Sarsıntısı atlatmanın en yeterli yolu ‘sosyalleşmek’

Uzman Psikolog İstek Hamurcu, zelzelenin insanlarda oluşturduğu psikolojiyi atlatmanın en uygun yolunun toplumsallaşmak olduğunu söyleyerek, “Deprem konusunda endişeleriniz varsa bunu lütfen sevdiklerinizle paylaşın” dedi.

Vatandaşların sarsıntıdan sonra 1 aylık süreç içerisinde endişelerinin ve telaşlarının azalmadığını fark ettiklerinde bir uzman tarafından ruhsal dayanak almaları gerektiğini tabir eden Uzman Psikolog Dilek Hamurcu, ”İnsanlarda çok ağır bir telaş olduğunu görmektesinizdir. Yani zelzelenin şahsen yaşamamış, sarsıntı bölgesinde olmayan, zelzelesi hafif bir sarsıntıyla yaşamış birçok insanın bile hala telaş içerisinde olduğunu görüyoruz. Bu çok olağan. Zira bu bizim ikincil travma dediğimiz bir durum. Sarsıntısı şahsen yaşamasa da, sarsıntısı şahsen deneyimlememiş olsa da dolaylı yoldan deneyimlemiş birden fazla insanın yaşayacağı birçok belirti mevcut. Bu yaşanan korku ve üzüntüyü içimizde hissettiğimiz için ferdi olarak daha evvelce yaşadığımız birçok olaya bağlı olarak farklı özellikler gösteriyor olabiliriz. Bu dertlerimizi yönetebilmek açısından bu telaştan çok uzaklaşmak isteyebiliriz. Yani hiçbir haberi takip etmek istemeyebiliriz. Hiç kimse ile bu olay hakkında konuşmak istemeyebiliriz. Kendimizi sarsıntı konusundan uzaklaştırmak isteyebiliriz. Farklı şeyler izlemek istiyor olabiliriz. Farklı paylaşımlarda bulunmak istiyor olabiliriz. Zira hakikaten uzaklaşırsak bu durumu denetim altına alabiliriz diye düşünebiliriz. Bu durumdan almış olduğumuz ruhsal hasarı uzaklaşarak denetim altına alabiliriz ya da tam tersiz ne kadar yakında olabilirsek bu durumu o kadar kolay atlatabiliriz diye düşünebiliriz. Buna bağlı olarak da daima sarsıntı haberleri takip ediyor olabiliriz. Beşerlerle her an zelzelesi konuşmak istiyor olabiliriz. Lambaları daima denetim ediyor olabiliriz. Buna bağlı olarak birçok farklı noktada farklı hareketler sergiliyor olabiliriz. Mesela uyku sorunu bu mevzuda çok değerlidir. Ya çok fazla uyumak isteyerek, bu husustan uzaklaşmak isteyebiliriz ya da hiç uyumak istemeyebiliriz. Zira uyursak denetim sağlayamayacağımızı düşünebiliriz. Bu tip davranışlar bizim ferdi olarak daha evvelden yaşadığımız olaylara bağlı olarak farklı davranışlar gösterebilir. Bunların hepsi çok olağandır. Zira bunlar olağandışı bir periyoda verdiğimiz olağan reaksiyonlardır. Ortalama olarak 1 aylık bir periyotta bu belirtilerin hepsinin vakitle azalacağını ve vakitle daha az hasarla bu devirden çıkacağımızı umuyoruz. Şayet 1 aylık bir süreçte vakitle denetim etme dürtülerinizim ya da kendinizi husustan uzaklaştırma isteğinizin azalmadığını gözlemlerseniz o vakit bir ruhsal dayanak almanızda yarar var. En azından bu süreci daha rahat atlatabilmek ismine daha uygun olur” formunda konuştu.

Bu periyotta toplumsallaşmanın çok kıymetli olduğunu lisana getiren Hamurcu, “Bu devirde çok ağır bir suçluluk duyuyor olabilirsiniz. ‘Rutinlerimize dönmek’ sözüne çok sık şahit olmuşsunuzdur. Olağan hayatımızda yaptığımız şeyleri şu anda yapıyor olmak size biraz lüks geliyor olabilir. Bu süreç uzun bir süreç ve biz depremzedelere hakikaten dayanak olmak istiyorsak, bizim öncelikle kendimize dayanak olmamız gerekiyor. Ruhsal olarak öncelikle kendimize öz bakım veriyor olmamız daha sonra da diğerlerine daha faydalı olmamız gerekiyor. Bunu oksijen maskesini öncelikle kendimize takmamız üzere düşünebilirsiniz. Şayet biz kendimize âlâ bakarsak, birbirimize daha âlâ bakarız. O yüzden lütfen bu türlü periyotlarda kendinizi hiçbir şey için suçlamayın. Zira bu devirde verdiğiniz savaşı kazanmak için en uygun yol. O yüzden kendinizi dinleyin. Hislerinize alan açın. Gereksinimlerinize alan açın ve ne yapmak istiyorsanız, içinizden ne geçiyorsa onu yapın. Bu devirde pek çok kendinizi makûs hissedeceğiniz paylaşımlar olabilir. Bunlardan bir müddetliğine de olsa kendinizi uzaklaştırmanızı tavsiye ediyorum. Bu rutinlerinize dönün kısmı gündemi takip etmeyin manasına gelmiyor. Çok fazla haber izlemek yerine biraz daha günlük yaşantınıza dönmenizi tavsiye edebilirim. Bu bahiste hislerinize ve gereksinimlerinize alan açıp, neye gereksiniminizin olduğuna yönelebilirsiniz. İşyerinizde çalışırken ya da derslerinize çalışırken mola verip, kendinizi birazda olsa o süreçten uzaklaştırarak, yakınlarınızla sevdiklerinizle konuşmaya toplumsallaşmaya çok gereksinimimiz olacak. Bilhassa sarsıntı konusunda dehşetlerini varsa bunu lütfen sevdiklerinizle paylaşın. İçinizde biriktirmeyin. Zira bu periyotta bilhassa paylaşmak bizi bu ikincil travma dediğimiz durumdan daha da uzaklaştıracaktır. Travma sonrası herkes gerilim bozukluğu yaşamıyor. Gerçek dayanak ve ruhsal kaynaklarla birlikte bu durumdan kurtulabiliriz” tabirlerini kullandı.