Ombudsman Malkoç: “İstanbul sarsıntısıyla ilgili özel bir kanun çıkarılmalı”

Kamu Başdenetçisi Onur Malkoç, 6 Şubat tarihinde merkez üssü Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen sarsıntılarla ilgili açıklamalarda bulundu.

Depremin önlenmesinin mümkün olmadığına, sarsıntıdan evvel önlem alınması gerektiğine dikkat çeken Malkoç, “Vatandaşa, müteahhide, mahallî yöneticilere, devlet yöneticilerine değerli vazifeler düşmektedir. Müteahhitlerin yaptığı binalar ve kontrol firmaları düzgün denetlenmeli. Belediyeler, imar ve inşaat konusunda yeni düzenlemeler yapmalı” sözlerini kullandı.

“TOKİ’nin yaptığı binalarda hasarın ve yıkımın olmaması imar kanununa ve yönetmeliğe uygun bina yapıp kontrolün yapılmasının sonucudur”

Dünyanın bütün kıtalarında Çin’den sonra en çok inşaat yapanların Türkler olduğunu bildiren Malkoç, “ABD’den Güney Amerika’ya, Afrika’dan Ortadoğu’ya, Avrupa’dan Asya’ya kadar Türklerin yaptığı milletlerarası inşaatlar personellik ve mühendislik bazında çok kaliteli ve beğeniliyor, tercih ediliyor. TOKİ’nin yaptığı binalarda hasarın ve yıkımın olmaması aslında imar kanununa ve yönetmeliğe uygun bina yapıp kontrolün yapılmasının sonucudur. Türkiye’de bunu başaracak personelimiz, mühendisimiz, müteahhidimiz, insanımız ziyadesiyle var. Sayın Cumhurbaşkanımız yıkılan binaların bir yıl içerisinde yapılacağını söyledi. TOKİ eliyle sağlam tabanda uygun projeler ile önemli kontrolle bu binalar yapılacaktır inşallah. Cumhurbaşkanımızın açıklamaları bu manada topluma umut ve itimat vermektedir. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanımızın konuşmaları işlerin sıkı tutulacağını göstermektedir” dedi.

Malkoç, sarsıntının faciaya dönüşmesindeki en değerli eksikliğin mevzuatın düzgün olmasına karşın inşaat esnasında kontrollerin çok makus yapılması olduğunu söyledi.

İkinci kıymetli düşüncenin arsa sahipleri ve müteahhitlerin doyumsuzluğu ve para kazanma hırsı olduğuna dikkat çeken Malkoç, şöyle devam etti:

“Özellikle kentlerde müteahhitlerin yaptığı binalarda arsa sahiplerinin inanılmaz çok talepleri oluyor. ‘Kat karşılığı yüzde 60 – 70’le veririm’ diyor. Bu noktada çok bir doyumsuzluk para kazanma hırsı var. Bu sefer müteahhitler de kar hırsıyla ve kontrolde zayıf olduğu için malzemeyi eksik kullanıyor, demiri kaliteli kullanmıyor, kaliteli personel, mühendis çalıştırmıyor ve kontrolden kaçıyorlar. Gidiyor belediyeden beş kat olan yere çeşitli oyunlarla zorlayarak 10 kat yapı müsaadesi çıkartıyor. Yani bu doyumsuzluk bizi yıkıyor. Düzgün hakikat çalışanlar yok mu var. Bu zelzelede de görüldü. Bir tabağın bile kırılmadığı binalar var.”

“Vebal belediyelerde”

Malkoç, sorunun oluşumunda belediyelerde de vebal olduğuna vurgu yaparak, “Belediyeler, imar ve inşaat konusunu, âlâ ve tertipli olup olmamasından fazla bir gelir kapısı olarak görüyorlar. Ve çok sayıda da adapsız rüşvet denebilecek ahlaksız işler var. Yeniden hepsi için söylemiyorum fakat çoğunluğu böyle” diye konuştu.

“Deprem beklemez. Hemen harika yetkilere haiz İstanbul sarsıntı kanunu çıkarılmalı”

İstanbul zelzelesi ihtimaline de vurgu yapan Malkoç, şunları söyledi:

“İstanbul sarsıntısına kesinlikle hazırlık yapmak gerekiyor. Benim kanaatimce; TBMM’de bütün partilerin dayanağıyla İstanbul sarsıntısıyla ilgili özel bir kanun çıkması lazım. Nasıl OHAL var. O kanun da İstanbul zelzelesi olmadan evvel tespit edilen, yıkılması gereken binalar harikulâde yetkilerle bir kanun çıkarıp İstanbul’da yıkılması gereken binaları bu kanunla yıkmamız lazım. Zira mevcut mevzuata nazaran işler yavaş yürüyor. Sarsıntı beklemez. Bu manada da kamuoyu hazır. İnanılmaz yetkilere haiz İstanbul zelzele kanunu çıkarıp yıkılması gereken binalar bir an evvel yıkılmalı. İstanbul’la ilgili orada en kıymetli şey; İstanbul için inanılmaz hal yetkilerine sahip İstanbul sarsıntısıyla ilgili kanun. Zira burada mülkiyetle ilgili birtakım sınırlamalar getirilmesi gerekecek, inşaatla ilgili kimi düzenlemeler ve sınırlamalar getirilmesi gerekecek. Bu kanun çıkmadan kim ne derse desin olacak üzere değil. İstanbul’u en güzel bilen, tanıyan insan Sayın Cumhurbaşkanımızdır. İstanbul sarsıntısına hazırlık konusunda Sayın Cumhurbaşkanımız gerekeni yapacaktır inşallah. TBMM gerekeni yapacaktır. Allah milletimize ve insanlığa bir daha bu türlü felaket yaşatmasın.”

Dünya ombudsmanlarından destek

100’ün üzerinde ülkenin Türkiye’ye ‘yardıma hazırız’ diye müracaat ettiğini bildiren Malkoç, “Bu inanılmaz bir şey. Dünyadaki kamu denetçilerinin çabucak hemen hepsi de bize mektup yazdı, telefon açtı, mail attı hatta bir kısmı kendi bulundukları ülkelerindeki ombudsmanlar olarak kurumda çalışanlarıyla para toplayıp bir kısmı bizim büyükelçiliklerimize parayı ya da malzemeyi gönderdi” dedi.

“Deprem bölgesinden müracaatlar geliyor”

Deprem bölgesinden de Kamu Denetçiliği Kurumuna müracaatlar geldiğini belirten Malkoç, “Yer değişikliği talebi var. Öğrencilerden ‘üniversiteler sarsıntı bölgesinde sağlam duruyor lakin bizim psikolojimiz bozuldu eğitime orta verilsin’ diyenler var. Cumhurbaşkanımız açıkladı sarsıntı yardımı olarak para verilecek. Çadır, konteyner, paklık materyali isteyen var. Her mevzuda bize talep geliyor. Biz de altı aylık inceleme süremiz var ancak talep gelir gelmez arkadaşlarla gerekli çalışmayı yaptık. Talep gelir gelmez vatandaş ne istiyorsa arkadaşlarımız ilgili yönetimle telefonla temasa geçerek bunları temin etmeye çalışıyoruz” diye konuştu.