Prof. Dr. Büyüksaraç: “Dünya literatürüne girebilecek nitelikte bir tabiat olayı yaşandı”

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Öğretim Üyesi Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Aydın Büyüksaraç, yaşanan sarsıntının oluş biçimi itibariyle alışılmamış bir durum olduğunu belirterek, dünya literatürüne girebilecek nitelikte bir tabiat olayı olduğuna dikkat çekti.

ÇOMÜ Öğretim Üyesi Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Aydın Büyüksaraç, Kahramanmaraş merkezli meydana gelen ve 10 vilayette büyük yıkım ve ölümlere sebebiyet veren zelzelelerle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Yaşanan sarsıntıların beklenen zelzeleler olduğunu lakin oluş hali itibariyle karşıt ve beklenmeyen yeni bir durum olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Büyüksaraç, birçok noktada hareketlenmeler olduğuna işaret ederek, “Yaşanan 7.7 büyüklüğündeki bir sarsıntının akabinde 7.6 büyüklüğünde bir sarsıntının birbirini etkileyip meydana gelmiş olması büsbütün yeni bir durum. Dünya literatürüne girebilecek nitelikte bir tabiat olayı olarak pahalandırmak gerekir” dedi.

Depremin olduğu yer ve hasar alanı ortasında aslında büyük bir ahenk olduğuna dikkat çeken Büyüksaraç, “Deprem 10 vilayette geniş bir alanda tesirini gösterdi. Zira gücü çok yüksek bir sarsıntıydı. Bunun yanı sıra zelzelenin odak derinliği hayli sığdı. Münasebetiyle gücün beklenenden fazlası yer yüzeyinde tesirli oldu. Bu nedenle de alansal yayılımı daha fazla oldu. Lakin bilhassa dikkat çekilmesi gereken birkaç nokta var. Bunlardan bir tanesi bu kadar büyük bir sarsıntının elbette hissedilmesi mümkündür. Lakin 300-350 kilometre uzaklıkta yıkıma neden olacak kadar tesirli olması beklenemezdi. Münasebetiyle yaklaşık 300 kilometre uzaktaki Diyarbakır ve Şanlıurfa’da yıkım meydana gelmiş olması büsbütün orada yıkılan binaların yapı kalitesi ile ilgilidir. En çok dikkat çekilmesi gereken noktalardan bir tanesi budur. Buradan çıkarılacak kıymetli sonuçlardan birisi de fayların etrafına bir tampon bölge oluşturulması bir yarar sağlamaz. Yer kurallarına bağlı olarak etkilenim şiddeti değişeceğinden ziyanı azaltmak için taban kurallarına nazaran yapılaşma yapmak gerekir” dedi.

“Birçok noktada hareketlenme var”

Birçok noktada hareketlenmeler olduğuna dikkat çekerek, tansiyonun Antakya bölgesine yanlışsız arttığını kaydeden Büyüksaraç, “Bundan sonra meydana gelecek sarsıntı nerede olacak diye düşünecek olursak zelzelenin yaşandığı bölgede zelzelenin sıralaması gereği tansiyonun Antakya bölgesine gerçek arttığı görülüyor. Münasebetiyle Antakya civarında tahminen Antakya’nın batısında Saimbeyli- Tufanbeyli fayı, Andırın fayı tekrar faal olabilecek noktada görünüyorlar. Batı Anadolu’da sarsıntıların daima olarak olduğunu görüyoruz. Ege Denizi çok hareketlendi. Çanakkale civarında Yenice-Gönen fayının hareketli olduğunu görüyoruz. Van bölgesinde yeniden hareketlenmeler var. Fakat onunla ilgili net olarak bir şey söylemek mümkün değil. Kuzey Anadolu fayı hareketlenebilir. Bilhassa Orta Karadeniz kısmında Çankırı- Çorum civarında büyük sarsıntılar yaşanabilir. Bunlar geçmişte yaşanan sarsıntıların günümüzde tekrarlanabileceğinin bir bilgisi olarak söylenecek şeyler. Geçmişte bu bölgelerde büyük zelzelelerin olması günümüzde de bunların tekrarlanması potansiyelinin göstergesidir. Bilhassa zelzele aktivitesinin yüksek olduğu yerlerde bir gösterge ortaya çıkar. Zira küçük zelzeleler tansiyonun arttığının göstergesidir ve günün birinde küçük sarsıntıların meydana getirmiş olduğu ya da küçük zelzeleler ile ortaya çıkmış olan tansiyon aktifliğinin göstergesi olabileceğini söyleyebiliriz” diye konuştu.