Türkiye’nin zelzele izolatörü üreten tek firması sarsıntı bölgesinde 8 projede muvaffakiyetle yer aldı

Türkiye’nin zelzele izolatörü üreten tek firması sarsıntı bölgesinde 8 projede muvaffakiyetle yer aldı
Türkiye’nin zelzele izolatörü üreten tek firması sarsıntı bölgesinde 8 projede muvaffakiyetle yer aldı
25 Şubat 2023

Teknolojik İzolatör Sistemleri (TİS) şirketi, zelzele bölgesinde 8 projede sarsıntı izolatörü ile yer aldı. TİS Genel Müdürü Uğurcan Özçamur, sarsıntı izolatörlerinin hakikat uyglama ile hoş performans gösterdiğini ve vazifesini yaptığını belirterek, “Bizim bölgede çok sayıda izolatörü olan yapımız vardı. Hepsi istediğimiz üzere pek verimli ve düzgün biçimde çalıştı” dedi.

Türkiye, Kahramanmaraş merkezli 11 vilayette meydana gelen 7,6 ve 7,7 büyüklüğündeki iki büyük sarsıntıyla sarsıldı. Binlerce binanın yıkıldığı, on binlerce binanın ise kullanılamaz hale geldiği sarsıntıların akabinde gündeme yapının temeli ile kendisi ortasına yerleştirilen zelzele izolatörü (deprem yalıtım cihazı) geldi. Uygulandığı yapıda, zelzelenin tesirini büyük ölçüde sönümleyen sarsıntı izolatörleri, hem uzmanların teklifleri hem de toplumsal medyada çokça gündeme gelmesi ile vatandaşların merakını artırdı. Türkiye’de tek, dünyada ise on firmadan biri olan Teknolojik İzolatör Sistemleri (TİS) Genel Müdürü Uğurcan Özçamur, zelzele izolatörlerinin kullanım hedefini, ekonomik boyutunu, zelzele izolatörlerinin nasıl uygulanabileceğini ve tüm ayrıntılarını İHA muhabirine anlattı.

“(Deprem izolatörleri ile) Üstteki yapının hem yapısal hem de yapısal olmayan elemanlarını topyekun olarak korumuş oluyoruz”

Aynı vakitte yapısal zelzele mühendisi olan Uğurcan Özçamur, sarsıntı izolatörünün kolay yapıyı temelinden ayıran özel aygıtlardan oluşan bir yapı olduğunu belirterek, “Yapının kendisi ile temeli ortasına birtakım özel aygıtlar yerleştiriyoruz. Bu aygıtlar, düşey doğrultuda yapının yükünü taşıma kapasitesine sahip oluyor. Yatay doğrultuda ise epey esnek oluyor. Biz orada bir arayüz oluşturuyoruz. Yapıyı temelinden ve tabandan ayırmış oluyoruz. Bu sayede sarsıntı olduğunda sarsıntının ivmeleri geldiğinde üst yapı etkilenmemiş oluyor. Zelzele hareketi izolatörler tarafından karşılanmış oluyor. Üstteki yapının hem yapısal hem de yapısal olmayan elemanlarını topyekun olarak korumuş oluyoruz” diye konuştu.

“İki haftanın sonunda da herkes (deprem) hiç olmayacakmış üzere davranmaya başlıyor”

Depremlerin akabinde sarsıntı izolatörlerine olan ilginin ne kadar müddette kaybolduğunun sorulması üzerine Özçamur, “Biraz değişken. Daha küçük ölçekli sarsıntılarda unutulma müddeti bir hafta ila on gün ortasında. Pek çok talep, arayan, soran vesaire oluyordu lakin bir hafta için bu ilgi sönümlenip yok oluyordu. Genel olarak zelzelelerde ülkece yaşadığımız bir sorun bu, yalnızca sarsıntı izolatörü özelinde değil. Zelzele olduktan sonra az ya da orta ölçekli hasar olduğunda bir hafta boyunca herkes bunu konuşuyor. Bir haftadan sonra üç-beş kişi kalıyor bunu konuşan. İki haftanın sonunda da herkes bu türlü bir şey hiç olmayacakmış üzere davranmaya başlıyor. Makus olayları çabuk unutmak istiyoruz. Kahramanmaraş sarsıntılarının akabinde daha farklı bir boyuta geçti. Bu kadar kolay unutulur mu bilemiyorum. Bu seferki zelzelenin boyutu ve yıkım çok çok fazlaydı. Bir noktada yeniden unutulacağını düşünüyorum” diye konuştu.

“Tüm yapıları (deprem izolatörlü şekilde) inşa edelim çok gerçek bir yaklaşım değil”

Deprem bölgesinde inşa edilecek yeni binaların tamamında sarsıntı izolatörü kullanılmasının hakikat olmadığını aktaran yapısal sarsıntı mühendisi Özçamur, “Yapının bulunduğu bölgeye nazaran, yer özelliklerine nazaran, yapının mimarisine nazaran uygun olmayan ya da sarsıntı yalıtımından daha yanlışsız, daha uygun, daha ekonomik tahliller mevcut. Örneğin 15 katlı bir yapı için hele bir de zelzele bölgesinde olmayan bir yapıda sarsıntı yalıtımı uygulamaya çalışmanın hiçbir manası yok. Yüksek katlı yapılar için farklı tahliller var. Eski yapıların güçlendirilmesinde sarsıntı yalıtımı uygulaması çok çok güç. Dünyada bile sayılı örneği var. Ne kadar ekonomik olduğu da tartışılmalı. Süratli, daha kolay güçlendirme teknikleri ile bu mevzuya yaklaşılabilir. Yeni inşa edilecek bölgelerde natürel ki zelzele yalıtımlı yapılar olsun. Daha uzun ömürlü, daha güvenlikli ve daha yüksek performans veren yapılarımız olsun fakat tüm yapıları bu formda inşa edelim çok gerçek bir yaklaşım değil” sözlerini kullandı.

“Maalesef zelzele ülkesiyiz ancak üniversitelerimizden bir tane bile sarsıntı dersi almadan mezun olabilirsiniz inşaat mühendisi olarak”

Yeni yapılacak tüm binalarda zelzele izolatörü kullanılması durumunda TİS olarak üretim kapasitelerinin yapacakları kapasite artırımı ile yetebileceğini savunan Özçamur, şunları kaydetti:

“Tabii ki kapasite artırımları gerekecektir ancak burada darboğaz üretim değil. Burada darboğaz bu işin mühendisliği. Bize yüzlerce telefon geliyor, yüzlerce mail geliyor şu haftalarda. Bunların ortasında bir kişi bile ‘bu işin hesabı, sarsıntı yalıtımlı binanın tasarımı özel bir husus galiba bu nasıl yapılıyor?’ diyen bir kişi olmadı. Bu ne demek? Beşerler bunu markete gidip alınabilecek bir şey üzere düşünüyor. Lastik değiştirmek üzere bir şey değil bu. Bu projeye özel tasarlanan, yapının da buna uygun tasarlanması gereken bir eser. Münasebetiyle sarsıntı izolatörü olan bir yapıyı tasarlayabilecek mühendis sayımız kaç? Lakin bütün binalara sarsıntı izolatörü koyalım dediğimizde bu mühendis sayımız yetecek mi? Asla. Paket programlarla bu iş yapılmaz. Yapısal sarsıntı mühendisliği ile alakalı çalışmaları olan, bu tip altyapısı olan, bu tip deneyimi olan mühendislerimizin ilgilendiği bir husus. Maalesef sarsıntı ülkesiyiz ancak üniversitelerimizden -hatırı sayılır üç-beş taneyi de dahil ediyorum- bir tane bile zelzele dersi almadan mezun olabilirsiniz inşaat mühendisi olarak. Bu mezun olan arkadaşlar zelzeleyle ilgili hiçbir altyapısı olmadan izolatörü olan binayı aslında tasarlayamaz lakin şu anda olağan binaları tasarlıyorlar. Bunun için bir denetim sistemi yok, bunun için bir kontrol düzeneği yok. Bir günde proje yapılıyor. Evvel buraya yönelmemiz gerekiyor.”

“Deprem izolatörü kusur örtecek bir şey değil”

Özçamur, yanlışsız mühendislik her türlü binanın yapılabileceğini belirterek, “Deprem izolatörü olan bina bunların içinde değerli bir hisseye sahiptir. Sarsıntı izolatörü koyduğunuz vakit bina kusurlarını örtemezsiniz. Sarsıntı izolatörü koyduğunuz vakit binanın geri kalanında da ayrıntılı tahliller ve uygulama yapmanız gerekir. Zelzele izolatörü koyup ZD, ZE olan yer sınıfınızı ZB, ZA yapamazsınız. Sarsıntı izolatörü koyduğunuzda ‘üst yapıda ben istediğimi yaparım’ diyemezsiniz. Bunların hepsi bir bütündür. Bunların hepsinin hesabı hakikat yapılmalı ve ona nazaran uygulanmalıdır. Zelzele izolatörü kusur örtecek bir şey değil. Sizin sarsıntı izolatörü olan binanız her halde A sınıfı olmak zorundadır. Tasarım manasında da uygulama manasında da” dedi.

“Hiçbir vakit sarsıntı öldürmez, her vakit bina öldürür”

Kahramanmaraş merkezli zelzelelerde bir binada bardak bile kırılmazken yanındaki binanın büsbütün çökmesinin nedenini pahalandıran Özçamur, şu tabirleri kullandı:

“Bu çok fazla faktöre bağlı. Yapının üretim tekniliği ile alakalıdır, oradaki personellik ile alakalıdır. Bunu net olarak şu anda tek sebebi budur diyemem. Lakin pek çok sebebin bir ortaya gelerek bu sonuçları doğurduğu bir gerçek. Hiçbir vakit zelzele öldürmez, her vakit bina öldürür. Bu çok klişe bir kelam ancak o denli. Çok büyük zelzeleler olacağını biliyoruz. Çok büyük zelzelelerin hangi bölgelerde daha tesirli olacağını, hangi bölgelerde daha çok hissedileceğini, hangi yapıların bu zelzelesi nasıl yaşayacağını da hesaplayabiliyoruz. Yanlışsız bir mühendislik yaparsanız her şeyin bir tahlili var. ‘Çok zayıf tabana bina yapılmaz, kuvvetli tabana yaparsanız bir şey olmaz’ sözü de gerçek değil. Sarsıntının frekans altyapısına bağlı olarak bile bu değişir. Ancak siz hangi sarsıntıda hangi tabanda bulunan binanın nasıl davranacağını hesaplayabiliyorsunuz. Buna nazaran tasarım ve uygulama yapınca zati makul bir performansı otomatikman sağlarsınız. Yönetmeliğin belirlediği minimum koşulları sağlarsınız, o bina göçmez. O bina hasar alsa bile göçmez. İnsanı öldürmez. Esasen olayın temeli bu. İzolatör olduğunda bahis biraz öteye geçiyor. Göçmeme ya da insan öldürmemenin yanında ‘bu yapı hasar da almayacak’ diyoruz. Zelzeleden sonra kesintisiz bir halde kullanımına devam edebilecek. Bunu sağlamak için de ‘biz bunu koyalım, öbür hiçbir şey yapmayalım’ dediğim sebeplerden tekrar olamıyor. Siz bu binayı da tekrar buna nazaran tasarlayacaksınız.”

“Deprem izolatörleri depremsen sonra en çok gereksinim duyulacak yapılara uygulanır”

Deprem izolatörlerlerine neden gereksinim duyulduğunu anlatan Özçamur, “Bizim yönetmeliğimize nazaran daha değerli olarak görülen yapılar vardır. Bunun temeli şuna dayanır: Sarsıntıdan çabucak sonra çok gereksinim olacak ya da kullanılamaz durumda olması halinde çok fazla olumsuzluk yapılar. Nedir bunlar? Örneğin ulaşım yapılarıdır. Köprü, viyadük, havalimanı üzere. Nedir bunlar? Hastanelerdir en başta. Onun dışında çok fazla insanın bir ortada bulunduğu yerler, okullar, etraf felaketi oluşturacak birtakım depo alanları, data merkezleri, tarihi yapılar, afet idare merkezleri, valilik binaları olabilir. Bunlar kıymetli yapılar olarak görülür. Bir sarsıntı olduktan sonra insanların hem barınabileceği hem de inançla kullanabileceği bir yerin orda var olması. Yıkılmayan bina yapmayı biliyoruz lakin hasar oluyor. Bir öteki nokta da o. Hem sarsıntıdan sonra kullanıma açılabilsin ya da hasar alması halinde çok fazla kişiyi mağdur edebilecek binalar ele alınıyor” diye konuştu.

Yapısal sarsıntı mühendisi Özçamur, sarsıntı izolatörlerinin ekonomik boyutuna ait, “Depremden sonra yapının hasar almaması ekonomik boyuta giriyor. Örneğin bilgi merkezleri bu biçimdedir. Bilgi dünyada en bedelli şeyler ortasında yer aldığı için bilgi merkezinin sarsıntıdan sonra kullanılamaz hale gelmesi muazzam bir ekonomik kayıp. Zelzele izolatörleri iki evreli bir muhafaza sağlamış oluyor. Toptan bir muhafaza sağlamış oluyor. Yönetmeliklerin temel hedefi göçmeyi engellemesi ve can güvenliğini sağlamasıdır” sözlerini kullandı.

“Konutlarda sarsıntı izolatörü maliyeti yüzde 8 ila 10 ortasında artırır”

Deprem izolatörü olan yapı ile zelzele izolatörü olmayan yapı ortasındaki maliyet farkının ayrıntılarını paylaşan Özçamur, şunları söyledi:

“Yapısına nazaran değişir. Örneğin hastane üzere daha maliyetli yapılar bu maliyet farkı yüzde 2 ila 3 civarındadır inşaat maliyetinin. Konut en değerli kısmı olarak görülüyor. Orada da yaklaşık arsa hissesi hariç – zira çok değişken bir şey arsa payı- inşaat maliyetinin yüzde 8 ila 10’u ortasında hesaplıyoruz. Bize gönderilen projelerden anlıyoruz bunu. Bu olağan projeye özel tasarlanıp ayarlandığı için epey değişken. Fakat kabaca bu sayıları söyleyebiliriz.”

“Yapı güvenliği konusunda inşaat mühendislerimizin kolay kaçmaması gerekiyor”

Deprem yalıtımının Türkiye için yeni teknoloji olmasına karşın dünyada uzun yıllardır kullanıldığını söz eden Özçamur, “İnşaat mühendisliği biraz muhafazakar bir dal. Son zelzelede gördük ki bu tip yeni teknolojilerin, -bunlar sarsıntı yalıtımı olabilir başka anti sismik aygıtlar olabilir- daha fazla gündemimizde olması gerekiyor. Daha fazla kullanılması gerekiyor. Yapı güvenliği konusunda inşaat mühendislerimizin daha yeniliğe ve öğrenmeye açık, birtakım şeyleri inceliyor, öğreniyor olması, kolaya kaçıyor olmaması gerekiyor. Hasebiyle son sarsıntıda gördük bölgedeki sarsıntı yalıtımlı hastanelerden. Zelzele izolatörlerinin yanlışsız uygulama ile çok hoş performans gösterdiğini ve misyonunu yaptığını gördük. Bizim bölgede çok sayıda sarsıntı izolatörü olan yapımız vardı. Hepsi istediğimiz üzere pek verimli ve düzgün biçimde çalıştı. Bunu tek sarsıntıda yapmadılar. Makul bölgelerde 2 büyük zelzelesi art geriye yaşadılar. Hatta, Hatay tarafında 4 zelzelesi art geriye yaşadılar. Yeni teknolojilere açık olalım, yeni teknolojileri olabildiğince gerçek mühendislikle uygulayalım” dedi.

Deprem bölgesinde uygulamada olan 8 projede yer alıyorlar

Deprem bölgesinde sarsıntı izolatörü olan yapıların hepsinin TİS tarafından yapılmadığı bilgisini veren Özçamur, bölgedeki 11 sarsıntı yalıtımlı hastanenin 8’inin kendilerine ilişkin olduğunu söyledi.

Bu gönderi için yorumlar kapalı.

deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler mizah.org moversvip.com deneme bonusu veren siteler 2023 deneme bonusu veren siteler sweet bonanza sweet bonanza deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler