“Çocukların korkularını azaltmak için evvel yetişkinlerin kendilerini güzelleştirmesi gerek”

Sarsıntı felaketi ruhsal olarak herkesi etkiledi. Yalnızca sarsıntısı yaşayanlar değil, yaşamayanlarda da travmalar oluştu. Bu süreçte en çok etkilenenler ise çocuklar oldu. Uzman Klinik Psikolog Öğr. Gör. Selin Kalabaş, çocukların korkularını azaltmak için öncelikle yetişkinlerin kendilerini güzelleştirmesi gerektiğini belirtti.

Kahramanmaraş merkezli 11 vilayette büyük yıkıma neden olan zelzele felaketi sonrası Türkiye yaralarını sarmaya çalışıyor. Birçok çocuk birinci kere zelzelesi yaşadı ya da zelzele kavramını duyarak medya üzerinde imgelerle karşılaştı. Çocukların zelzelesi anlamasının yetişkinlerden farklı olduğunu tabir eden İstanbul Gelişim Üniversitesi (İGÜ) Sıhhat Bilimleri Fakültesi, Çocuk Gelişimi Kısmından Uzman Klinik Psikolog Öğr. Gör. Selin Kalabaş, “Çocukların korkularını azaltmak için belirsizliğin ortadan kaldırılması gerekir. Olayları anlamlandırmaları için yaşlarına uygun açıklamalar yapılmalıdır” dedi.

“Oyun ve fotoğraf yardımı ile zelzele konusu anlatılabilir”

Çocukların sordukları sorulara itinayla yanıt verilmesi gerektiğine değinen Klinik Psikolog Öğr. Gör. Selin Kalabaş, “Okul öncesi periyotta çocuklar ’neden’ sorularına sıklıkla başvuruyor. Bu yaşlardaki çocukların sorularına kısa ve net yanıtlar vermek epey kıymet teşkil ederken, anlamayıp tekrar soru sorduklarında da sorularına yaşlarına uygun bir biçimde yanıt verilmesi gerekiyor. Çocukların sorularında farklılıklar görülse de zelzele kavramıyla karşılaşan çocuğun ’Güvende miyim?’ sorusuna karşılık aradığını bilmeliyiz” diye konuştu.

Çocukların telaşlarını azaltmak için yetişkinlerin kendilerini güzelleştirmesi gerektiğini belirten Psikolog Öğr. Gör. Selin Kalabaş, “Okul öncesi periyotta kalıcılık ve süreklilik kavramı şimdi tam gelişmediğinden yıkılan konutların eski haline döneceğini ya da ölenlerin tekrar canlanacağını düşünebilirler. Bu devirde bilhassa sorulan soruları somutlaştırarak yanıt verilmesi değerlidir. Oyun ve fotoğraf yardımı ile zelzele konusu anlatılabilir” tabirlerini kullandı.

“Hem kendisinin hem de ailesinin birebir olayı yaşayacağını düşünüp kaygılanabilirler”

Okul çağındaki çocuklarda süreklilik ve kalıcılık kavramlarının geliştiğini tabir eden Kalabaş, “Bu yaşlardaki çocuklar, ölen bireylerin ya da yıkılan meskenlerin yerine gelmeyeceğini bilir lakin durumu kabullenmesi bir yetişkin üzere olmaz. Bu periyottaki çocukların hislerini öğrenmek için yetişkinlerin kendi hislerini saklamaması ve durumu ajite etmeden onlar ile paylaşması çocukların da kendi hislerini dışa vurmalarına sebep olur” diyerek, okul çağındaki çocuklarla sohbet ederek yaşlarına uygun bir halde sarsıntı hakkında bilgi verilmesinin kıymetine değindi.

Çocuklara yer kabuğunun hareketlerinden ve tabiat olaylarından çok ayrıntıya girmeden bahsedilerek zelzelenin anlatılması gerektiğini vurgulayan Psikolog Kalabaş, “”Çocuklar sebep-sonuç ilgisi kurmakta zorlanabilirler. Bunun unutulmaması gerekiyor. Çocuklarla, zelzelenin tesirleri ve sonuçları hakkında sohbet edilmeli; çocuğun his ve fikirlerine müdahale etmeden, nasihat vermeden ve bilhassa hisleri bastırılmadan dinlenmeli” formunda konuştu.

Deprem ile ilgili paylaşılan görsellerin ve görüntülerin çocukları olumsuz tarafta etkilediğini belirten Kalabaş, kelamlarını şu formda sonlandırdı:

“Yaklaşık 7 ya da 8 yaşlarına kadar çocuklar hayal ile gerçeği ayırt etmekte zorluk yaşadıkları için hem kendisinin hem de ailesinin tıpkı olayı yaşayacağını düşünüp kaygılanabilirler. İmajları gördüklerinde ise kesinlikle durumu açıklamak, olayları anlamlandırmasına sohbet ederek yardımcı olmak gerekir.”