Toplumsal medyada dolaşan ’ses dalgasıyla sağlamlık’ testine Lider Akdoğan isyan etti

Antalya İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Lideri Soner Akdoğan, Kahramanmaraş merkezli iki büyük sarsıntının akabinde toplumsal medyada dolaşan, ‘Ses dalgası gönderiyoruz, binanızın sağlam olduğunu görüyoruz’ biçimindeki paylaşımlara isyan etti. Bu türlü bir usulle binaların sağlamlığının belirlenemeyeceğini belirten Akdoğan, “Konut edinirken binanın projesine, betonu, demir sınıfına nedir bakan yok. Herkes mutfak dolabına, kapısına, cephesinin ne olduğu ve fiyatına bakıldı. Şuur olsa projeye, müteahhide bakardık” dedi.

İki yolla belirlenir”

Başkan Akdoğan, herkesin yaşadığı binanın zelzeleye dayanıklılığını merak ettiği belirterek, bu noktada telefon ve dilekçeyle kendilerine müracaat yaptığını bildirdi. Soner Akdoğan, iki büyük zelzelenin akabinde vatandaşlarda endişe ve panik halinin hâkim olduğunu söyledi. Sarsıntının yıkımı ve acıların vakitle unutulduğunu lakin ruhsal yıkının tesirini kaybetmediğinin altını çizen Akdoğan, “Bunun bölgede gördüm ve gözlemledim. Batı vilayetlerine yanlışsız inanılmaz bir göç var. Vatandaşlarımız gördüğü yıkımların akabinde binalarının durumuyla ilgili bir rapor almak istiyorlar. Bu noktada da toplumsal medyada inanılmaz bir bilgi kirliliği var. Ses kayıtları atılıyor, yazılar paylaşılıyor. ’Binanızı deldirmeyin, karot aldırmayın, dayanımını azaltırsınız’. Yapılar yönetmeliklere nazaran yapılır. Bu binaların sarsıntı dayanımlarını yönetmeliklere nazaran yapıyoruz. Şu anki mevcut yönetmeliklerde bir binanın sarsıntıya karşı destekli olup olmadığını belirlemek için iki usul vardır” diye konuştu.

“Depreme karşı destekli olup olmadığını belirlemek için uygulanan yöntemler”

Bu sistemlerden birisinin 6306 sayılı afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkında kanun çerçevesinde riskli yapı tespitinin yapılması olduğunu kaydeden Akdoğan, “Riskli yapı tespiti Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının yetkilendirişmiş olduğu lisanslı kuruluşlar tarafından yapılır. Vatandaş e-devlet üzerinden bu lisanlı kuruluşlardan birine başvurur, bunun sonucunda yapısının risk durumunun tespiti yapılır. Yapısı riskliyse 60 gün içinde tahliye edilmesi istenir. Tahliye sonrası bu yapı güçlendirilir ya da yıkılır. İkinci metotta binalar hakkındaki sarsıntı yönetmeliği 2018 yılında yayınlanmıştır. Bu yönetmeliğin 15. kısmı büsbütün güçlendirme ve yapı performansının nasıl yapılacağına dairdir” dedi.

“20 bine de 500 bine de mal olabilir”

Sosyal medyada binaların sağlam olup olmadığının tespitine yönelik yanlış yazı ve konuşmaların dolaştığını söz eden Akdoğan, “Yapınıza ses dalgaları göndererek, kolonlardan donatı tespiti yapmadan, karot almadan binanızın sağlam olduğunu görebilirsiniz” üzere inanılmaz bir bilgi kirliliği var. Bu türlü bir formül yoktur. İki metot vardır, riskli yapı tespiti, zelzele yönetmeliğinin 15. kısmında belirtilen formüllerle binanın performansı kıymetlendirilir. ’Yapıya ses dalgası gönderelim, sonuç gelsin’ şekli bir durum yoktur. Toplumsal medyadaki birliği kirliliği sarsıntı kadar tehlikelidir. Vatandaşlarımızı teknik bir uzmanın görüşünü olmadan bu üslup paylaşımları yapmadan uyarmak istiyorum” dedi.

Akdoğan, zelzeleye dayanıklılık testi fiyatlarının binanın yüksekliği ve özelliğine nazaran 20 bin TL’den başlayıp 500 bin TL’ye kadar çıkabildiğini belirtti.

“Telefonlarımız susmuyor”

Çalışmaların fiyat noktasında değişime neden olacağını kaydeden Akdoğan, “Birçok parametre var, mühendisin yapacağı çalışma, projeye uygunluk değerli, emek sarf edeceği değerlidir. Şuan odaya gelen dilekçeler binanın performansını öğrenmek isteyenlerle ilgili. Telefonlarımız susmuyor. Vatandaş bir sarsıntı anında bu ruhsal fikirle bizi aramaya başlıyor. Bu aramalar vakitle seyrekleşiyor, bir müddet sonra unutuluyor. Bu sarsıntının Antalya’da yaşamayacağımızın garantisi yok. Türkiye’nin yüzde 95’i sarsıntı riski altında olduğumuzu unutmadan vatandaşlarımızın gerçek ve şuurlu biçimde hareket etmemiz gerekiyor. İki ay sonrada bu hassasiyetin yüksek olması gerekiyor kendi canlarımız içinde. Bugün mutfak dolabına, koltuk ekibine gösterdiğimiz ihtimamı binamıza göstermiyoruz. Vatandaşın canına emanet ettiği binasının durumunu öğrenmek durumunda olduğunun farkında olması gerekir” dedi.

Ses dalgası eleştirisi

Vatandaşların binalarının sağlamlığı tarafında, “Duvara çivi çakıyorum girmiyor” tarafında telaffuzlarının olduğunu aktaran Akdoğan, “Böyle bir tespit tekniği yok. Toplumsal medyada dolanan ses kayıtlarındaki bireyler yargılanmalıdır. ‘Ses dalgası gönderiyoruz, binanızın sağlam olduğunu görüyoruz’ bu türlü bir prosedür yok. Mobilyaya gösterdiğimiz itinası binalarımızın sağlamlığına da gösterelim. Gözlemsel olarak yapılan değerlendirmeler sağlamlık noktasında yalnızca fikir verir. Fırsatçılara pirim vermeyelim. Yönetmelik ve kanunlara bağlı kalalım” diye konuştu.

“Mutfak dolabı ve cephesine bakıyoruz”

Depremde yıkılan binaların suçlusunun yalnızca müteahhit olmadığının altını çizen Akdoğan, “İmara açılan yerlerdeki yöneticilerden, projelerden kontrolüne, müteahhidine kadar herkes hatalıdır. Bizde bir afet şuuru oluşmadı. Bugün müteahhit demirini az çıkaran mühendise gidiyor. Denetlemeyi hakikat yapmayan kendisine alan açan denetçiye gidiyor. Usulsüzlüklere göz yuman belediye gerçek belediye olması gerekiyor. Bu algının değişmesi lazım. Bizde bir rant iştahı var, bu iştah bizi usulsüzlüğe itiyor. Konut edinirken binanın projesine, betonu, demir sınıfına nedir bakan yok. Herkes mutfak dolabına, kapısına, cephesinin ne olduğu ve fiyatına bakıldı. Şuur olsa projeye, müteahhide bakardık” dedi.

Akdoğan, bir şuur oluşması için afet dersinin tüm okullarda zarurî ders olarak okutulması gerektiğini de kelamlarına ekledi.