Mehmet Yavuz: “Depremzedeler ile ilgili terapi dayanağı için akut devrinin geçmesi lazım”

Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz, sarsıntılardan etkilenen vatandaşların akut periyodu sonrasında terapi dayanağı alması gerektiğini söyledi.

Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz, Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan etkilenen vatandaşların nasıl bir ruhsal dayanak almaları gerektiğiyle ilgili İhlas Haber Ajansı muhabirine açıklamalarda bulundu.

“6 Şubat günü yüreğimizden iki kez vurulduk” diyerek kelamlarına başlayan Dr. Yavuz, “10 vilayetimizde peş peşe büyük bir yıkım oldu. Bu kadar büyük bir zelzelesi kimse kestirim etmiyordu. Her şeyden evvel kesinlikle ruhsal takviye lazım. Maddi yardımların yanı sıra ruhsal yardımlar da düzenleyebilmemiz lazım. İtimat, insan hayatında çok kıymetli bir husustur. Bilinçaltı kendini inançta hissetmek ister. Ruhsal takviye için de yardım kampanyaları düzenlemek zorundayız. Meskenini, yakınlarını yitirenler kesinlikle ruhsal takviye alması lazım. 10 vilayetimizde beşerler travmatik bir durum yaşadı. Kolunu, bacağını kaybeden beşerler var. Bunları gören çocuklar var. Hiçbir akrabası sağ kalmayanlar var. Travmaların tesirleri birinci günlerde anlaşılmaz. 10 gün, 1 ay sonra ortaya çıkarlar. İntihara kadar varabilecek ağır depresyon hadiselerine dönüşmemesi için insanlara kesinlikle motivasyonlarını da yükseltmeyi, hayata tutunmayı öğretmeliyiz. Bilhassa zelzelesi yaşayan, sarsıntıya şahit olan, enkaz altından kurtarılan, enkaz altında bir yakını olan bireyler için ruhsal takviyeler daha kıymetli. Psikososyal dayanak manasında yardımlar çok kıymetli. Terapi takviyeleri bu üslup travmaların çabucak birinci günlerinde çok gerçek olmayan durum. Öncelikle akut periyodu geçmesi lazım. Akut periyot geçtikten sonra terapi programları başlar. Şu periyotta birinci olarak psikososyal dayanaklar değerli. Çocukların bu travmalardan etkilenmemesi için ben ferdî olarak yurtlar, yuvalar yerine uygun ailelere evlatlık verilmesi yahut herkesin kendi akrabasını, eşini dostunu sahiplenip desteklemesi gerektiğini düşünüyorum” tabirlerini kullandı.

“Kötü senaryolardan uzak durmalıyız”

İnsanların sakinleştirilmesi gereken bir devirde olduğumuzu belirten Mehmet Yavuz, “Bizler kişisel olarak makûs senaryolardan uzak durmalıyız. Tenkit, hüzün şikayet konusunda müsabakayı bırakmalıyız. Daima birlikte hangi sorunu nasıl çözeriz, kime nasıl dayanak olabiliriz diye düşünmeliyiz. Bu süreç elbette çabucak bitmeyecek, başka kentlerde yaşayanlar dayanaklarını gönderebilirler. Şikayet etmeyi bırakıp, takviyesi daha da arttırmalıyız. Depremzedeler açısından nerede nasıl süreksiz olarak barınacakları çok değerli bir bahis. Meskenini kaybeden beşerler nerede yaşayacak? Bu durumdaki bir insanın çabucak moralini yükseltmesini bekleyemeyiz. Onların keyifli olmasını beklemek merhametsizlik olur ancak depremzedelere ilgi göstereceğim derken konutunuzda kalan konuklara daima ne olduğunu sormanız da güzel değil. Konuk ettiğiniz insanları daima tıpkı öyküleri anlatmaya zorlamayın yahut daima tıpkı kıssayı tekrar ediyorlarsa anlayışla dinleyin. Bırakın bir mühlet nasıl rahat edeceklerse o denli davransınlar. Sarsıntıdan çıkan insan günlerce durmak da isteyebilir çabucak yeni hayatını inşa etmeye de girişebilir. Bunlar şahıstan şahsa değişir. Kimseyi zorlamamak gerekir. İnanç, insan hayatında çok temel bir husustur. Bütün felaket senaryolarını, komplo teorilerini ve bunlarla paranoyak hale dönmeyi lakin bu inançla önleyebiliriz. Burada biz neyi gördük? Türk halkı her zorluğu yenebileceğine inanıyor. Başkalarına karşı çok hassas bir halkımız var. Bu birliktelik ve ünlü, ünsüz herkesin, sanatkarların, iş adamlarının, yardımsever ve hayırsever insanlarımızın duruşu, içimizi ısıttı. Lakin yardım konvoylarının yağmalanması kadar dayak imajları de içsel manada inancı zedeledi. Ayrıyeten yabancı düşmanlığı da oluşmaya başladı ki bunları daima çok âlâ yönetmek gerekir. Şu ülkeden gelenler çıkıp gitsin diye bağıranlar, yurt dışında yaşayan Türk vatandaşların halini düşünüp biraz empati yapabilmeliler. Ülkemize göçmen gelenler de başı boş çete imgesi vermekten uzak durmalı, çetevari davrananlara da derhal ülkeden çıkartılmalılar bence” dedi.

“Deprem uzmanlarının, halkın psikolojisini düşünerek, ileti verirken çok dikkatli olmaları gerekiyor”

Dr. Yavuz, sarsıntı uzmanlarıyla ilgili ise, “Depremin birinci gününden itibaren sarsıntı uzamanı arkadaşlarımız, dostlarımız sıklıkla televizyonlara davet edildiler. Elbette ki sarsıntıdan sonraki, bilhassa bu türlü yıkıcı sarsıntılardan sonra halkımız bundan sonra nerelerde zelzele olabilir, nasıl sarsıntı olabilir epey merak ediyor. Doğal ki bu şekil durumlarda sarsıntı uzmanlarının, halkımızı yeri ve vaktine nazaran ihtarlarda bulunması ve önlemlerinin alınması için çaba göstermeleri çok hoş bir davranış. Ben de takdir ediyorum bunu. Lakin, daima sürekli, her kanalda bir çok zelzele uzmanının sarsıntı hakkında konuşması, bundan sonra şu noktada sarsıntı olacak, şu kadar yıkım olacak üzere yorumlarda bulunmaları aslında şu anda mevcut olan yüksek tasamızı daha da fazlalaştırıyor. Bu sebepten ötürü, sarsıntı uzmanı arkadaşlarımızın halkın ruhsal durumlarını göz önünde bulundurarak, bildiri verirken çok dikkatli olmaları gerekiyor. Zati artık depresyon ve panik bozukluk çok önemli manada potansiyel olarak hastalık seviyesine gelen insanımızı daha fazla hasta etmeyelim. Bu yüzden ellerindeki bilimsel bilgileri daha çok devlet yöneticilerine ya da belediye yetkililerine lisana getirsinler. Halkımızı bunları daima lisana getirmek, insanın ve toplumun tasalarını çok fazla yükseltiyor. Travmalar bilhassa insan için, bizler için iki formda kendini gösterebiliyor. Birincisi, her şeyden evvel bu travmalar insanların bilinçaltına yükleniyor. Beyin unutuyor fakat vücut unutmuyor. Travmaların sonraki tesirleri, bedensel yansımalarla kendini gösteriyor. Bunlar daha çok panik ataklar biçiminde oluyor. Çok sonraları kronik bedensel yansıları ortaya çıkabiliyor. İnsanlarımıza, yıllar uzunluğu çok sonradan çeşitli halde görülmemesi için de bilhassa bu usul sarsıntılarla ilgili haberler konusunda bilinçaltını etkileyecek hususlara çok dikkat edilmesi gerekiyor. Söylenecek bir söz, bilinçaltına kayıt olup yıllarca kişi için bir hastalık durumu oluşturur. Bu nedenden ötürü, herkesin telaffuzlarına dikkat etmesi gereken bir noktadayız” halinde konuştu.

“Psikologların çabucak bölgeye inip terapilere başlamaları üzere bir durum kelam konusu olamaz”

Mehmet Yavuz, depremzedelere yapılması gereken terapilerin zamanlamasıyla alakalı, “Her şeyden evvel akut devirde, bu travmalar içselleştirilmeden rastgele bir terapi konumu uygulanmaz. Daha çok psikososyal dayanak yapılır. Akut devir sonrasında tramvaya nazaran terapi yolları uygulanmaya başlanır. Dolasıyla psikologların çabucak bölgeye inip terapilere başlamaları üzere bir durum kelam konusu olamaz. Bu sebepten ötürü, psikolog ve sosyologlarımızın yapması gereken şey; psikososyal takviye, insanlara yardımcı olmak. Biz Türk halkı olarak yardımsever bir milletiz. Bu zelzelenin yıkıcı tesirleri çok büyük fakat bizim de şevkatimiz, merhametimiz çok büyük. İnşallah bununda üstesinden geleceğiz” cümlelerine yer verdi.

“Sportif faaliyetlere dönülmesi gerekildiğinin kanaatindeyim”

Sportif faaliyetlerin başlamasının zelzele sonrası insan psikolojisine tesirine de değinen Yavuz, “Bunun olumlu yanları da var, olumsuz yanları da var. Halk olarak çok üzücü ve çok yıkıcı bir zelzele yaşadık. Bunu yüreğimizde hissediyoruz lakin insanlarımızın da bir an evvel rutine dönmeleri gerekiyor. Bir insanı kendi haline bırakmak, o acısı daha çok hissetmesini sağlıyor. Artık yavaş yavaş rutine dönmemiz gerekiyor. İnsanları meşgul edecek şeylerle, mesela futbol karşılaşmaları insanları meşgul eden bir uğraş. Dolasıyla bu acıyı artık yüreğimizde her vakit hissedeceğiz lakin bir yandan da olağanlaşma eforlarına dönüp bir an evvel bu şekil sportif faaliyetlere dönülmesi gerekildiğinin kanaatindeyim. Bir yandan yardım görevlerimizi, olabilecek en üst seviyede yerine getirirken, bir yandan da halkımızın zihnini sarsıntıdan uzaklaştırmaya çalışmalıyız. Bu demek değil ki dayanaklar yardımlar bitecek. Yardımları da, dayanakları de sonuna kadar yapacağız fakat artık zihinleri öbür tarafa almamız gerekiyor. Yoksa halkımız ruhsal manada daha çok etkilenecek. Bu ruhsal etkilenmelerin faturaları çabucak ortaya çıkmıyor. Yıllar sonra çıkabiliyor ve yıllarca sürebiliyor. O yüzden toplumumuzun zihin sıhhati da bizim için çok önemli” diye konuştu.

Mehmet Yavuz, bu sene içerisinde depremzede vatandaşların sportif faaliyetlere fiyatsız katılmalarının çok manalı olacağını söyleyerek, “Bu sportif faaliyetleri canlı olarak yayınlayan televizyon kanallı afet bölgesindeki kentlere karşılaşmaları fiyatsız bir halde verebilir. O vilayetlerde yaşayan insanlarımız, futbol karşılaşmalarını ya da öbür sportif faaliyetleri fiyatsız takip edebilirler. Birçok insan yaralı, yakınını kaybeden beşerler var ancak bu vatandaşları acılarıyla baş başa bırakmamak ve dayanak olmak gerekiyor. Depremzedelerin zihinlerini diğer tarafa yönlendirmek için bu stil yapılacak yardımlar ve dayanaklar de kesinlikle bölge halkı için çok değerli olacaktır” dedi.