Çocuklarda zelzele travmasına dikkat

İzmir İktisat Üniversitesi (İEÜ) Psikoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Yasemin Meral Öğütçü, sarsıntısı yaşamasa da televizyon ve toplumsal medyada daima olarak yıkım imajlarını izleyen çocukların bu süreçten olumsuz etkilenebileceğini belirterek, “Çocukların televizyon ya da toplumsal medyada daima olarak enkaz imajı izlemesine müsaade etmeyin, sarsıntıyla ilgili tasa verici yorumlar yapmamaya itina gösterin” dedi.

Merkez üssü Kahramanmaraş olan ve 10 kentte yıkıma yol açan 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki iki sarsıntı, Türkiye’yi yasa boğarken yetişkinlerin yanı sıra çocuklarda da sarsıntı travması riskini artırdı. İEÜ Psikoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Yasemin Meral Öğütçü, son yılların en büyük felaketiyle karşı karşıya kalındığına dikkat çekerek zelzele endişesinin kalıcı ruhsal travma ve ruhsal bozukluklara yol açmasını önlemek için tavsiyelerde bulundu. Bu güç süreçte, zelzeleye maruz kalmayan bireylerin de endişe, telaş, çaresizlik ve tetikte olma üzere belirtiler hissedebileceğini, yalnız kalma korkusu yaşayabileceğini söyleyen Öğütçü, sarsıntının herkes için travmatik bir tecrübe olduğunu hatırlattı.

Öğütçü, “Deprem felaketi, hepimizde büyük bir hüzne yol açtı. Zelzelesi yaşamasak da, vatandaşlarımızın acı manzaralarını izlemek bizleri hayli sarstı. Umarım zelzelenin yaralarını en kısa müddette, daima birlikte sararız. Büyük bir felaketi yaşadık ve bunun hepimizde birtakım dehşetler oluşturması olağan. Sarsıntısı yaşamasak da kaygılanabilir, sarsıntıdan korkabilir, ‘Acaba zelzelesi ben yaşarsam ne yaparım?’ diye endişelenebiliriz. Bu hislere kapılmak psikolojk bir sorun değil. Şu anda birçoğumuz, gece çok geç saate kadar uyuyamıyoruz. Yemek sistemimiz bozulmuş, kendimizi inançsız hissediyor olabiliriz. Bu durum, olağandışı bir duruma verdiğimiz olağan reaksiyonlardır. Bu durumun daima bir hal almaması için yapacağımız şeyler var. En yakın destekçimiz; ailelerimiz ve yakınlarımız. İçe kapanmayın, zelzeleyle ilgili kaygılarınızı bastırmayın. Kaygılarınızı, hislerinizi etrafınızla paylaşın. Mümkün epeyce tek kalmayın, sevdiklerinizden takviye alın” dedi.

“Geçmezse ruhsal dayanak alın”

Dr. Öğütçü, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Kaygının en üst düzeye ulaştığı bu devirde, rutin alışkanlıklarınızı çok değiştirmeyin. Çalışma saatlerinizi ya da uyku saatlerinizi mümkün hayli stabil tutmaya çalışın. ‘Acaba bana bir şey olursa ailem ne yapar?’ ya da ‘Enkazda kalırsam nasıl beklerdim?’ üzere fikirler aklınıza gelebilir. Bu durumda yapabileceklerinize, zelzele için alınabilecek tedbirlere odaklanmaya çalışın. Kaygı ve telaş durumu, hepimizde makul bir mühlet devam edecektir. Bunun ne kadar süreceği şahıstan şahsa değişir. Lakin bu durum vakit içerisinde azalmaz ve geçmezse kesinlikle ruhsal takviye almalısınız.”

“Çocuğunuza yansıtmayın”

Son periyotta çocuklarda da zelzele endişesinin artmaya başladığını belirten Dr. Öğütçü, “Deprem, maalesef coğrafyamızın bir gerçeği. Çocuklarınıza anlayacağı bir lisanla, korkutmadan sarsıntı gerçeğini anlatın. Yaşlarına uygun bir halde çocuklarımıza, sarsıntı anında inançta olmak için neler yapılması gerektiğinden bahsedin ve konuttaki en inançlı bölgeyi aktarın. Çocuğunuz sarsıntıya ya da zelzele manzaralarına maruz kalmışsa, yaşadıkları hisleri size aktarmasına müsaade verin. Çocuğunuzu dinleyin ve ona anlayış gösterin. Yakınlık ve şefkat göstererek çocuğunuzu rahatlatın, mümkün tehlikelere karşı kıymetler aldığınızı söyleyerek itimat verin. Bol bol oyun oynayın. Oyunlarda zelzeleye dair temalar çıkarsa müdahale etmeyin, yalnızca eşlik edin. Sarsıntıdan korksanız bile çocuğunuza bunu yansıtmamaya itina gösterin. Çocuğunuzun yanında ‘Bizim meskenimiz de yıkılırsa ne yaparız?’ ya da ‘Binamızı çok sağlam hissetmiyorum’ üzere travmayı, endişeyi artıracak yorumlarda bulunmayın” tabirlerini kullandı.