Zelzele sonrasında gerilime bağlı yeme bozukluklarına dikkat!

Eskişehir Özel Ümit Batıkent Hastanesi Diyetisyeni Şükriye Eral, zelzele sonrasında daha fazla gündeme gelen gerilime bağlı yeme bozuklukları hakkında bilgilendirdi.

Deprem sonrası yaşanan ruhsal sıkıntıların bireylerde gerilime bağlı yeme bozukluklarına neden olabildiğini tabir eden Diyetisyen Eral, “Deprem sonrasında hastalarımdan bunu daha sık duymaya başladım. ‘Farkında olmadan kendimi buzdolabının önünde buluyorum’ diyenler oluyor, aslında bu periyotlarda beden bizden karbonhidrat içeren besinler istiyor lakin biz bunu tatlı olarak algılıyoruz.” diye konuştu.

Bu durumlarda duygusal açlık (hedonik açlık) yaşandığını belirten Eral, “İnsanlar sadece fizikî olarak açlık hissetmezler, yaşanan gerilimli periyotlarda ruhsal olarak aç hissetmese kişi, duygusal açlık yaşayabilir ve bu durumda yeme artışı görülebilir.” halinde konuştu.

Duygu durumunun yeme eğilimi etkileyebildiğini söz eden Diyetisyen Eral, “Bu bireyden bireye değişen bir durumdur, ruhsal meseleler yaşayan birtakım bireylerde iştah artarken kimilerinde ise azalabiliyor.” dedi.

Tiptofan ve selenyum içeren besinler

Hasta hikayesinin bir diyetisyen için çok kıymetli olduğunu aktaran Eral, “Bir anamnez oluşturduktan sonra gerekirse danışanlarımı psikiyatriye de yönlendirebiliyorum ve birlikte nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini belirliyoruz.” diye konuştu.

Son periyotta antidepresan kullanımının da arttığına dikkat çeken Eral, “Bazen aldıkları ilaç gereği uykuya meyilli olabiliyor hastalar uyku mühletleri beslenme müddetlerinin formunu tesirler ve bu hastalarda çoklukla triptofan ve selenyum içeriği yüksek besinlerin işe yaradığını düşünüyorum. Kuru baklagiller, tam tahıllar, süt ve süt eserlerinin içeriğindeki triptofan sayesinde his durumunu olumluya çevirecek tesirleri var. Selenyum içeriği ağır besinler ise; muz, çiğ kuruyemiş, yağsız süt, yoğurt, brezilya cevizi, çiğ kaju, kakao oranı 70 ve üzeri olan bitter çikolatalar üzere besinlerdir, bunlar selenyum içerdiği için memnunluk hissini arttıran besinlerdir.”

Açlik fizikî mi yoksa duygusal mi?

Hastanın gerçek bir açlık mı yoksa duygusal bir açlık mı yaşadığını nasıl ayırt edebileceğini ise Diyetisyen Şükriye Eral şu sözlerle açıkladı: “Bu gerçek bir açlık mı duygusal bir açlık mı nasıl ayırt edilir, gerilim altındayken kişinin bunu anlaması çok güç, ancak bunu sık yaşıyorsak, evvel bir iki bardak su içebiliriz, açlığın geçip geçmediğine bakarız, öğün saati gelmediyse atıştırmalıkları kullanabiliriz, lakin yemek yediğimiz halde açlık hissinin geçmemesi durumunda bunun duygusal (hedonik) açlık olduğunu düşünebiliriz.”

Hastaya özel tablo

Duygu durum bozukluğu ile gelişen yeme bozukluklarında da evvel hastaya özel besinler içeren bir tablo verdiğini anlatan Diyetisyen Eral, “Sonra başka hastalarımda da yaptığım üzere bir tıbbi beslenme programına başlıyoruz. Genel olarak tüm beslenme programlarının sürdürülebilir olmasına kıymet veriyorum, kişinin daima bir hastalığı yoksa hiçbir besini yasaklama yoluna gitmiyorum. Her şeyi yiyebiliriz lakin ölçüler ve vakti değerli, bunun istikrarını öğrenmelerini sağlamaya çalışıyorum, bu sağlıklı besinlere yönlendiğimizde de duygusal ve fizikî olarak da sıhhat durumuna geçmemiz kolaylaşıyor.” sözlerini kullandı.

Yediklerimiz de gerilim düzeyini yükseltebilir

Tüketilen besinlerle bedenimize toksik hususları de yüklediğimize dikkat çeken Eral, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Fazla kızartma, sigara, alkol alımı, hava kirliliği… üzere durumlarda bedende gerilim düzeyimiz ve toksin ölçümüz arttırıyor bu nedenle antioksidan besin tüketimimizi artırmalıyız. Antioksidan içeren besinler ise yüksekten düşüğe gerçek şunlardır: Meyveler: Yaban mersini, turna yemişi, böğürtlen, nar, çilek, kiraz, incir, gojiberry, portakal, avokado, şeftali, limon, mango, kivi, kayısı, muz, Sebzeler ve Baharatlar: Zencefil(taze), enginar, sarımsak, kişniş (taze), kara lahana, kuşkonmaz, roka, pancar, turp, ıspanak, brokoli, maydanoz, patlıcan, çiğ soğan, karnabahar, kereviz, beyaz lahana. Kurubaklagiller: Meksika fasulyesi, mercimek, soya fasulyesi, börülce, kuru fasulye, nohut. Yağlı Tohumlar: Ülkemizde çok yaygın olmasa da pikan cevizi, makademya fındığı, ceviz, antep fıstığı, fındık, badem, kaju üzere besinleri arttırabilir, renkli beslenmeyi öne çıkarabiliriz. Lakin unutmayalım ki her besin her şahsa düzgün gelmeyebilir. Bu besinleri sağlıklı bireyler tüketebilir. Bilhassa kronik hastalığı olan bireylerin ve gebelerin doktorları ve diyetisyenleri denetiminde bu besinleri tüketmemesi yahut dikkatli tüketmeleri gerekmektedir.”