Enkazdan çıkarıldıktan sonraki tıbbi süreç hastaların hayatını belirliyor

Sarsıntının akabinde enkaz altından sağ çıkarılan bir vatandaşın, çıkartıldıktan sonraki tıbbi sürecin hastanın hayatını hayati derecede belirlediğini söyleyen Nefroloji ve İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Havva Asuman Yavuz, “Çok süratli bir formda hastanın hastaneye transferi gerekli. İdrar çıkışının olup olmadığının incelenmeli. Böbrek kıymetlerine bakılması, kas yıkım testlerinin yapılması lazım. Bu ortada bunlar yapılırken bir an evvel serum tedavisinin başlaması, idrar sondasının takılması ve sonuçlara nazaran de tedavi planının yapılması gerekiyor” dedi.

Türkiye’yi sarsan Kahramanmaraş merkezli, 10 ili etkileyen 2 büyük zelzelede 35 binden fazla kişi hayatını kaybetti. Arama kurtarma takımlarının ise enkaz altında kalan vatandaşları kurtarma çalışmaları sürüyor. Enkaz altından sağ çıkarılan vatandaşların, çıkarıldıktan sonraki tıbbi süreçlerinin hayati değere sahip olduğunu belirten Medical Park Antalya Hastane Kompleksi’nde vazifeli Nefroloji ve İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Havva Asuman Yavuz, enkaz altında oluşan ezilme (crush) sendromu hakkında bilgi vererek, hastalara uygulanması gereken tıbbi sürece değindi.

“Ezilme sendromu çok önemli”

Enkaz altından sağ çıkarılan hastaların ezilme sendromu yaşayabileceğini söyleyen Prof. Dr. Havva Asuman Yavuz, “Çok üzücü günler yaşıyoruz. Maalesef büyük bir zelzele oldu. Binlerce kişi vefat etti, binlerce kişi enkaz altından çıkarıldı. Enkaz altından çıkarılanlar süratli bir biçimde hastanelere transfer edildi. En büyük ve en değerli sorun bu günlerde enkaz altından çıkan hastalar için ezilme yani crush sendorumu dediğimiz göçük altında geçen vakte bağlı ya da göçük altında kalan beden modüllerinin büyüklüğüne bağlı olarak ortaya çıkabilecek olan problemler” diye konuştu.

“Böbrek yetmezliği ortaya çıkabilir”

Ezilme sendromu sonrası oluşabilecek hasarlara değinen Prof. Dr. Yavuz, “Hasta enkaz altından sağlıklı çıkarılabilir. Haberlerde gözünüze çarpmıştır. Saatler sonra sağ çıktı fakat vefat etti halinde haberler görebiliyoruz. Bunun sebebi büsbütün ezilme sendromu dediğimiz ölmüş olan kas dokusu. Tüm beden dokusuna kas dokusundan yayılan bir grup unsurlar var. Bu hususlar böbrekten geçerek bedenden atılmak isteniyor. Lakin atılırken de böbreği tıkayarak böbrek fonksiyonlarının bozulmasına neden oluyor ve böbrek yetmezliği ortaya çıkıyor” halinde konuştu.

“Bir an evvel serum tedavisi şart”

Enkaz altından sağ çıkarılan vatandaşların bir an evvel serum tedavisine başlanması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Yavuz, “Bu hususlardan biri de potasyum dediğimiz bir elektrolit. Bu elektrolit kalbin durmasına neden oluyor. Yani ezilme sendromu çok tehlikeli bir sendrom. Çok süratli bir halde hastanın hastaneye transferi gerekiyor. İdrar çıkışının olup olmadığının incelenmesi kaide. Böbrek kıymetlerine bakılması, kas yıkım testlerinin yapılması lazım. Bu ortada bunlar yapılırken bir an evvel serum tedavisinin başlaması, idrar sondasının takılması ve sonuçlara nazaran de tedavi planının yapılması gerekiyor” dedi.

“Kullanılan ilaçlara dikkat edilmeli”

Enkaz süreci sonrasında kullanılan ilaçlara dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Yavuz, “Buradaki en büyük dertlerden biri, ağrılar için kullanılan ağrı kesiciler. Burada açık yaralarda ortaya çıkabiliyor. Onlar için uygulanan antibiyotik tedavileri böbreğe ziyan verebilir. Bunlar da bir grup meselelere yol açabilmektedir. O yüzden ‘Enkazdan çıkan hastanın bir yerinde ezilme yok, yaşlıdır bir şey olmaz’ diye düşünmeyelim. Ezilme bulgusu bedeninin neresindeyse, tabibi o mevzuda uyarmak gerekiyor. Zira tabipler ve sıhhat çalışanı çok ağır bir mesai içerisindeler. Hasta bilhassa ezilme hissettiği bölgeyi tabibe göstermeli. Testler çok değerli. Böbrek bedelleri, kas yıkım testleri, idrar çıkışının takip edilmesi, çok süratli bir biçimde sıvı takviyesinin sağlanması gerekiyor. En tehlikeli olay burada potasyum. Potasyum, muz, limon, portakal, mandalinada bulunuyor. Bu çeşit yiyeceklerden de kaçınmak gerekiyor. Potasyum ölçümü yapılmadan bu cins yiyeceklerin enkazdan çıkarılan şahıslara verilmemesi gerekiyor” sözlerini kullandı.