Ali Kuşçu Kimdir?

Ali Kuşçu kimdir? Sorusu son zamanların en fazla araştırılan sorularından bir tanesi olmuştur. Ali Kuşçu, Timur ve Osmanlı İmparatorluklarında ünlü bir astronom, matematikçi ve dil bilimci olarak tanınır. Günümüzde adı hala sık sık anılır. Ali Kuşçu, tüm bu bilimsel çalışmalarına ek olarak yazdığı şiirlerle de tanınır. 

Ali Kuşçu’nun hayatı günümüzde hala en çok merak edilen konuların başında yer alıyor. Ali Kuşçu, Timur ve Osmanlı İmparatorluklarında astronomi, matematik ve dil bilimi alanlarında tanınan bir isimdir. Ali Kuşçu’nun çalışmaları ve eserleri sık sık merak konusu olup araştırılıyor. 

Ali Kuşçu kimdir?

Bu yazımızda en önemli tarihi kişiliklerden bir tanesi olan Ali Kuşçu ile alakalı bütün bilgilere ulaşabilirsiniz. İşte, Ali Kuşçu kimdir? Ali Kuşçu ne yapmıştır? Ali Kuşçu’nun bilime ve matematiğe katkıları nelerdir? Ali Kuşçu aslen nereli? Ali Kuşçu Türk mü? Gibi soruların ve daha fazlasının yanıtı… 

İlginizi Çekebilir: Bozkır Aslanı Celaleddin Kimdir?

Ali Kuşçu’nun Kısaca Hayatı 

Ali Kuşçu kimdir? Sorusuna kısaca şu şekilde cevap verilebilir: Ali bin Muhammed ya da Ali Kuşçu olarak bilinen astronom 1403 ve 16 Aralık 1474 tarihleri arasında Timur İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğunda yaşamıştır. Ay haritasını çıkaran ilk insan olan Ali Kuşçu, dil bilimci, filozof, fizikçi, matematikçi ve astronomdur. Hayatı ve boyunca pek çok başarılı işlere imza atan ve bilime ve matematiğe pek çok katkı sağlayan Ali Kuşçu’nun hayatı kısaca bu şekilde özetlenebilir. 

Ali Kuşçu’nun hayatı ve eserleri insanlar tarafından oldukça merak ediliyor. Bundan dolayı Ali Kuşçu kimdir? Sorusuna cevap arıyor. Ali Kuşçu’nun hayatı uzun bir şekilde yazımızın devamında yer alıyor. 

Ali Kuşçu kimdir?

Ali Kuşçu, 1403 yılında Semerkand, Timur İmparatorluğu’nun topraklarında doğmuştur. Babası Muhammed, Timur İmparatorluğu hükümdarı ve astronom Uluğ Bey’in kuşçusuydu ve aynı zamanda Uluğ Bey’in torunuydu. Bu nedenle, Kuşçu ailesi “Kuşçu” lakabı ile meşhur olmuştur. Ali Kuşçu astronomi, matematik ve kelâm alanlarında ünlü bir âlimdir. Ali Kuşçu, küçük yaşlardan itibaren matematik ve astronomiye olan ilgisi nedeni ile Bursalı Kadızâde Rûmî (Orta Çağ’ın en önemli Türk matematik ve astronomi bilgini), Gıyaseddin Cemşid (hekim, matematikçi ve gök bilimci) ve Muînuddîn Kâşî gibi uzmanlardan pek çok ders almıştır. Daha sonrasında ise bilgi edinmek için Kirman’a gitmiştir ve burada “Hall-ü Eşkâl-i Kamer” (Ay Safhalarının Açıklanması) ve “Şerh-i Tecrid” adlı eserlerini yazmıştır. Ali Kuşçu, Semerkand ve Kirman’daki eğitimini tamamladıktan sonra Uluğ Bey’e yardımcı ve rasathanesi müdürü olmuştur.  

Uluğ Bey (Timur İmparatorluğunun 4. sultanı ve Türk matematikçi ve astronomi bilgini) tarafından Çin’e gönderilen Ali Kuşçu, dönüşte Dünya’nın yüzölçümünü ve ekliptiğinin 24 derece olduğunu hesaplamıştır. Ali Kuşçu, 1449 senesinde hacca gitmek istemiştir. Tebriz’deki Akkoyunlu Devleti hükümdarı Uzun Hasan, Ali Kuşçu’ya büyük saygı duymuş ve Osmanlı Devleti ile barış görüşmelerinde onun yardımını istemiştir. Bu nedenle Ali Kuşçu, bir süre Uzun Hasan’ın temsilcisi olarak görev yapmıştır. Sonrasında ise, Osmanlı Padişahı II. Mehmed’in daveti üzerine İstanbul’a gitmiştir. 

Osmanlı ve Akkoyunlu sınırında Fatih Sultan Mehmed’in emri ile Ali Kuşçu büyük bir tören ile karşılanmıştır. Fatih Sultan Mehmed tarafından Sahn-ı Seman Medresesi’ne müderris (Profesör) olarak atanan Ali Kuşçu hem öğrencilerini yetiştirmiş hem de gök cisimlerini araştırarak bilim eserleri yazmıştır. Güneş saatleri icat ederek İstanbul’un enlem ve boylam değerlerini bugünkü değerleri ile birebir hesaplamayı başaran Ali Kuşçu, gezegenler arası uzaklıkları hesaplamıştır ve Ay’ın haritasını çıkaran ilk insan olmayı başarmıştır. Çıkardığı Yıldız haritalarıyla da Kristof Kolomb’a Amerika’nın keşfedilmesi konusunda yardım eden Ali Kuşçu, 16 Aralık 1474 tarihinde, henüz 71 yaşındayken hayata gözlerini yummuştur.  

Ali Kuşçu’nun mezarı İstanbul’un Eyüp Sultan Türbesi etrafında yer alıyor ve 15. yüzyıla özgüdür. Maraş’ın Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim tarafından fethinden kısa bir süre sonra, bölgedeki Şii mezhebinin yeniden yükselişe geçmesi nedeni ile Ali Kuşçu’nun bazı torunları fermanla Maraş’a gönderilmiştir. Kalan torunları daha sonra gönüllü olarak Düzce iline taşınmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra bazı Maraşlı aileler Bursa’ya yerleşmişlerdir. Bursa’daki Fuat Kuşçuoğlu Caddesi de adını Ali Kuşçu’nun torunlarından Fuat Bey’den alıyor. Ali Kuşçu’nun nesli “Kuşçuoğlu” soyadı ile Kahramanmaraş, Düzce ve Bursa’da devam ediyor. 

Ali Kuşçu’nun gök bilime yaptığı en büyük katkılardan biri olan Yıldız Haritasının çizimi şu şekildedir; 

Ali Kuşçu kimdir?

Ali Kuşçu kimdir hayatı ve eserleri? Sorusuna bu başlık altında detaylı bir şekilde cevap verdik. 

Ali Kuşçu’nun Eserleri 

Ali Kuşçu kimdir? Sorusuna cevap arayan insanlar Ali Kuşçu’nun en önemli eseri nedir? Sorusunu da oldukça merak ediyor. Fethiye adı verilen astronomi kitabı, Ali Kuşçu’nun en önemli eseridir. 

Ali Kuşçu’nun eserleri şu şekilde sıralanabilir: 

Ali Kuşçu kimdir?

• Sharḥ e Zîj e Ulugh Beg (Astronomi) 
• Risāla fī Halle Eshkale Moadeleye Ghamar lil-Masir (Astronomi) 
• Risāla fī aṣl al-Hâric yumkin fī al-sufliyyeyn (Astronomi) 
• Sharḥ ʿalā al-tuḥfat al-shāhiyya fī al-hayāt (Astronomi) 
• Risāla dar elm-i ḥeyāt (Astronomi) 
• Al-Fatḥīya fī ʿilm al-hayʾa (Astronomi) 
• Risāla fi Hall-e Eshkal-i Ghammar (Astronomi) 
• Risāla al-muḥhammadiyya fi-ḥisāb (Matematik) 
• Risāla dār ʿilm al-ḥisāb: Suleymaniye (Matematik) 
• Sharh e Jadid ale’t-Tejrîd (Kelâm ve Fıkıh) 
• Hashiye ale’t-Telvîh (Kelâm ve Fıkıh) 
• Unkud-üz-Zevahir fi Nazm-al-Javaher (Kelâm ve Fıkıh) 
• Tazkare fi Âlâti’r-Ruhâniyye (Mekanik) 
• Sharh Risâleti’l-Vadiyye (Dil ve Belagat) 
• El-Ifsâh (Dil ve Belagat) 
• El-Unkûdu’z-Zevâhir fî Nazmi’l-Javâher (Dil ve Belagat) 
• Sharh e’Sh-Shâfiye (Dil ve Belagat) 
• Resale fî Beyâni Vadi’l-Mufredât (Dil ve Belagat) 
• Fâ’ide li-Tahkîki Lâmi’t-Ta’rîf (Dil ve Belagat) 
• Resale mâ Ene Kultu (Dil ve Belagat) 
• Resale fî’l-Hamd (Dil ve Belagat) 
• Resale fî Ilmi’l-Me’ânî (Dil ve Belagat) 
• Resale fî Bahsi’l-Mufred (Dil ve Belagat) 
• Resale fî’l-Fenni’s-Sânî min Ilmihal-Beyân (Dil ve Belagat) 
• Tafsir e-Bakara ve Âli Imrân (Dil ve Belagat) 
• Risâle fî’l-İstişâre (Dil ve Belagat) 
• Mahbub-al-Hamail fi kashf-al-mesail (Dil ve Belagat) 
• Tajrid-al-Kalam (Dil ve Belagat) 

Bu yazımızda sizlere yardımcı olması için Ali Kuşçu kimdir? Sorusuna detaylı bir şekilde cevap vermeye çalıştık.