturma yapılması gerekir. Bu anlamda soruşturmaya başlanmaması ve süresi içerisinde tamamlanmaması halinde zaman aşımı söz konusu olabilmektedir.

Memura verilen kınama cezasında karar, başlama süresi ve zaman aşımı süreleri nettir. Memura verilen cezanın verilmesinde disiplin amirinin süresi 15 gündür. Yani muhakkik ceza teklifi ile birlikte disiplin amiri 15 gün içerisinde memurun savunmasını alarak ceza vermekle zorunludur. Bununla birlikte memurun suçu ile bu suçun işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren 1 ay içinde soruşturmaya başlanması gerekir. Aksi takdirde zaman aşımına uğramaktadır. Yine suçun işlendiği tarih ile birlikte iki yıl içinde disiplin cezası verilmemesi halinde ceza verme yetkisi de zaman aşımına uğramış olmaktadır.

Disiplin Cezalarının İptal Nedenleri

Memurlara verilecek kınama cezası ile birlikte diğer cezaların iptali söz konusu olabilir. Bu anlamda özellikle soruşturma süreleri ile yanlış yapılan soruşturmalar neticesinde iptaller olmaktadır. Böylelikle memura verilecek disiplin cezası iptaline neden olan başlıca hususlar şunlardır;

• Cezayı gerektiren fiilin gerçekleşmemesi
• Suçun öğrenilmesi ile bir ay içinde disiplin soruşturmasına başlanılmaması,
• 2 yıl içerisinde cezanın verilmemesi
• Cezanın memurun disiplin memuru dışında biri tarafından verilmesi
• Muhakkik ile Disiplin cezasını veren kişinin aynı kişiler olması,
• Memurun savunması alınmadan ceza verilmesi,
• Memur hakkında yapılan soruşturmanın usulüne uygun yapılmaması

Kınama Cezası Memurun Siciline İşler mi?

Memur hakkında verilen tüm cezalar sicil dosyasına işlenmektedir. Böylelikle memur kınama cezası silinir mi sorusuna yanıt aramaya başlar. Ancak bazı cezalar ile memurun sicil dosyasından silinmesi mümkündür. Bu anlamda kınama cezası sicil dosyasından 5 yıl sonra silinebilmektedir. Yapılan yasal düzenleme ile yeni bir mevzuat olması halinde cezalar silinebilir. Ancak memura verilmiş olan kınama cezasının sicilden silinebilmesi için 5 yıl süre dolması ve memurun silinmesi için yazılı başvuru yapmış olması gerekmektedir.

Memur 5 yıl içerisinde yine aynı fiillerden kınama cezası alması halinde memura verilecek ceza bir üst ceza olmaktadır. Bu ceza ise Aylıktan kesme olur. Memurun maaşından kesme cezası ile bordrosunda belirtilen maaş limitinin 1/30 ya da 1/8 oranında kesinti yapılmasıdır. Cezanın kesinleşmesi ile ilk maaşta bu kesintinin uygulanması zorunludur.

Okulda Kınama Cezası

Kınama cezaları sadece memurlar için verilmez. Aynı zamanda öğrenciler eğitim aldıkları okullarda ceza alabilmektedir. Hakkında soruşturma yapılan öğrenci bu aşamada Okulda kınama cezası nedir sorusuna yanıt arar. Eğitim Öğretim kurumlarında öğrencilerin işlediği suçlar ile disiplin cezası ve okuldan uzaklaştırmalar verilebilmektedir. Bu durumda kararı veren okul Disiplin kurulu olmaktadır. Özellikle Lisede kınama cezası verilmektedir. Öğrencinin kınama cezasına itirazı mümkündür. Ancak kurul kararı bu aşamada da geçerli olmaktadır.

Eğitim öğretim kurumlarında öğrenci kınama cezası nedir sorusuna yanıt arayan veliler doğal olarak endişe yaşamaktadır. Suç işleyen öğrencinin aynı suçu tekrar işlememesi adına okul disiplin kurulunca verilen yazılı ihtar niteliği taşıyan öğrenci kınama cezası tekrar etmesi halinde okuldan uzaklaştırma cezasına kadar uzayan bir süreçtir.

Kınama cezası alan öğrenciye ne olur sorusuna yanıt arayan öğrenciler bununla birlikte bu cezayı gerektirecek fiillerin ne olduğu üzerinde de durmaktadır. Daha çok okulda eğitim öğretim ve dersin düzeninin bozulması nedeniyle bu ceza verilmektedir. Bu durum ortaöğretim ile yükseköğrenimde farklı olarak değerlendirmeye alınabilir. Orta öğretimde eğitim gören öğrenciler sonraki dönemler için Kınama cezası e okula işlenir mi endişeleri taşımaktadır.