MSKÜ’de afetler ve ruhsal ilkyardım paneli

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Psikoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi (PSİKOMER) tarafından panel ‘Afetlerde Ruhsal İlkyardım” paneli düzenlendi. Panelde afetler ve ruhsal birinci yardım, afetzedelere nasıl yaklaşmalıyız hususları ele alındı.

Travma ve Afet Üzerine konuşan Doçent Dr. Aslı Taylı , “Ruhsal travma ne yazık ki yaygın olarak görülen, bayanları, erkekleri, çocukları ve aileleri etkileyen bir halk sıhhati sorunu. Dünya nüfusunun neredeyse beşte birinin hayatları boyunca en az bir doğal afetle karşılaştığı bilinmektedir. Çoklukla fakir ve çeşitli yetersizlikleri, yoksunlukları bulunan ülke ve toplulukların afetlerden daha fazla etkilendiği bilinmektedir. Afetler yaşandıkları topluluklarda başta depresyon, travma sonrası gerilim bozukluğu, anksiyete bozuklukları olmak üzere pek çok ruhsal hastalığa yol açar. Genel toplum çalışmalarında travma sonrası gerilim bozuklukları yüzde 5-15 ortasında değişirken, toplumsal travmalar ve afetler sonrasında bu oranların çok arttığı, afet sonrası birinci yıllarda yüzde 30-40 seviyelerinde değişebildiği, yıllar geçtikçe yaygınlık oranlarının azaldığı, tekrar de ortaya çıkmasından yıllar sonra bile afetlere bağlı ruhsal hastalıkların değerli bir halk sıhhati sorunu bilinmektedir” dedi.

Psikolojik İlkyardım hakkında bilgi veren Dr. Öğretim Vazifelisi İrem Eker, “İlk yardım denildiğinde birinci aklımıza fizikî müdahale gelirken, psikoloji birçok vakit göz gerisi ediliyor. Travmaya maruz kalan bireylere hakikat yaklaşım büyük ehemmiyet taşıyor. Birinci yardımda bağlantı kurulurken büyük bir hassasiyet gösterilmeli, beklenmedik ani yansılara hürmet duyulmalı. Gergin, öfkeli ve çok hüzünlü olabilir. Birinci yaklaşımda ‘ben sana yardım etmeye geldim’ iletisini vermeden kendisine vakit tanınmalı ve çabucak beklenti içine girilmemelidir” diye konuştu.

Araştırma Vazifelisi Dr. Merve Gözü pek Atintaş ve Araştırma Vazifelisi Gülten Gülada ‘Çocuklarda ve Ergenlerde Zelzelenin Etkileri’ konusunda bilgi verdiler. Konuşmacılar, “Okul öncesi çocukluk periyodu 2-5 yaş kümesindeki çocuklar yaşadıkları hisleri sözel tabir edemeseler de korkulu ve üzgün olduklarını davranışlarıyla gösterebilirler. Bu periyotta çocuklar anne babaya çok bağlanabilir, onlardan başka kalmak istemeyebilirler. Karanlığa yahut hayvanlara karşı kaygı duyabilir. Apansız, yüksek sesle, hıçkırarak yahut yardım istercesine ağlama nöbetleri görülebilir. Uyku nizamı değişebilir. Sıklıkla ağlayarak uyanma, parmak emme, yatağı ıslatma, yemek yemek istememe üzere davranışlarda gerileme yaşanabilir. Okul çağı çocukluk devri 6-11 yaş kümesindeki çocuklar, artık olayların farkına varabilecek olgunluğa ulaşmışlardır. Ayrıyeten bu devirde okul ve arkadaşları çok kıymet taşımaktadır. Arkadaşlarını kaybetme ya da arkadaşlarından ayrılma üzere bir endişe oluşturabilirler. Ayrıyeten ailelerinden başka kaldıklarında beklenen bir sarsıntı anında yakınlarına ulaşamama korkusu nedeniyle çocuklar ailelerinden farklı kalmak istemezler. Bu periyotta çocuklarda dikkat toplamada zorluklar, okul muvaffakiyetinde düşme ya da okula gitmeme, okuldayken davranış bozuklukları görülebilir. Öfke, saldırganlık yahut özgüven kaybı yaşanabilir. Mide bulantısı, baş dönmesi, duyma ve görme bozuklukları üzere gerilime bağlı fizikî rahatsızlıklar baş gösterebilir ve uyku sorunları, hava koşullarından dehşet duyma gök gürültüsü, şimşek görülebilir. Ergenlik Periyodu 12-17 Yaş Ergenlik devri çocuklarda arkadaş bağlantıları çok değerlidir. Bu yaş kümesindeki çocuklar arkadaşlarından yakın ilgi bekler, arkadaşları tarafından dehşetleriyle ve öteki tüm hisleriyle kabul edilmek isterler. Ayrıyeten ailelerinden bağımsız olma isteğinin yanında suçluluk duygusu da yaşayabilirler. Bu periyotta dünya ve kendi gelecekleri hakkında olumsuz davranışlar oluşturabilirler. Kendi endişeleri ve travmaya verdikleri yansılarla ilgili kaygı; bilhassa kendilerini hatalı ve çaresiz hissetme üzere reaksiyonlarının olağandışı olup olmadığını merak etme yaşayabilirler. Ayrıyeten iştah ve uyku problemleri, günlük etkinliklere karşı ilgi kaybı, okul meseleleri yaşayabilirler. Travmatik yaşantıdan sonra almak zorunda kaldıkları sorumluluklar nedeniyle yetişkinliğe erken girme, anne babalarla çatışma ve tartışmaların artması görülebilir” dedi

Panele Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Turhan Kaçar, Akademisyenler, konuşmacılar, öğretim üyeleri ve depremzede vatandaşlar katıldı.