Gayrimenkul uzmanı Şule Alp uyarıyor:

Kahramanmaraş merkezli sarsıntılarda 11 vilayette hasar ve can kaybı meydana gelirken, binalardaki çatlak ve müdahalelerin incelenmesi gerektiğinin altını çizen Gayrimenkul Danışmanı Şule Alp, “Altında iş yeri olan binalar daha dikkatli incelenmeli. Taban etüt raporu, dış ve iç çatlaklar, daire ve binaya yapılan müdahaleler, kolon ve kirişlerde değişim de incelenmesi gerekiyor” dedi.

Kahramanmaraş’ta 7,7 ve 7,6, Hatay’da 6,4 ve 5,8 büyüklüğündeki sarsıntıların akabinde 11 vilayette binlerce can kaybı yaşanırken, binaların büyük kısmı yıkıldı ya da önemli hasar gördü. Asrın felaketi olarak nitelendirilen sarsıntı sonrasında vatandaşların en çok merak ettiği mevzuların başında ise oturdukları meskenin sağlamlığı ve yıkılma riski yer alıyor. Gayrimenkul Danışmanı Şule Alp, coğrafyasında her vakit sarsıntı riski bulunduran Türkiye’de vatandaşların meskenlerini incelemeleri ve risk raporu almaları gerektiğini belirtti.

“Evinizi kendiniz inceleyin”

Türkiye’nin zelzele gerçeğiyle acı bir formda tekrar yüzleştiğini belirten Gayrimenkul Danışmanı Şule Alp, “Bölgede binlerce bina yıkıldı. Kimileri sağlam gözüküyor olsa da çok riskli yapılar. O nedenle vatandaşların dikkatli olması gerekiyor. Öte yandan etraf vilayetler ve İstanbul’daki vatandaşlar da kendi konutlarının sağlamlığı konusunda telaş ediyor. Bu noktada meskenlerinin sağlamlığını anlamalarının birkaç yolu bulunuyor. Binanın sarsıntı yönetmeliğine uygun olup olmadığı çok değerli. Yer etüt raporu, dış ve iç çatlaklar, daire ve binaya yapılan müdahaleler, kolon ve kirişlerde değişimin de incelenmesi gerekiyor. Dere yatağında, sulu tabanda, etrafına nazaran çukur yerlerde olan binalar çok tehlikeli” tabirlerini kullandı.

“Altında iş yeri varsa dikkat”

Altında iş yeri bulunan binalara azami seviyede dikkat edilmesi gerektiğini aktaran Alp, “Hem son İzmir sarsıntısında hem de bu zelzelede gördük ki altında market, banka, spor salonu, mağazaların bulunduğu birçok bina yıkıldı. Zira bu iş yerleri, alanlarını büyütmek için kolonları kesebiliyor. O yüzden altında iş yeri olan binalar daha dikkatli incelenmeli. Yeniden tıpkı halde binaların bodrumuna da bakılmalı. Bodrumda rutubet olmamalı. Şayet varsa binanın su yalıtımı düzgün yapılmamış ve bunun sonucunda taşıyıcı sistemler paslanmış olabilir” diye konuştu.

“Risk raporu çıkarın”

Gayrimenkul Danışmanı Alp, meskenini incelemek isteyenler için ayrıyeten şunları söyledi:

“Evde kolon ve kirişlerin çatlak olup olmadığı denetim edilmeli. Bina dolgu ya da çamurlu yerdeyse risk vardır. Duvarlarda çatlak olup olmadığına, duvarın inceliğine, yamulmalara bakılmalı. Ayrıyeten Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisans verilen kuruluşlar, belediyeler ve özel kurumlar tarafından riskli yapı tespiti yapılıyor. Şayet konutunuzu riskli görüyorsanız bir uzman çağırmalısınız. Binanın durumu, tabanın tahlili, binanın fay çizgilerine olan yakınlığı ayrıntılı olarak incelenir. Son olarak binadan karot ve kesim alınarak risk raporu çıkarılır.”

Depreme karşı sağlam konutun özellikleri nelerdir?

Depreme karşı güçlü meskenlerin özelliklerinden bahseden Alp, “İlk olarak binaların kolonlarını denetim etmek gerekir. Şayet binanın orta katlarında ya da giriş kısmında kolonların kesilmiş olduğunu tespit edilirse bu durumu derhal belediyeye bildirmeliyiz. Kolonların kesilmesi, binaların sarsıntıya dayanma ihtimalini büsbütün ortadan kaldırıyor. Sıvası ve betonu dökülmüş, demirleri eğilmiş kolonlar da binanın zelzele konusunda riskli olduğu manasına gelebiliyor. Bu üzere durumlarda kolonların güçlendirilmesi, binanın sarsıntıya hazır hâle gelmesi için kâfi olabiliyor. Duvarların fazla ince olması, duvarlarda derin çatlaklar bulunması, binanın nemli yere yapılması ve binanın genel duruşunda esneme, yamulma üzere gözle görülebilir sorunlar bulunması da dayanıksızlık belirtisi olarak kabul edilebiliyor. Kelam konusu doğal afetler olduğunda hepimizin aklına öncelikle güvenlik geliyor. Yapı uzmanları tarafından gerçekleştirilecek testler tartışmaya gerek olmayacak kadar önemli” halinde konuştu.

Danışman Şule Alp güçlü konut özelliklerini şöyle açıkladı:

-Binanın yaşı: Yapının hangi sarsıntı yönetmeliğine uygun formda yapıldığı konusunda bilgiyi binanın yaşı verir. 1999 Marmara Zelzelesi sonrasında çıkan bina kontrolü ile ilgili yasa, yapıların daha sağlam inşa edilmesi ismine kıymetlidir. Münasebetiyle 1999 sarsıntısı sonrasında inşa edilen binalar tercih edilebilir. Buna ek olarak, bina yaş aldıkça yapı materyallerinin eskimesi ve vazifelerini başarılı bir halde yerine getirmemesi de kelam konusu olabilir.

-Zemin durumu: Dere yatağı ya da dolgu alanlar doğal afetlere karşı daha savunmasız, sert yerlerdeki yapılar ise daha sağlam kabul edilebilir. Ayrıyeten binanın temelinde yer altı suyu olup olmadığı da değerlidir.

-Kiriş ve kolon durumu: Kolon ve kirişlerdeki çatlaklar binanın dayanıklılığı hakkında bilgi verebilir. Lakin kiriş ya da kolonlarda rastgele bir çatlak yoksa bu da bina dayanıklılığının yüksek olduğu manasına gelmeyebilir. En hakikat sonucu zelzele dayanıklılık testi ile öğrenilebilir.

-Binadaki rutubet durumu: Rutubet, binanın su yalıtımının düzgün yapılmadığı manasına gelebilir. Bilhassa bodrum kattaki rutubet vakitle binanın taşıyıcı sistemlerine ziyan verebilir.

-Onaylanan projeye uygunluk: Yapılar, onaylanan proje doğrultusunda inşa edilmelidir. Binaya sonradan kaçak kat çıkılması, asansör yapılması, tadilat sırasında kolonların kesilmesi üzere projede yer almayan uygulamaların hayata geçirilmesi ne yazık ki güvenlik sıkıntıları doğurabilir. Şayet binanızda bu türlü bir durum kelam hususuysa muhakkak bir uzmana danışılmalı.