Zelzele bölgesi için ziraî manada kritik 15 gün

Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Ziraî Yapılar ve Sulama Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yusuf Demir, sarsıntı bölgesinde var olan tarım potansiyelinin risk altına girmeye başladığına dikkat çekerek, “Önümüzdeki 15-20 günlük devir çok kritik” dedi.

Deprem bölgesi için, Türkiye’nin ziraî manada neredeyse yüzde 13 ile 15’ini kapsayan bir potansiyelden bahsettiklerini belirten Prof. Dr. Yusuf Demir, “Özellikle sarsıntı bölgesinin tarım üretim potansiyeli ve ziraî üretim manasında da durumunun ortaya konulması ve hazırlanması gerekiyor. Bir felaket yaşadık. İnsanlarımız kırsalı ve kentleri terk etmeye başladı. Hasebiyle o bölgede var olan potansiyelimiz de risk altına girmeye başladı” diye konuştu.

“15-20 gün çok önemli”

Depremin yaşandığı bölgede önemli bir tarım potansiyelinin olduğunu ifada eden Demir, “Çukurova’dan Harran Ovası’na kadar içine alan Türkiye’nin toplam ziraî manada neredeyse yüzde 13 ve 15’ini kapsayan bir potansiyelden bahsediyoruz. Bu potansiyeli de, yaşadığımız bu mevcut durumundaki problemlerin güzel kıymetlendirilmesi gerekiyor. Alışılmış, şu etapta şok tesiriyle birlikte durumu şimdi ortaya koyamadık. Süratli bir halde Tarım ve Orman Bakanlığı ile Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordineli bir halde komite kurmalıdır. Ana başlıkları ile birlikte bir çalışmayı süratlice raporlandırıp, sonuçlandırmalıyız. Zira tarım ve üretim devam ediyor. Beşerler orada yaşayacaklar. Üreteceğiz ki orada yaşayacaklar. Önümüzdeki 15- 20 günlük periyodu pas geçersek esasen beklediğimiz kuraklıkla bir arada ziraî manasındaki riskler o bölgede bu ihmallerle bir arada büyük boyutlara ulaşacak. Beşerler bahçelerini, tarlalarını terk ediyor. Şu anda orada eserler ziraî üretim manasında bir karışa ulaşmış durumdadır. Önemli manada gübre ve ilaç muhtaçlığı var. Yeni ekilecek eserlerde tohum muhtaçlığı var. Beşerler yakınlarını kaybetmiş, meskenleri yıkılmış, hayvanları telef olmuş, ceplerinde paraları yok. Bu durumda beşerler tarlasını, bahçesini düşünmek durumunda değil. O bölgedeki ziraî kuruluşlar da çok önemli ziyan gördü. Öbür bölgelerle desteklenerek çok süratli bir formda o bölgenin potansiyeli değerlendirilmelidir. Zararlarımız nerede ve ne kadardır, hayvansal üretimde ziyanımız nedir, bitkisel üretimde ziyanımız ve dururumuz nedir? Bunların ortaya koyulması gerekiyor” formunda konuştu.

“Mart başında süratli bir halde ayağa kaldırılması lazım”

Antep fıstığı, badem, ceviz, pamuk, narenciye üzere eserlerin risk altında olabileceğini söyleyen Prof. Dr. Demir şunları söyledi:

“Komisyonların çalışması gereken öteki bir nokta ise su ve su kaynaklarımızdır. Yaklaşık 500 kilometreyi bulan bir fay kırılmasından bahsediyoruz. Bu fay kırılması yer altı kaynaklarımızı nasıl etkiledi, su kaynaklarımızın neresinde yer değiştirme yahut kaymalar yaşandı? Tarım Bakanlığımız, DSİ ile ilgili kurumlarımız barajlarımızda çalışmalar yapıp ‘tehlike yok’ diyorlar ancak su kanallarımızın son durumu nedir, alt yapımız ne durumdadır üzere birçok hususun ele alınması lazım. Vatandaş Samsun’a, ‘bahçemi bırakıp geldim’ diyor. O bölgelerde, Antep fıstığı, badem, ceviz, pamuk, narenciye üzere eserleri bu beşerler üretiyor. Bu çiftçilerin, tarlaların durumu ne olacak? Bunun çok süratli bir biçimde ele alınıp raporlanıp tahlile kavuşturulması lazım. Bunu söylerken çalışmalar yapılmıyor manasında söylemiyorum. Bakanlığımızın ilgili kurumlarının çok önemli çalışmalar yaptığını biliyorum. Ancak bir komite dahilinde gerekirse başka üniversitelerden takviye alınarak o bölgenin süratli bir halde ele alınıp 15 gün içerisinde raporlarını, tahlilleriyle birlikte hayata geçirilmesi lazım. Aksi takdirde önümüzdeki süreçte burayı hakikat yönetemezsek ziraî üretim açısından çok önemli riskleri beraberinde taşırız. Ayrıyeten Etraf Bakanlığımızın bu kurulda bir alt ünitesinin olması lazım. Bu da ziraî kirlilik olarak, hem kent merkezlerimizde hem su kaynaklarımızdaki kirliliği hem de bu yıkılan moloz ve alt yapı kirliliğine, bunların oluşturabileceği tüm risklerin tahlilleriyle birlikte ele alınması lazım. O bölgedeki felaketi bir an evvel silip ayağa kalkabilmek için yalnızca kentlerin yapılması yetmiyor. Tarım bu ülkenin olmazsa olmazıdır. Bu mevzunun en az kentler kadar değerli olduğunu düşünüyorum.”