“Yetişkinler için konuşmak, çocuklar için oynamak önemli”

Ülkemiz asrın afeti olarak nitelenen sarsıntıların akabinde yaralarını sarmaya devam ederken hem yetişkinler hem de çocuklar için travmaya yol açan afet sonrası psikolojimizi nasıl koruyacağımıza yönelik tavsiyeler veren Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Fatih Varlı; Yetişkinler için konuşmak, çocuklar için oynamak hayli önemli” dedi.

Türkiye Kahramanmaraş merkezli yaşanan iki büyük sarsıntı ve yüzlerce artçı sarsıntı sonrasında yaralarını sarmaya devam ediyor. Gerek devletimiz gerekse vatandaşların özverili çalışmalarıyla toplanan yardımlar bölgeye ulaştırılmaya devam edilirken, AFAD, Kızılay ve istekli gruplar de takviye çalışmalarını sürdürüyor. Asrın felaketi olarak nitelendirilen afet süreci hem yetişkinlerde hem de çocuklarda ruhsal problemlere yol açıyor. İstanbul Topkapı Üniversitesi Psikoloji Kısmından Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Fatih Varlı, yetişkinlerin de çocukların da ruhsal yansımaları en aza indirmesi için kıymetli tavsiyelerde bulundu.

“Nefes antrenmanı ile rahatlayabiliriz”

Afetin tesirlerini yetişkinler ve çocuklar için farklı başka ele alınması gerektiğini vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Fatih Varlı; “Çevremizde şu anda bir uzman olmasa bile birileriyle konuşmak bizler için çok kıymetli bir durum. Bu nedenle afet bölgelerimizde yer almayan vatandaşlarımızın, bu bölgelerde bulunan yakınları ile konuşmaları büyük değer taşıyor. Afet bölgesindeki insanların yaşadıkları hisleri tabir etmesi rahatlama sürecine katkı sağlayacaktır” dedi. Bunlara ek olarak bireyin kendi başına yapabileceği antrenmanlar de olduğunu söz eden Dr. Mehmet Fatih Varlı; “Travma sonrası gerilim bozukluğu yaşanabilir. Buna karşın kimi gerilim azaltma sistemleri bulunuyor. Bunlardan birincisi nefes alma teknikleri. Şayet nefes alma sayınızı bir dakika içerisinde 5-6’ya düşürebilirseniz korkuyu azaltmış olursunuz. Bilimsel araştırmalarla desteklenen bu teknikte nefesimizi verirken daha yavaş vermemiz, nefes alışverişimizi yavaşlatmamızı kolaylaştıracaktır. Zira korkulu insanların nefes alışverişi hayli süratlidir. Süratli nefes alışverişi de beyne oksijen gitmesine mahzur olur” formunda konuştu.

Anın farkındalığı ile korkular azalıyor

“İkinci metodumuz ise gevşeme tekniğidir” diyen Mehmet Fatih Varlı; “Herkes bu formülü çarçabuk deneyebilir. Bedenimizi parmaklardan başımıza kadar kimi bölgelere ayırarak, bu bölgeleri evvel kasıp sonra gevşetebiliriz. Örneğin evvel ayak parmaklarımızı kasıp 20-30 saniye bekledikten sonra gevşetiyoruz. Sırasıyla baldır, kalça, göğüs, omuz ve yüz bölgesine bunu uygulayabiliriz” değerlendirmesinde bulundu.

‘Anın farkındalığı’nın da telaş azaltma sürecinde tesirli bir prosedür olduğunu belirten Dr. Fatih Varlı, “Geçmişe yönelik aksilikleri, geleceğe yönelik dertleri azaltmanın en değerli adımı anın farkında olmaktadır. Zira yaşadığımız anda kalabiliyorsak geçmişte yaşadığımız ve geleceğe dair duyduğumuz telaşlar azalacaktır. Bu da bedenimizde müspet rahatlamaya yol açacaktır. Anda kalmak için yeniden nefes idmanlarından faydalanabilir, nefesin bedenimizde oluşturduğu tesirlere, ağrıyan bölgelerimize odaklanabilir, etrafımızdaki sesleri dinleyebiliriz. Burada tabi ki hoş sesleri odağımıza alabiliriz. Ayrıyeten bölgedeki insanımıza takviye olmaya çalışan yurttaşımız da hayli fazla. Bu süreçte bize dayanak olmak isteyen insanları düşünerek de rahatlamaya yol açabiliriz” dedi. Ülke olarak çok büyük bir travma yaşadığımızı hatırlatan Varlı, “Bu durumun bozukluğa dönüşmesi sonucuyla karşılaşabiliriz. Bu problemler uyuyamama, daima korku hissetme ve korkma olarak karşımıza çıkabilir. Yakınlarımızı kaybetmiş olmamız bizleri depresyona sürükleyebilir. Şayet bu tesirler bir aydan fazla sürüyorsa uzman takviyesi almamız gerekir” halinde konuştu.

“Çocukların hislerini oyunla öğrenebiliriz”

Süreçten çok sayıda çocuğun da etkilendiğini vurgulayan Fatih Varlı; “Çocuklarda konuşma yetişkinlerdeki üzere kolay değil. Bu nedenle çocuklara oyun alanı sağladığımızda dert ve kızgınlıklarını oyun üzerinden bizlere gösterebilmektedir. Örneğin çocuklarımızla bir his çorbası hazırlayabiliriz. Hislerimizi bir kağıda yazdıktan sonra çocuğun buradaki hisleri seçmesini isteyebiliriz. Böylelikle çocuk hislerini ve travmasını lisana getirebilir” tabirlerini kullandı.