Bakan Çavuşoğlu: “F-16 ile NATO üyeliğini koşul koşmak gerçek bir yaklaşım olmaz”

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “İki bağımsız mevzunun yani, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğinin F-16 alımına kaide koşulması yanlışsız olmaz, ikisi farklı husus. Münasebetiyle ikisini birbirine koşul koşmak hakikat bir yaklaşım olmaz. Koşullara bağlanarak bizim F-16 almamız kelam konusu olmaz. Bu hususta da ortak bir duruş sergilemek bence kritik kıymete haizdir” dedi.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile ortak basın toplantısı düzenledi. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi Stant Salonunda düzenlenen merasimde konuşan Bakan Çavuşoğlu, “Deprem felaketinden sonra ABD’den çok sayıda taziye ve dayanak bildirileri aldık. Zelzele felaketinden etkilenen bölgede birlikte incelemelerde bulunduk. ABD kurum ve kuruluşları sarsıntıdan etkilenen bölgelerde yardım faaliyetlini devam ettiriyor. STK’lar da yardımlarda yardım kampanyalarında bulunuyorlar kendilerine teşekkür ediyoruz. Hem ABD idaresi hem de ABD halkına teşekkür ediyoruz. İktisat ve ticaret olumlu gündemimiz, geçen yıl ikili ticaret hacmimiz 32 milyar dolara ulaştı, 100 milyar dolar amacı için çalışıyoruz. Karşılıklı yatırımlar da artmaya devam ediyor” dedi.

“Yaptırımların kaldırılmasını bekliyoruz”

Askeri alakaların stratejik iştirakin kıymetli boyutlarından biri olduğunu belirten Çavuşoğlu, “Tek taraflı yaptırımlar nedeniyle savunma endüstride zorluklar ile karşılaşıyoruz, artık bunların aşılması gerekiyor, yaptırımların da kaldırılmasını bekliyoruz. F-16 talebimiz ile ilgili son durumu de ele aldık. ABD idaresi talebimize güçlü dayanak veriyor. Bu bahiste kongreye resmi bildirimin bir an evvel yapılmasını istek ediyoruz. Bu sürecin hızla tamamlanması her iki tarafın da faydasınadır. Kongrenin de engelleyici değil destekleyici rol üstlenmesini bekliyoruz. Talebimizin karşılanması NATO’nun savunma kanadı açısından da son derece değerli. Terör ile uğraş her vakit öncelikli gündem hususlarından biri. PKK/YPG’ye verilen dayanağa ve FETÖ’nün mevcudiyetine son verilmesini bugün de vurguladık. Birtakım konsolosluk sorunlarını de ele aldık. Vatandaşlarımızın vize müracaatlarında önemli gecikmeler var, bunların hızlandırılması talebini ilettik. Güvenlik duyuruları konusunda, duyurular öncesi kendi ortamızda daha düzgün bir iş birliğinin olması gerektiğini vurguladık. NATO’nun genişlemesini de değerlendirdik. Türkiye olarak İsveç ve Finlandiya’dan beklentilerimizi değerlendirdik. Önümüzdeki süreçte daimi komitenin toplantısı Brüksel’de gerçekleşecek. Arkadaşlarımız orada hangi adımların atılıp atılmadığını NATO’dan katılacak arkadaşlar ile şeffafça kıymetlendirme imkanı olacak. İsrail Filistin sorununu de değerlendirdik, son vakitlerde atılan adımlardan tasa duyuyoruz” dedi.

“Yıkımı yakından görme fırsatım oldu”

Türkiye’ye yaptığı ziyaretin kıymetli olduğuna vurgu yapan Blinken ise, “Türkiye’yi ziyaret edip Türklerle birlikte olmak, gereksiniminiz olan bir anda olması bu ziyaretin çok hoştu. Lider Biden’ın bildirisini getirdim: Amerikan halkı, sizi desteklemek üzere yanınızdadır, her vakit hazırdır. Toparlanma süreci ve inşaat çalışmalarında yanınızdayız. Dün birinci durağım olarak İncirlik Hava Üssü’ne gittim. Bildiğiniz üzere burası Amerika Birleşik Devletleri’nin yardım merkezi. Mevlüt Çavuşoğlu ile Hatay üzerinde gezdik. Oradaki yıkımı yakından görme fırsatım oldu. Bunu sözlerle ifade etmek çok sıkıntı. Çok sayıda mahalle, bina, yol büsbütün hasar görmüş durumda. Arama kurtarma takımları ile tanıştım. Amerika’dan gelen takımlarla de tanıştım. Los Angeles’ten gelen müdahaleci uzmanlarla görüştüm. Hepsi bu felaketin ne kadar büyük ölçüde olduğunu biliyorlar. Ellerinden geleni yapıyorlar. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri şu anda bir açıklama yaptı: 1 milyar dolarlık bir yardım talebinde bulundu bu takviyesi sağlamak için. Türkiye ile her vakit yan yanayız ortak güvenlik hususlarında. Türkiye’nin Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğü dayanağını anlıyoruz ve destekliyoruz. Montrö Anlaşması’nın uygulamaya alınması çok değerli. Türkiye’nin Ukrayna’daki insani ve ekonomik dayanağı çok kıymetli. Güç güvenliği çok değerli. Kafkaslar’daki gaz akımı çok değerli. ABD, Türkiye’nin NATO ülkesi olarak uzun vakit devam eden iştirakini takdir etmektedir. Bilhassa Finlandiya ve İsveç’in de iştiraki ile daha güçlenecektir bu müttefiklik” sözlerini kullandı.

“NATO üyeliğinin F-16 alımına kaide koşulması gerçek olmaz”

Yapılan açıklamaların akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Bakan Çavuşoğlu, Türkiye’nin F-16 talebine ait, “F-16’lar ile beklentilerimizi açıkça söyledik. İdarenin iradesi var. Kongrede kimi senatörlerin yazdığı mektuplardan da haberdarız. Biz bir taraftan kongre üzerinde çalışmalarımızı da sürdürüyoruz. Tıpkı halde ABD idaresi kararlı biçimde duruş stantlar ve kongre üzerinde birlikte uğraş sarf edebilirsek bunu aşabileceğimizi düşünüyorum. İki bağımsız hususun yani iki ülkenin NATO üyeliğinin F-16 alımına kaide koşulması hakikat olmaz, ikisi farklı bahis. Münasebetiyle ikisini birbirine kaide koşmak hakikat bir yaklaşım olmaz. Kurallara bağlanarak bizim F-16 almamız kelam konusu olmaz. Bu bahiste da ortak bir duruş sergilemek bence kritik kıymete haizdir. Biz F-35 programının ortağıydık. Türkiye’ye uygulanan yaptırımlardan ötürü programdan çıkarıldı. Bu tek taraflı bir karardı. Hasebiyle ödediğimiz 1,4 milyar dolarlık sayısı, Türkiye bu programda olmadığı için ödediğimiz paranın geri ödenmesini beklemek en doğal hakkımız. Bu bahiste da müzakereler devam ediyor” diye konuştu.

İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği

İsveç ve Finlandiya’nın NATO’nun NATO üyeliği hakkında konuşan Çavuşoğlu, “Elbette güç vakitlerde gösterilen dayanışma her vakit münasebetlere olumlu katkı yapar. ABD ile görüş ayrılığı içinde olduğumuz bahisler aşikâr lakin müspet gündemimiz ve buna odaklı olarak bağlantılarımızı daha da geliştirme dileğimiz da ortada. Roma’daki görüşmede Biden ile Cumhurbaşkanımız Erdoğan stratejik düzeneğin kurulmasını kararlaştırdılar. Buradaki hedef olumlu gündeme odaklanmak, ikili ilgilerimizi farklı manalarda güçlendirmek, bölgesel ve global mevzularda ikili işbirliğimizi de güçlendirmek. Var olan sıkıntıları sistem sayesinde daha sık bir raya gelerek nasıl çözülebileceğini konuşmak ve adım atmak. Bu toplantıların da son derece yararlı olduğun düşünüyoruz. Yunanistan Dışişleri Bakanı geldiğinde basına verdiğim demeçte söylediğim üzere, bağlarımız geliştirmek için illa bir felaketi beklememize gerek yok, bu doğrultuda samimi adımlar atmamız gerekiyor. Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya üyeliği konusunda kim ne yapacak açıkça belirtilmiştir. Litvanya’daki NATO doruğu için verdiğiniz takvimde atılacak adımlar, aslında bilhassa İsveç’in atacağız adımlara bağlı. İsveç ne kadar süratli adım atarsa Meclisimizi ve halkımızı ikna edebilecek adımlar atarda, o denli adımlar atılır. Finlandiya konusunda farklı bir sistem izleyebileceğimizi Sayın Cumhurbaşkanımız NATO Genel Sekreterine de söylediler. İsveç’in somut adım atması konusunda herkesin İsveç’i teşvik etmesi gerekiyor” dedi.

“Somut bir adım göremedik”

Suriye’de yaşanan gelişmelere dair konuşan Bakan Çavuşoğlu, “Güçlü NATO müttefikleri olarak her türlü terör örgütlüyle uğraş etmemiz lazım. Siyasi irade varsa çaba edecek kapasitemiz de var, Türkiye olarak ABD olarak birlikte. NATO için iki tehdit var. Birinci tehdit Rusya, ikinci tehdit terörizm. Hasebiyle biz NATO ülkeleri olarak kendimiz uğraş edemeyip PKK, YPG üzere terör örgütleri ile işbirliği yapmamız yanlışsız değil. Bu doğrultuda geçmişte ABD ile Suriye temelinde kimi mutabakatlarımız oldu. Biri Münbiç yol haritası, ikincisi de 2019 yılında Ankara’da yaptığımız ortak açıklama. Bu mutabakata nazaran, ABD’nin sonlarımızın bilhassa 30 kilometre güneyinde terör mensuplarının temizlenmesiydi. Lakin bu bahiste da maalesef, Washington’daki görüşmemizde de söyledik, somut bir adım göremedik. Terör örgütünün her türlüsüne karşı birlikte gayret etmemiz gerekiyor” sözlerini kullandı.

“Yaptırımların Türkiye üzerinden delinmesine müsaade vermeyiz”

Bakan Çavuşoğlu, Rusya-Ukrayna savaşı ve yaptırımlara ait, “(Rusya-Ukrayna savaşı) Savaşın başlamasından bu yana Türkiye net bir tavır sergilemekte. Hiçbir savaş gemisinin boğazdan geçmesine müsaade vermedik. BM tarafından alınan kararlara uyuyoruz. Biz; ABD ve AB yaptırımlarının Türkiye üzerinden delinmesine, baypas edilmesine müsaade vermeyeceğimizi söylüyoruz, müsaade de vermiyoruz. Savunma sanayiinde kullanılacak eserlerin bizim tarafımızdan Rusya’ya ihraç edildiği de yanlışsız değil” dedi.

“Biden idaresi Türkiye’yi desteklemekte”

Biden’ın idaresinin Türkiye’yi her mevzuda desteklediğini söyleyen Blinken, “Biden idaresi F-16’ların hem yükseltilmesi hem de yenilenmesi konusunda Türkiye’yi desteklemektedir. Bu NATO müttefiki ve dost müttefik olarak ulusal çıkarlarımız ve ittifakın çıkarları konusunda Türkiye’nin en yüksek standartlarda faaliyet göstermesi çok değerli NATO bünyesinde. Uzun vakittir mühlet gelen savunma ve güvenlik bağlarımız var. Lider Biden’ın dediği üzere Türkiye ve NATO’nun ortak harekat kabiliyeti son derece kıymetli. F-16 konusunda size bir vakit takvimi çizemiyorum. Etkin olarak bu kongrede temaslardayım hükümet olarak, F-16 paketi konusunda. Bunun yenileştirilmesi paketi konusunda. Bu çok kıymetli bir mevzu bizim için. NATO’nun ortak harekat kabiliyeti artırılması açısından. Bu ABD’nin çıkarlarına da uyan bir şey” tabirlerini kullandı.

“NATO’ya iştiraklerini destekliyoruz”

Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya girmek için değerli adımlar attığını lisana getiren Blinken, “Güçlü bir formda onların iştirakini destekliyoruz. En kısa vakitte yapılmasını destekliyoruz. Öbür NATO üyeleri hepsi bu mevzuda askeri alanda büsbütün yan yana çalışıyorlar. NATO olarak iştirak gerçekleştiği vakit bütün ülkelerin güvenliği yükselecektir. Finlandiya ve İsveç şu anda değerli adımlar attılar taahhütlerini yerine getirme ismine. Bu adımları nitekim pahalı buluyoruz” dedi.

“Türkiye’nin gerçek güvenlik tasalarını anlıyoruz”

Türkiye ile Suriye münasebetlerine yönelik gelen soruya karşılık veren Blinken, “Türkiye’nin gerçek güvenlik kaygılarını anlıyoruz güney sonuyla ilgili olarak. Türkiye de eminim birebir formda bizim DAEŞ konusundaki telaşlarımızı anlıyordur. Birlikte çalışıyoruz. Her iki telaşa de tıpkı biçimde cevap veriyoruz. Şu anda insani yardım çok değerli Suriye’ye yapılan. Türkiye çok büyük ziyan gördü bu sarsıntıdan biliyoruz. En büyük yardımı en kısa müddette ulaştırmaya çalışıyoruz” dedi.

Çin’in Rusya’ya yardımı

Çin’in Rusya’daki savaş uğraşlarına yardım etmesinden ötürü kaygılı olduklarının lisana getiren Blinken, “Bunu çok yakından takip ediyoruz. Sonuçların tam olarak ne olacağını söyleyemiyorum. Tasalarımızı Çin’de yüksek seviye yetkililerle paylaştım. Çin anladı bizim söylemiş olduğumuzu. Şu anda ne olacağını biliyorlar, Rusya’ya silah yardımına devam etmeleri konusunda. Öbür ülkelerle de görüşme yaptım, öbür ülkeler de son derece önemli uygulamalara girebilirler Çin’in Rusya’ya yardımından ötürü. Öbür ülkeleriyle ilgileri açısından büyük sorunlar oluşturacaktır Çin için. O yoldan gitmemelerini düşünüyoruz” dedi.