Uzmanlardan depremzede çocuklar için kritik ikaz

Sarsıntıların bilhassa çocuklar olmak üzere birçok insanın psikolojisini etkilediğine dikkat çeken Psikiyatri Uzmanı Dr. Hüseyin Şehit Burhan, “Bu felaketi atlatmamız için günlük hayatımıza devam etmemiz kıymetli. Velilerine düşen zelzele bölgesinden nakledilen çocuklara sınıf arkadaşlığı yapacak öğrencilerimiz varsa onları bilgilendirmek, bilinçlendirmek. Öğrencilere kaybettiği ve ya yaralanan yakınları varsa bunlarla ilgili çok sorular sorulması, bu felaketi tahminen bir sefer daha yaşamalarına sebep oluyor üzere olabilir. Bu travmayı daima hatırlatıcı, şeylerden biraz daha uzak durması, hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin kıymetli üzere duruyor” dedi.

Kahramanmaraş merkezli yaşanan 2 büyük zelzele ile sonrasında devam eden çok sayıda artçının bilhassa çocuklar olmak üzere insanların psikolojilerini etkilediğini söz eden uzmanlar uyarıyor. Pazartesi günü Hatay’da yaşanan 6.4 ve 5.8’lik sarsıntılar de bölgede endişeye neden olurken Başakşehir Çam ve Sakura Kent Hastanesi Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Hastanesi’nden Psikiyatri Uzmanı Dr. Hüseyin Şehit Burhan sürece ait bilgi verdi. Dr. Burhan, zelzeleler nedeniyle eğitime orta verilmesinin akabinde çocukların tekrar okul hayatına başladığında zorluk çekmemesi için velilere kıymetli ihtarlarda bulundu. Dr. Burhan, bölgeden farklı vilayetlere nakledilen çocuklar için, yaşananları hatırlatıcı durumların sıklıkla yaşanmasının çocukları olumsuz etkileyebileceğini de ekledi.

“Velilerine düşen şeylerden birisi; çocukları bilgilendirmek”

Depremzedelere yönelik gerçekleştirilen çalışmalara ait bilgi veren Başakşehir Çam ve Sakura Kent Hastanesi Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Hastanesi’nden Psikiyatri Uzmanı Dr. Hüseyin Şehit Burhan, “Rutinde büyük bir serviste hem ayaktan gelen psikiyatri hastalarına, yatan hastalara hizmet vermekteydik, aksamadan devam ediyor. Bu devirde afet polikliniği muhtaçlığı ortaya çıktı. Sarsıntı ve afet polikliniğini açtık, 2 haftadır, hastalara randevusuz hizmet veriyor. Şayet yatarak tedavi olması gereken şahıslar olursa da onların yatışını yaparak tedavisini devam ettiriyoruz. Yeniden afet bölgesinde kullanılamaz hale gelen hastanelerden ötürü hizmetlerimizi arttırdık. Daha fazla bireye ayaktan ve yatarak tedavi hizmeti vermeye çalışıyoruz. Burası, Türkiye’nin en büyük yataklı kliniklerinden birisi. Sarsıntı bölgesinden de hasta kabul etmeye ve tedavilerini sürdürmeye devam ediyoruz. 10 tane poliklinikte hizmet veriyoruz. Afet polikliniğimiz tek poliklinik olarak, iki farklı hekimimiz tarafından yapılıyor. Günlük 40 ila 50 ortasında hastaya hizmet veriyoruz. 128 tane de yatağımız var. Çocuk psikiyatrist arkadaşlar sarsıntıdan etkilenen yahut yakınlarını zelzelede kaybeden, sarsıntı bölgesinden gelen çocuklara şu an hizmet veriyorlar. Gerekli durumlarda ruhsal takviye, terapi yahut ilaçla tedavileri yapılıyor. Bu devirde hem yetişkinler hem çocuklar için değerli şeylerden birisi; günlük rutinlerin bozulmaması. Bu noktada da çocukların günlük hayatında okullar büyük bir yer tutuyor. Okullar birkaç açıdan yararlı olabilir. Birincisi rutinlerin bozulmaması, eğitimin devam etmesi çocuklar için kıymetli. İkincisi de hem erişkinler hem de çocuklar için toplumsallaşma, hislerini paylaşması, akranlarla birlikte vakit geçirilmesi bir manada sıkıntıların paylaşılması gerekli. Bu süreçte düzgünleştirici oluyor. Çocukların için de en büyük toplumsallaşma alanı natürel ki okullar oluyor. Burada dikkat edilmesi gereken şeylerden birisi; tahminen bize yetişkinlere ya da öğrencilerin velilerine düşen şeylerden birisi şu olabilir; zelzele bölgesinden nakledilen çocuklara sınıf arkadaşlığı yapacak öğrencilerimiz varsa onları bu bahiste bilgilendirmek, bilinçlendirmek. Çocuklar bilmiyor olabilir, yetişkinler olarak biz kimi yönlendirmeleri, tavsiyeleri yapmamız lazım” tabirlerini kullandı.

“Aşırı sorular sorulması öğrencilerin bu felaketi bir sefer daha yaşamasına sebep oluyor”

Depremzede çocuklara yönelik yaklaşımların değerli olduğuna vurgu yapan Dr. Burhan, “Deprem bölgesinde nakledilen öğrencilere çok, zelzeleyle ilgili sorular sorma, kaybettiği yakınları varsa yaralanan yakınları varsa bunlarla ilgili çok sorular, nakledilen öğrencilerin bu felaketi tahminen bir defa daha yaşamasına sebep oluyor üzere olabilir. Bu açıdan da günlük rutine devam edilmesi, derslerin devam etmesi, oyunların oynanması gerekli durumlarda ruhsal görüşmelerin yapılması değerli lakin bu travmayı daima hatırlatıcı, şeylerden biraz daha uzak durması, hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin değerli üzere duruyor. Psikiyatrik hastalıklar daha çok aslında olağan durumlarda olağandışı reaksiyonlar vermek. Lakin bu kadar büyük bir felakette, olağandışı bir durumda verdiğimiz reaksiyonları aslında çok da yargılamamamız gerekiyor. Hem kendi reaksiyonlarımızı hem de başka insanlarının verdiği reaksiyonları çok yargılamaması gerekiyor. Bu periyotta insanların üzülmesi, kaygılanması, hatta öfkelenmesi çok doğal. İnsanların hislerinin dışa vurulmasına müsaade verilmesi lazım. İnsanların birbiriyle konuşması, yaşadıklarını anlatması lazım. Yalnızca anlatmak, konuşmak, dinlemek dahi uygunlaştırıcı oluyor. Hatta en kıymetli uygunlaştırıcı şeylerden birisi bu, ikincisi de günlük hayata rutine devam etmemiz, öğrencilerin okula gitmesi çalışanların iş yerine dönüp bir şeyler yapmaya başlaması ve üretmesi. Bu büyük felaketle bir arada ıstırap, öfke yahut tasayla birlikte neden bu türlü oldu diye kendilerine sormaya başlıyorlar. Vakit zaman kendilerini vakit zaman da etraftaki öteki insanları suçluyor olabilirler. Bu da çok doğal bir insan reaksiyonu lakin kendimizi yahut diğerlerini suçlamamız bunun ziyan verici bir şeye dönüşme ihtimali var. Sarsıntının olması kimsenin hatası değil” dedi.