BUÜ, binalar için zelzele testi hizmeti vermeye devam ediyor

Bursa Uludağ Üniversitesi (BUÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı, bina sarsıntı testi olarak bilinen “Yapıların Performans Değerlendirmesi” hizmetini genişleterek vermeye devam ediyor.

Son olarak Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin akabinde gündeme gelen bina güvenliği ve sağlamlığı mevzularının akabinde, Türkiye genelinde binalarını denetim ettirmek isteyen vatandaşların sayısı her geçen gün artıyor. BUÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden yapılan açıklamada yıllardır verilen Yapıların Performans Değerlendirmesi hizmetinin genişletilmiş olarak sürdürüldüğü tabir edildi. Üniversite, bünyesinde vazife yapan tecrübeli akademisyen ve bilim insanlarının tam garanti ile yürüttüğü sarsıntı testi çalışmaları konusunda bilgilendirme metni paylaştı.

Açıklamada şu tabirlere yer verildi:

“Yürürlükte olan yönetmeliklere nazaran binalar için yapısal güvenlik iki formda belirlenmektedir. Birinci uygulama, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun gereği Riskli yapıların Tespit Edilmesine Ait Temeller çerçevesinde gerçekleştirilen risk kıymetlendirilmesi. Bu risk kıymetlendirilmesi uygulamada “Kentsel Dönüşüm” olarak da bilinmektedir. Kat maliklerinin başvurusu ile gerçekleşen bu inceleme sonucunda binanın riskli çıkması durumunda binanın yıkılması gerekli olmakta, devletin sunduğu takviyelerden yararlanma imkanı olmaktadır. Bu uygulama tek bir binadan fazla bir ortada bulunan çok sayıda bina için uygun olmaktadır. Binanın kritik kat olarak isimlendirilen katından bina boyutlarına ve eleman sayısına nazaran kolon yahut perdeden belli sayılarda karot alınarak beton dayanımı, beton örtüsünü sıyrılarak da donatı ölçü ve pozisyonu belirlenmektedir. Münasebetiyle bu risk belirlemede binanın yalnızca kritik kat olarak seçilen katında süreçler gerçekleştirilmektedir. İkinci uygulama ise Türkiye Bina Sarsıntı Yönetmeliği’ne nazaran binanın zelzeleye nazaran performansının belirlenmesi. Tüm binanın toptan değerlendirilmesini içermektedir. Bu çerçevede birinci olarak binadan bilgi toplanmaktadır. Binalardan bilgi toplanması çerçevesinde daha evvel yapılmış çalışmalardan da yararlanarak gerçekleştirilecek süreçler, yer özelliklerinin belirlenmesi, bina geometrisinin belirlenmesi, yapısal sistemin tanımlanması, temel sisteminin belirlenmesi, mevcut hasar durumunun kıymetlendirilmesi, daha evvel yapılmış olan değişiklik yahut tamirlerin belirlenmesi, eleman boyutlarının belirlenmesi, materyal özelliklerinin tespiti (kolon yahut perdeden karot alınması, her katta muhakkak yapı elemanlarında beton örtüsünü sıyırarak donatı tespiti), alanda derlenen tüm bu bilgilerin binanın varsa projesine uygunluğunun denetimidir. Belirtilen incelemelerden elde edilen bilgiler kullanılarak binanın bilgisayar ortamında modellenmesi gerçekleştirilmektedir. Bina modeli oluşturulduktan sonra bina özelliklerine ve işlevine bağlı olarak yönetmelikte öngörülen hesap metoduna nazaran Binanın Zelzele performans tahlili gerçekleştirilmektedir. Bu tahlil sonucuna nazaran binanın yönetmelikte öngörülen zelzele için kâfi performansa sahip olup olmadığı belirlenmektedir. Performansının kâfi olması durumunda bu durum raporlanmaktadır. Performansının yetersiz olması durumunda ise güçlendirme projesi hazırlanmaktadır. Güçlendirme projesinin maliyetine nazaran binayı yıkıp tekrar yapma ya da binayı güçlendirme seçenekleri irdelenmektedir. Sunulan iki seçenekte de binada az da olsa tahribat yapılmakta ve sonrasında bunlar onarılmaktadır. Birinci uygulama sonucunda binanın riskli olup olmadığı, ikinci uygulamada ise binanın sarsıntı güvenliğinin kâfi olup olmadığı net olarak belirlenmekte olduğu. Bunların dışında da tahribatsız prosedürler kullanılarak yani binaya hiç ziyan vermeden gereç özellikleri varsayımı olarak belirlenebilir. Fakat buradan hazırlanacak rapor yönetmeliklere uygun net kararları içermeyecektir. Yalnızca binanın durumu ile ilgili olarak malikler ya da kiracılar binaların yapısal güvenliğini yaklaşık olarak öğrenebileceklerdir. Bu ön rapora nazaran güçlendirme gerekli çıkması halinde ayrıntılı incelemeye geçilmek durumunda kalınabilir. Uygulamada sarsıntılardan sonra çoklukla ortaya çıkan binanın titreşimini ölçerek ya da radarla tarayarak sarsıntı testi yapıyoruz diyenler vatandaşımızı kandırmaktadır. Bursa Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği bu hizmetlerin yanında özel firmaların hazırlamış olduğu raporlara üniversite onayı niteliğinde danışmanlık hizmeti de vermektedir. Bu hizmetler için Bursa Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanlığı’na dilekçe ile yahut mail yoluyla ([email protected]) başvurulması gerekmektedir.”