Zelzele felaketi nedeniyle üretimin azalması fiyatları etkileyebilir

Asrın felaketi olarak isimlendirilen Kahramanmaraş merkezli meydana gelen zelzelelerin akabinde Türkiye, yaraların sarılabilmesi için seferber oldu. Bölgede sarsıntıdan ziyan gören vatandaşların gereksinimleri karşılanmaya çalışılırken, uzmanlar sarsıntının yıkıcı tesirinin orta ve uzun vadede çeşitli alanlarda kendisini göstereceği konusunda hemfikir. Yaşar Üniversitesi Tarım İktisadı Kısım Lideri Doç. Dr. Serpil Kahraman, zelzele felaketi nedeniyle azalan üretimin birinci tesiri ile kaçınılmaz olarak arz taraflı fiyatlarda artış olabileceğine dikkat çekerken, Yaşar Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Aşkın Uzel ise alınabilecek tedbirler konusunda bilgi verdi.

Yaşar Üniversitesi Tarım İktisadı Kısım Lideri Doç. Dr. Serpil Kahraman, sarsıntıdan etkilenen yaklaşık 13 milyon vatandaşımızın yakın vakitte refahının sağlanabilmesi için bölgenin ekonomik üretiminin korunması gerektiğini söyledi.

Doç. Dr. Serpil Kahraman, “Öncelikle bölgenin ekonomik yapısının bilinmesi, bu istikâmette planlama ve projelerin oluşturulması için temel teşkil etmektedir. 6 Şubat günü gerçekleşen zelzelenin etkilediği Hatay, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Adana, Diyarbakır, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa tarım ve tarıma dayalı sanayi ile imalat endüstrinin hakim olduğu vilayetlerimiz. TÜİK 2021 yılı bilgilerine nazaran, kelam konusu on vilayetimizin GSYİH hissesi yaklaşık yüzde 9.3 olurken ülke endüstrisindeki hissesi yüzde 11.2, tarımdaki hissesi ise yaklaşık yüzde 14.3 dış ticaret hissesi içerisinde ise, ihracatın yaklaşık yüzde 8.5’i, ithalatın ise yüzde 6.7 bölge vilayetlerine ilişkin. İlaveten ISO birinci binde yer alan 151 sanayi kuruluşları da yeniden bölgede yer almakta. Münasebetiyle azalan üretimin birinci tesiri kaçınılmaz olarak arz taraflı fiyatlarda artış, başka bir sözle enflasyon ve büyüme beklentilerinin yaklaşık 1 puan aşağı taraflı revizesi manasına gelmektedir. Halihazırda 2023 büyüme maksadının yüzde 5 olduğunu da hatırlatalım” halinde konuştu.

Ülke bitkisel üretimin yüzde 20’si Gaziantep ve Adana’da

Doç. Dr. Kahraman, bölge ziraî faaliyetlerin azımsanamayacak kıymete sahip olduğunu söyleyerek, “Tarım özelinde değerlendirdiğimizde, bölgenin kurak olması münasebetiyle sulanabilir alan ve mevcut sulama projeleri olarak da en büyük alana sahip. Malum Gaziantep ve Adana en verimli topraklara sahip iki ilimiz. Toplam bitkisel üretim bedeli ülke bedelinin beşte biri olurken, Şanlıurfa ilimiz tıpkı vakitte ülkemiz tohum üretiminin yaklaşık beşte birini karşılamaktadır. Şanlıurfa yaklaşık olarak 10 milyon 500 bin dekar işlenen tarım alanıyla ülkemizde 3 üncü sırada olsa da tekrar de bölgenin tarım alanı olarak kullanılan kısmının görece az olduğu söylenebilir. Hayvancılığa bakacak olursak büyükbaş hayvan varlığının hissesi yüzde 12 ve küçük baş hayvancılığın hissesi ise yaklaşık yüzde 16.3. Daha fazla küçük baş hayvancılığın yaygın olduğu bölgede, ülkemizde birinci organize hayvancılık bölgesi Diyarbakır’da yer almaktadır. Son durumda, bölgenin ziraî yine yapılanma süreci, ekonomik yapılanma sürecine bağlıdır. Öbür bir sözle kredi, sübvansiyon, teşvik, teşebbüsçü dayanak kredileri, KOBİ dayanak paketleri vb. öbür finansal ürenler üzere direkt ve dolaylı fon takviyeleri ve dağılımda aktiflik yine yapılanmanın ön koşuludur” dedi.

Telef olan hayvanlar enfeksiyon tehdidi oluşturuyor

Tarımsal alanların korunması ve ziyan gören bölgelerin bir an evvel iktisada kazandırılabilmesi için yapılması gerekenleri anlatan Yaşar Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Ruhan Aşkın Uzel de, bilhassa enfeksiyon riski konusunda ikazlarda bulundu.

Doç. Dr. Aşkın Uzel, “Bölge tarımı ve ülke tarım iktisadını etkileyen zelzele akabinde öncelikli olarak insani yardım ve enkaz kaldırma çalışmalarının akabinde, temel hayâti gereksinimlerinin karşılanması konusunda kritik değere sahip tarım-gıda alanında onarıcı çalışmalar mümkün olan en kısa vadede planlanmalıdır; lakin acil müdahaleler ve alternatif tarım modelleriyle, sarsıntı sonrası tarım dalı yine canlandırılabilir ve ülke tarım iktisadı toparlanabilir. Örneğin; ziraî ekim alanlarının düzenlenmesi için makine ve ekipman sağlanmalıdır. Enfeksiyon tehdidine karşı hijyen şartlarının sağlanması tarımda da büyük kıymet taşıyor, enkazda ölen hayvanların vaktinde ve uygun şartlarda gömülmesi, yaşayanların ise bakımının sağlanması gerekmektedir. Bu nedenle hayvansal üretim alanları ziyan gören yerlere en kısa vadede yardım ulaştırılmalıdır, yem tedariki çalışmaları kuvvetlendirilmelidir ve makul bir periyot sürekliliği sağlanmalıdır” dedi.